Het juk is zacht, de last is licht

 
Beide lezingen van vandaag vertellen iets over zachtheid, geweldloosheid, zo je wilt. Jezus heeft het over een juk dat zijn Vader en Hij de mensen oplegt. Het is waar, Hij vraagt iets van ons. Maar wat Hij vraagt dat is een juk van zachtheid en van liefde.

Elders in het Evangelie wordt erover gesproken dat het liefhebben van de ander, jezelf en God een gebod is. Dat gaat niet vanzelf. Wil je die liefde in praktijk brengen dan moet er gewerkt worden.
Maar met Jezus en zijn Vader voor ogen wordt het een lichte last. Het juk dat Jezus de mensen oplegt is zacht. Het helpt ons oog te houden voor de mooie kant van het leven, in dankbaarheid. 

We hopen dat de kinderen deze kinderwoorddienst mogen ervaren dat wat Jezus van ons vraagt niet moeilijk is. Hij helpt ons die dingen te doen waar we zelf ook blij van worden.

Opening

Zachtheid

Vraag de kinderen om in een kring te gaan zitten. Zet een kaars in de kring, steek deze aan.
Het thema is deze samenkomst zachtheid.

Om dat zichtbaar te maken kan er op fluistertoon aan de kinderen gevraagd worden heel stil te worden. Vertel hen dat je zo zacht praat omdat het vandaag over zachtheid gaat en dat je daarom zacht een gebed gaat lezen.

Bid dan het gebed en vertel kort waar het verhaal van Jezus vandaag over gaat.

Bijbel

Navertelling Matteüs 11,25-30

De evangelielezing van vandaag is Matteüs 11,25-30. Voor de jongste kinderen kan de navertelling gebruikt worden; voor wat oudere kinderen is de vertaling uit b.v. het Evangelieboek voor kinderen of de Bijbel in Gewone Taal heel goed te begrijpen.

Het juk is zacht, de last licht

Jezus begon te praten. Eerst bad Hij tot zijn Vader in de hemel.
“God, U bent mijn Vader”, zei Hij, “en U bent ook de Heer, de Koning, van de hemel en van de aarde. Daar ben Ik heel erg blij om! Soms, God, is het net alsof U de kinderen meer laat weten dan alle wijze mannen van de wereld. Dat is heel bijzonder!”
“Jullie moeten weten”, zei Jezus, “dat mijn Vader in de hemel alles aan Mij heeft gegeven. Ik ben op aarde gekomen zodat jullie God goed leren kennen. Ik kan jullie over de Vader vertellen. God wil er zijn voor alle mensen!
En daarom: kom maar bij Mij als je het moeilijk vindt om te doen wat God wil, of als je heel erg moe bent. Bij Mij kun je uitrusten en kun je weer voelen hoe het leven ook kan zijn; licht en zacht, blij en levendig.
Soms is het alsof je een juk op je schouders hebt, dat zo zwaar is, dat je er krom van gaat lopen. Kom maar bij Mij, want bij Mij is de last licht en het juk zacht; het juk drukt hier niet zwaar. Wat Ik van je vraag is niet moeilijk, en niet zwaar. Hier bij Mij kun je rust vinden.”

Gebed

Gebed om zachtheid

God onze Vader,
Jezus vertelt ons vandaag
over dingen die het leven zwaar maken.
En Hij zegt ook: “wees niet te somber!
Wees zacht, af en toe, en fluister.”
Wij bidden God,
dat bij alles wat er in de wereld gebeurt
wij niet vergeten dat er ook veel goede,
mooie en fijne dingen zijn;
dat wij met zachtheid naar de wereld kijken,
op zoek naar hoe wij elkaar kunnen helpen
om wat zwaar is te dragen.
Help ons, God, 
om deze wereld een beetje mooier te kleuren.

Dank U wel.
Amen

Verwerking

Gesprek met de kinderen

Nadat het verhaal uit de Bijbel is voorgelezen volgt het gesprek voor de verwerking.
Allereerst wordt de kinderen gevraagd wat een juk precies is. Nadat zij geprobeerd hebben een antwoord te geven kan de tekening getoond worden. (Zie bij Extra’s) Daar kunnen ze zien dat dieren een juk te dragen hebben maar ook mensen.
Dat dat wel eens goed mis kan gaan is ook op de bijgaande afbeelding te zien.

Vraag de kinderen of zij begrijpen waarom Jezus dit beeld van het juk gebruikt. Denk samen na of zij dingen kunnen bedenken die zwaar op je drukken.
Help ze zo nodig op weg met een voorbeeld van iets waar u zelf zwaar onder gebukt ging, bijvoorbeeld een ruzie of misverstand. Wellicht kunt u ook vertellen wat maakte dat het weer minder zwaar werd.

Vertel dan als dat nodig is dat Jezus dit beeld gebruikt om te zeggen dat het leven toch anders is wanneer je gelooft. Dan ontstaat er een andere manier van kijken naar de dingen.
Wie ruzie heeft denkt misschien dat niemand van hem houdt, Jezus zegt ons dat zijn Vader in de hemel van ons houdt en dat zijn liefde als een grote onzichtbare mantel om alle mensen heen ligt. Zie je dat, voel je dat, dan gaat de wereld er anders uit zien.

Hier in de kinderwoorddienst is geen juk. In plaats daarvan is er een rugzak die er heel zwaar uitziet. Vraag de kinderen wie hem om wil doen.

Kijk bij de Extra’s hoe u met de rugzak verder gaat in spelvorm, of met een invulgedicht.

Extra's

Spel: een lichte of een zware last

Er kan er voor gekozen worden dit spel èn het gedicht te doen.
U kunt ook voor één van beide kiezen.

Attribuut: Een rugzak, gevuld met krantenproppen, zodat hij heel vol lijkt, maar heel licht is.

Aan de kinderen wordt gevraagd wie de rugzak om wil doen.
Samen met de kinderen bedenkt u wat ze in de rugzak willen doen.
Dat kunnen zware en lichte dingen zijn; echte of symbolische (zie het gedicht). Probeer eerst ‘zware’. Laat het kind dat de rugzak wil dragen uitbeelden hoe je loopt wanneer je die dingen in de rugzak hebt.

Doe dan ‘lichte’ dingen in de rugzak. Wat zijn dat? Dingen waar je blij van wordt bijvoorbeeld. Laat ook dat uitbeelden.

Afbeeldingen van een juk

Afbeeldingen van een juk. Om uit te printen en te laten zien bij de verwerking.

Gedicht over de rugzak van het leven

Benodigdheden
- Print van het gedichtje voor elk kind
- Potloden
- Stiften, kleurpotloden, versiersel materialen

Laat de kinderen proberen de ontbrekende woorden in onderstaand gedicht in te vullen.
Dit kan in de grote groep; kinderen zouden het ook twee aan twee kunnen doen; oudere kinderen kunnen het ook zelf.

Print het gedicht met de stippellijntjes uit voor elk kind.
Laat de kinderen de woorden erin schrijven.
Laat de kinderen die dat willen tot slot hun gedichtje voorlezen.

Als er tijd is kunt u de kinderen het gedicht mooi laten versieren. Geef de suggestie mee dat het misschien thuis een mooi plekje kan krijgen op hun kamer.

Bagage voor het leven

Stop wat ............... in je rugzak,
Neem ook .............. mee
En wat reisgenoten zoeken,
dat is wel een goed idee.

Weten welke kant je op wilt
en op weg gaan met een ..............
Durf eens naar de weg te vragen,
vertrouw ook eens op je gevoel.

Grote struikelblokken neem je
met een beetje ............. en ............... .
Vul je rugzak ook met ...............
Deel die uit, dan komt het wel goed.

naar G. Brokerhoff - van der Waa
Het gedicht is afkomstig uit het vormselproject In Vuur en Vlam, Liesbeth Stalmeier, Adveniat, 2008

Het oorspronkelijke gedicht luidt:

Stop wat (humor) in je rugzak,
neem ook (optimisme) mee.
En wat reisgenoten zoeken,
dat is wel een goed idee.

Weten welke kant je op wilt
en op weg gaan met een (doel),
Durf eens naar de weg te vragen,
vertrouw ook eens op je gevoel.

Grote struikelblokken neem je
met een beetje (durf) en (moed).
Vul je rugzak ook met (liefde),
deel die uit, dan komt het wel goed.

Achtergrond

Mijn juk is zacht

Jezus was een man uit het Joodse volk. Hij was groot gebracht met de verhalen en de beelden uit het Oude Testament. Hij had erop gestudeerd; Hij was een rabbi, een leraar. Jezus lijkt zijn legitimiteit als Zoon van God te halen uit die verhalen. Bijvoorbeeld op de vier zondagen van de Advent zijn de eerste lezingen uit de boeken van profeten zoals Jesaja en Jeremia. Daar wordt de komst van een Messias, een verlosser aangekondigd. Voor de volgers van Christus is het duidelijk: Jezus, de mens in Wie zij geloven, dat is die langverwachte Messias. In de lezingen van deze 14de zondag uit het jaar A, zie je dit terug. In de eerste lezing gaat het om een koning die deemoedig is en rijdt op een veulen en die de strijdwagens en de paarden weg zal vagen. Onmiddellijk komt het beeld van Jezus naar boven die op een ezel Jeruzalem binnenrijdt (Palmpasen). Daar zingen zij Hosanna de koning ter eer; hier wordt gejubeld en gejuicht door ‘dochter Jeruzalem’.
Vanwege het woord deemoedig (rechtvaardig, zegevierend, de vrede afkondigend) is men al snel uitgekomen bij het Evangelie van vandaag. Wat een krachtig beeld wordt hier geschetst: ‘Komt allen tot Mij die vermoeid zijn en onder lasten gebukt gaan. Ik ben zachtmoedig en nederig van hart.’

Het doet denken aan de tekst van het vrijheidsbeeld van New York, waarmee 100 jaar geleden de immigranten uit (vooral) Europa verwelkomd werden. Wellicht is het door onze lezing geïnspireerd. In een vrije vertaling: 'Haar onbeweeglijke lippen roepen naar het Oude Europa: Houd uw mooie lege praat, geef mij uw vermoeide, armetierige, samengedreven massa's, die vrij willen ademen, zend het ellendige afval van uw overdrukke kust, de thuislozen, door storm verdrevenen, naar mij.'

Mijn juk is zacht

Jezus zegt niet dat Hij de mensen van hun lasten zal verlossen. Maar Hij biedt een juk aan. Een juk is een instrument dat bedoeld is om het dragen van lasten te verlichten. Wie het juk aanneemt zal niet meer gebukt gaan onder de lasten. De lasten zijn er nog, maar wegen niet meer door. (Uit Jean Bastiaens, het Woord is mens geworden, Halewijn, 2015)

Wees niet bang!

 

Jezus stuurt zijn leerlingen op pad, en begrijpt best dat ze daar wat angstig voor zijn. Vandaag vertelt Jezus de leerlingen dat het niet nodig is bang te zijn. Zij gaan de mensen het goede nieuws van Jezus, dat nu nog geheim is, vertellen. De mensen zullen daar soms boos op reageren om dat ze er niets van begrijpen. Maar toch hoeven de leerlingen niet bang te zijn, want God zal zeker over hen waken. Net zoals Hij waakt over de kleine onbeduidende musjes.
Van tijd tot tijd angstig zijn is heel normaal, het hoort bij het leven. We zijn allemaal weleens bang. Dan is het de kunst om te vertrouwen. Als wij op God vertrouwen, dan zal Hij zeker voor ons zorgen.

In deze kinderwoorddienst gaat het over bang zijn er vertrouwen, maar ook over geheimen. Sommige geheimen, zoals goed nieuws dat nog niemand weet, vragen er om om bekend gemaakt te worden. Andere geheimen kun je beter voor jezelf houden. Bij de verwerkingen kunt u zelf kiezen waar de nadruk op komt te liggen.

Opening

Veilig bij elkaar

Ga met de kinderen rond om de tafel zitten en steek een kaars aan. Vertel dat Jezus in ons midden is en dat we ons daarom hier veilig mogen voelen.

Vraag of ze zich ook wel eens ergens niet zo veilig voelen.
Voer daarover een kort gesprekje en bid dan het openingsgebed.

Bijbel

Navertelling Matteüs 10,26-33

De evangelielezing van vandaag is Matteüs 10,26-33. Voor de jongste kinderen kan de navertelling gebruikt worden, voor wat oudere kinderen is de vertaling uit bijvoorbeeld het Evangelieboek voor kinderen of de Bijbel in Gewone Taal ook heel goed te begrijpen. Ook de ‘Samenleesbijbel’ kunnen we u aanbevelen. Een complete bijbel in gewone taal met veel suggesties en uitleg. Een goede investering voor uw werkgroep! http://samenleesbijbel.nl

Wees niet bang

Jezus zei tegen zijn leerlingen: “Wees niet bang voor mensen die slechte dingen over jullie zeggen. Nu weten ze de waarheid nog niet, maar dat komt wel. Alles wat Ik jullie vertel, is nu nog geheim. Alleen jullie weten het. Maar jullie moeten het straks doorvertellen, en zorgen dat alle andere mensen het ook horen. Wees niet bang voor andere mensen, ze kunnen je wel pijn doen, maar je ziel kunnen ze niets doen. Je hoeft alleen rekening te houden met God, want God weet hoe je leeft.
Een mus is niet veel waard, maar als God wil dat alle mussen blijven leven, dan zal er geen enkele mus dood gaan. Van jou weet God zelfs hoeveel haren je op je hoofd hebt, je hoeft dus niet bang te zijn, jij bent voor God veel belangrijker dan al die mussen. Iedereen die andere mensen over Mij vertelt en allemaal goede dingen over Mij zegt, hoort bij Mij en Ik zal dat aan God vertellen. Maar als jullie zeggen dat je Mij niet kent, dan zal ik ook tegen God zeggen dat Ik jou niet ken.“

Gebed

Gebed om niet bang te zijn

Goede God,

soms ben ik bang,
voor het donker,
voor een wilde hond
voor dingen die je niet kunt zien, zoals een virus
of zelfs voor een ander mens.

Wij bidden U:
help ons onze angsten te overwinnen,
want als U bij ons bent hoeven we niet bang te zijn.
Help ons te vertrouwen op U
en elkaar te vertellen dat we veilig zijn bij U.

Amen

Verwerking

Gesprek met de kinderen

Jezus vertelde aan zijn leerlingen geheimen die ze niet mochten verder vertellen.
Vraag de kinderen of zij goed zijn in geheimen bewaren?
Wat zouden zij doen als iemand ze een geheim vertelde, en andere mensen deden lelijk tegen je omdat je weigert het te verklappen?

Geheimen bewaren is al heel erg moeilijk. De leerlingen moesten hele grote geheimen bewaren. Jezus had ze dingen geleerd, die nog niet voor iedereen te begrijpen waren, en ze waren door met Jezus mee te gaan achter allerlei belangrijke dingen gekomen waardoor ze anders gingen denken en zelfs hun gedrag veranderde.

Met een spel gaan we kijken hoe moeilijk dat is. Vertel aan een van de kinderen een geheim. Dat mag diegene niet verder vertellen, maar hij/zij moet er wel naar handelen.
Vertel het volgende geheim: Deze hele ruimte verandert binnen de komende 2 minuten in lava, we moeten allemaal zo snel mogelijk naar de gang, anders zal het verkeerd met ons aflopen. Als een van ons achterblijft dan is deze persoon ‘dood’...

Geef aan wanneer de tijd ingaat. Laat het spel gebeuren. Daarna komt u weer terug in de ruimte en bespreekt het spel na. Vraag aan het kind met het geheim of het moeilijk was om de rest van de groep mee te krijgen; zijn er mensen ‘dood’ gegaan?

De rest van de groep wil vast graag weten wat er aan de hand is. Houd dat nog even geheim.
Vertel dat de volgelingen van Jezus ook mensen wilden redden; maar ook zij konden nog niet alles zeggen en daarom werden ze vaak ook niet geloofd.
De persoon die naar de gang wilde en iedereen probeerde mee te krijgen werd vast ook raar aangekeken. Wat hij/zij bedoelde en waarom zij/ hij het deed was de rest van de groep vast niet duidelijk. Geloofden de kinderen hem/haar? Ook al begrepen ze het niet?

Ga nog even terug naar het bijbelverhaal. Zoals de geheimhouder niet begrepen werd, zo werden de leerlingen ook niet begrepen. Dit bracht de leerlingen in gevaarlijke situaties, kijk maar hoe het met Jezus is afgelopen.
Hij werd ook niet begrepen, toch vertelt Jezus dat de leerlingen niet bang hoeven zijn. Als de leerlingen van Jezus niet bang hoeven zijn, dan wij toch zeker niet. 

Extra's

Knutsel: Monsterspray

Een variant op Monsterspray, misschien heeft u er al eens van gehoord. 

Nodig:
- Spray fles (vraag in uw omgeving naar lege sprayflessen of haal goedkope in de winkel)
- Labels in de vorm van de fles waarop 'anti angst spray' alvast geschreven is)
- Lijm (om het label op de fles te plakken)
- mogelijk strikjes, of stikkers om de fles verder mee te versieren.

Vraag de kinderen eerst te vertellen waar ze bang voor zijn. Geef ze vervolgens de labels en de flessen. Vertel dat we 'anti angst spray' gaan maken. Ze mogen het label versieren met alle dingen waar ze bang voor zijn, en de fles mogen ze versieren zoals ze willen.

Vul aan het einde de flessen met water en een paar druppels wijwater. Vertel over het wijwater, dat het gezegend is in de paasnacht, dat wil zeggen dat Gods zegen aan dit water gegeven is. Verbind het met de woorden van Jezus: 'jullie hoeven niet bang te zijn'. Als God zijn zegen aan iets of iemand geeft, dan is er niets om bang voor te zijn. Vertel de kinderen dat als ze bang zijn, het wijwater in de fles ze zal steunen. Ze hoeven het alleen maar een beetje op te spuiten. Dan weten ze dat God bij hen is.

Spelletje: Positief roddelen

Ga met de kinderen in een kring zitten. Vraag alle kinderen iets positiefs over Jezus te zeggen.
Dat is vast niet zo moeilijk.
Vraag daarna aan alle kinderen iets negatiefs te zeggen over Jezus.
Dat is al moeilijker.
Vraag dan aan de kinderen iets negatiefs te zeggen over hun moeder.
Dat is lastig en ook niet leuk om te doen.
Vraag ze tot slot iets positiefs te zeggen over hun moeder.
Dat gaat vast weer veel gemakkelijker.

Herhaal dezelfde oefening door de kinderen iets over jou als begeleider te laten zeggen (eerst negatief, dan positief).

De positieve dingen zullen heel gemakkelijk komen. Leg uit dat dit een grote groep is waar vaak alleen positief wordt gesproken over anderen. Dat maakt het ook heel vanzelfsprekend om positief te spreken over anderen.
Als we in een negatieve sfeer zitten, dan wordt het veel moeilijker om iets positiefs te zeggen. Je doet gauw mee met de rest. Vertel de kinderen dat het daarom goed is om altijd te proberen de positieve invloed te zijn op de omgeving.

Ga tenslotte verder met een rollenspel om dit in de praktijk te brengen. Iemand speelt Jezus, die wordt tegengewerkt door een tegenstander, gespeeld door een tweede kind. Dat kind probeert zoveel mogelijk negatieve dingen over Jezus te zeggen. (Neem hiervoor de wat oudere kinderen) Laat de rest van de kinderen het opnemen voor Jezus, maar niet door lelijk te gaan doen tegen de tegenstander, maar door juist heel erg positief te zijn.

Achtergrond

Niet bang zijn

In het Evangelie van vandaag wordt stil gestaan bij de problemen die de leerlingen ervaren: ze weten waarom ze doen wat ze doen, maar worden toch vaak zwart gemaakt. Hun handelingen waren zeker geen handelingen die in hun tijd doorsnee waren. Hun goede werk kwam voort uit wat ze van Jezus gehoord hadden: geheimen die mensen niet makkelijk zouden geloven. Johannes zat om dezelfde reden bijvoorbeeld in de gevangenis.
De leerlingen ontvangen hier toerusting om te kunnen doen wat ze moeten gaan doen.

Wees niet bang

In de evangelielezing zegt Jezus tot drie maal toe: 'Wees niet bang'. Dit is een van de grote 'wachtwoorden' uit de hele heilige Schrift: Vrees niet! In Genesis (15,1) roept God zelf Abraham al op om niet bang te zijn. Want angst verlamt. Het maakt mensen irrationeel en zet aan tot verkeerde daden. 
Wat er bij hoort is de oproep om niet bang te zijn maar vertrouwen te hebben. Ook 'Heb vertrouwen' komt in heel de Schrift voor, met name in het boek Jesaja. (bijvoorbeeld Jesaja 7,9: Alleen als jullie vertrouwen hebben houden jullie stand.) Men zegt zelfs dat de oproep 'Wees niet bang' precies 365 keer in de Bijbel voorkomt: voor elke dag van het jaar één keer.

De weg van vertouwen en geloven is niet altijd gemakkelijk. Jezus wijst zijn leerlingen deze weg: spreek vrijuit, laat je niet muilkorven, wees onbevangen in je vertrouwen. Wie op deze weg vorderingen heeft gemaakt, zal bij mensen gehoor vinden, omdat hij/zij spreekt vanuit een vrij hart. In dat hart zal de Geest van Jezus woorden ingeven, die de leerlingen kunnen helpen hun taak te vervullen.

Help je mee?

 

Jezus trekt rond en ziet dat veel mensen wat ronddolen, zoals schapen doen. Er is niemand die ze helpt en ze de weg wijst naar een gelukkig leven met God. Hijzelf kan niet alle mensen spreken, daarom besluit Hij uit zijn leerlingen twaalf apostelen te kiezen die namens Hem het Goede Nieuws van God gaan brengen aan zoveel mogelijk mensen. En om hun woorden kracht bij te zetten, geeft Hij ze de macht om zieken te genezen, en zelfs doden weer tot leven te wekken. Zo doen ze het samen!

Met de kinderen denken we na over Jezus' plan. Zou het in onze tijd ook werken? Kunnen wij zo ook mensen helpen en op de goede weg zetten?

Opening

Help je mee?

Wil je met iets belangrijks veel mensen bereiken, dan kan je dat niet alleen. Je hebt er vanalles voor nodig: een plan, spullen, mensen en misschien ook wel geld.

Leg op een groene doek de kaars en de bijbel. Leg er een lijstje naast met nummers en daarachter lijntjes waarop geschreven kan worden. 
Verder komt er een portemonnee te liggen, snoepjes in de vorm van hartjes, en een afbeelding van het laatste avondmaal, of van Jezus met zijn leerlingen. (of leg de kinderbijbel open bij zo'n afbeelding)

Steek de kaars aan en vraag de kinderen of ze wel eens gedacht hebben over een heel groot project, waarmee je bijvoorbeeld alle mensen in Nederland zou willen bereiken. Je hebt bijvoorbeeld een lied gemaakt en zou willen dat iedereen dat zou gaan zingen. (of bedenk een ander voorbeeld) Wat heb je dan nodig?

Help ze op weg door naar de spullen op het kleed te wijzen: een plan (lijst met nummers), geld (portemonnee), anderen die het een goed en mooi idee vinden (hartjes) en vooral: mensen.

Laat de afbeelding van Jezus zien en vertel dat Hij ook zijn boodschap naar alle mensen in Israël wilde brengen. Hij kende al mensen die Hem steunden, zijn volgelingen en leerlingen. Zijn plan was  twaalf leerlingen op weg te sturen, om mensen te vertellen en te laten zien wat zijn boodschap inhield: dat iedereen kon meedoen aan de Nieuwe Wereld van God.

Bid dan het openingsgebed en lees het bijbelverhaal.

Bijbel

Navertelling Matteüs 9,36-10,8

De evangelielezing van vandaag is Matteüs 9,36 tot 10,8. Voor de jongste kinderen kan de navertelling gebruikt worden, voor wat oudere kinderen is de vertaling uit bijvoorbeeld het Evangelieboek voor kinderen of de Bijbel in Gewone Taal ook heel goed te begrijpen. Ook de ‘Samenleesbijbel’ kunnen we u aanbevelen. Een complete bijbel in gewone taal met veel suggesties en uitleg. Een goede investering voor uw werkgroep! http://samenleesbijbel.nl

Help je mee?

Jezus trok rond en kwam in veel dorpen en steden. Waar Hij maar kon vertelde Hij de mensen over God. En over de Nieuwe Wereld die zou komen. Wie ziek was werd door Hem genezen. Zo kon Hij de mensen een beetje helpen, want Hij zag dat ze moe waren, en dat er niemand was die hen hielp. 'Wat mooi dat er zoveel mensen zijn', zei Hij tegen zijn leerlingen, 'maar er zijn echt te weinig mensen die hen de weg wijzen.'
Dat moeten Mijn leerlingen dus gaan doen! dacht Hij.

Daarom ging Jezus bij zijn twaalf leerlingen zitten en gaf hen de macht om zieken te genezen en kwade geesten op de vlucht je jagen. Die leerlingen waren Simon, die ook Petrus genoemd wordt, en zijn broer Andreas, Jakobus en zijn broer Johannes. En Filippus en Bartolomeüs, Tomas en de tollenaar Matteüs, Jakobus en Taddeüs en tenslotte Simon Kananeüs en Judas Iskariot (die later zou zorgen dat Jezus gevangen genomen werd).

Jezus zei tegen zijn leerlingen:
'Jullie moeten naar de mensen van Israël gaan, want ze zijn net verdwaalde schapen, die niet weten waar ze naartoe moeten. Vertel ze maar dat de Nieuwe Wereld van God eraan komt. Dat is het goede nieuws dat je komt brengen. En om te laten zien dat het echt goed nieuws is, maak je de zieke mensen beter en maak je dode mensen weer levend. Maak wie een huidziekte heeft beter en jaag kwade geesten weg. Dat kunnen jullie want God heeft jullie die macht gegeven. Ga naar de mensen toe om ze te helpen, en vraag er niets voor terug.'

Gebed

Bidden om mee te werken

Openingsgebed

Lieve God,

Jezus vertelt over de Nieuwe Wereld,

waar het fijn is,

voor iedereen.

Waar zieken getroost worden,

en beter gemaakt.

Waar niemand alleen is,

en iedereen erbij hoort.

Zijn leerlingen gaan er aan meewerken.

En als U ons helpt God,

kunnen wij ook meedoen!

Wij kunnen mensen vertellen over hoe mooi de wereld kan zijn.

En zorgen voor mensen die alleen of ziek zijn.

Als iedereen meehelpt komt die Nieuwe Wereld er vanzelf.

Wilt U ons de kracht geven om mee te doen?

Dank U wel God!

Amen

 

Slottekst

Land van onze dromen

land van liefde, brood en dromen
zouden wij daar ooit nog komen?

vrijheid, vrede, hartenwensen
komen uit voor alle mensen

ooit kom je dat land wel binnen
als je nu al wilt beginnen
en dan doorzet stap voor stap

wees niet bang en zet je schrap
ga niet halverwege terug
als je doorgaan, stoer en stug

als je wat je hebt wilt delen
en je liefde geeft aan velen

ben je nu al aangekomen
in het land van onze dromen.

(Gerrie Huiberts in Ga je mee? uit geloofskoffertje 2 6-9 jaar)

Verwerking

Gesprek met de kinderen

Kijk samen nog eens naar wat er bij de kaars ligt.

Begin bij de lijst die er ligt. Waar stond die voor? (voor een goed plan)
Wat was Jezus' plan? (allen mensen vertellen van de Nieuwe Wereld van God, en iedereen de goede kant op leiden)
Welke stappen had Jezus daarvoor in gedachten? (Leerlingen aanwijzen, leerlingen op pad sturen, leerlingen de macht geven om mensen te genezen bijvoorbeeld)
Waarom wilde en deed Jezus dit? (Hij zag dat het niet goed ging met de mensen en wilde ze helpen.)

Wat vinden de kinderen van dit plan van Jezus? Was het een goed plan? Heeft het gewerkt?

Als je zelf een plan zou moeten bedenken om het goede nieuws van Jezus te verspreiden, hoe zou je dat dan doen? Wat heb je er in onze tijd voor nodig?

(Denk bijvoorbeeld aan reclameposters ophangen, dan heb je mensen nodig die ze maken en die ze ophangen, en geld voor materiaal om de posters te maken. Voor een reclamefilmpje op tv heb je veel mensen nodig die dat kunnen maken.  En je moet weten bij wie je moet zijn. En het kost ook veel geld.)

Wat zou maken dat mensen mee gaan met jouw boodschap? Dat zij er aan mee gaan werken?
(Jezus gaf zijn leerlingen de macht om mensen te genezen, wie dat meemaakte ging haast vanzelf in God geloven. Je zou kunnen denken aan mensen die vertellen over wat God voor hen betekent, en dat ze van geloven blijere mensen worden.)

Altijd heb je andere mensen nodig. Jezus kon het niet alleen, en dat kunnen wij ook niet. 

Extra's

Jezus kiest zijn leerlingen

Jezus kiest twaalf leerlingen. In het spel bij de Extra's staan alle namen nog eens op een rijtje. Ook wij kunnen leerling van Jezus zijn. Soms kun je dat zelfs aan onze namen zien.

De namen van de meeste apostelen worden nog altijd bij de geboorte aan kinderen gegeven. Soms zijn ze afgekort (Wie heet er nog Bartelomeüs tegenwoordig) of veranderd zodat ze wat beter in onze tijd passen. 

Nodig:

- Flap-overblad
- Viltstiften en verschillende kleuren
- Voornamenboek of website

Doen:

Schrijf alle namen van de kinderen van de kinderwoorddienst op een flap-overblad. Houd een lijstje met de 12 apostelnamen erbij.
Petrus, Andreas, Johannes, Jakobus, Matteüs, Filippus, Bartolomeüs, Tomas, Simon, Jakobus, Taddeüs, Judas -> Mattias.

Kijk of de namen van de kinderen te herleiden zijn tot apostelnamen. Filippus heet nu misschien Flip, of Philip, of Filepine of gewoon Pien. Petrus kan een Pieter of Peter zijn, maar ook Pierre of Pietro of zelfs Boutros. Tomas ken je misschien als Tom, en Simon als Simone.

Schrijf de apostelnamen er in een kleur naast en omcirkel de kindernamen in dezelfde kleur. 
Zijn er maar weinig namen laat de kinderen dan namen bedenken (van kinderen uit de klas bijvoorbeeld, of neefjes en nichtjes, of ouders, ooms en tantes) die van een apostel afgeleid kunnen zijn. 

Zoek van de kinderennamen die niet naar de apostelen verwijzen in het namenboek of op internet op wat hun naam betekent. 

Besluit door naar de namen te verwijzen die laten zien dat we in naam afstammen van de apostelen, en dat we dus net als zij namens Jezus aan het werk kunnen gaan om mee te helpen aan de Nieuwe Wereld van God.

Spel: Leerlingen van Jezus

Vertel onderstaande informatie aan de kinderen. Zij horen zo nog een keer de namen van de apostelen. In de lezing horen we dat Jezus twaalf leerlingen kiest aan wie Hij vraagt zijn werk voort te zetten. Ze krijgen bijzondere gaven, zoals mensen kunnen genezen.

Jezus' leerlingen worden ook wel discipelen (dat betekent volgelingen) of apostelen (dat betekent iemand die op weg gezonden is) genoemd. Heel veel mensen waren dus leerling van Jezus, maar deze twaalf worden speciaal zijn apostelen genoemd.

Wie waren deze apostelen?

Probeer samen de namen te bedenken.

Simon Petrus (hij wordt meestal Petrus genoemd; de rots (petrus betekent rots) waarop Jezus zijn kerk zal bouwen. Hij wordt gezien als eerste Paus.

Andreas de broer van Petrus

Jakobus en zijn broer

Johannes

Filippus

Bartolomeüs

Tomas die van de ongelovige Tomas omdat hij er niet was toen Jezus na zijn dood verscheen.

Matteüs de tollenaar

Jakobus

Taddeüs

Simon 

Judas die ervoor zorgde dat Jezus gevangen genomen werd. Daarna werd hij vervangen door Mattias.

 

Speel dan met de kinderen een spel met de namen van de apostelen.

Namenspel

Nodig: 
• Blinddoek
• Afgebakende ruimte

Een van de kinderen krijgt een blinddoek om. Dit kind speelt Jezus. De andere kinderen zijn de leerlingen. Ze krijgen allemaal de naam van een leerling. Het kind probeert de leerlingen te vinden. Hij mag de leerlingen van Jezus bij naam proberen te roepen. Daarvoor moet hij diep nadenken hoe de leerlingen ook al weer heten. Als Jezus een leerling roept dan moet de leerling reageren met 'hier ben ik!'. De leerling moet dan ook stil blijven staan en mag niet proberen te ontsnappen.

Wanneer Jezus geen namen meer weet mag een ander het proberen. Wanneer alle apostelen gevonden zijn is het spel afgelopen.

Vaderdag knutsel!

Op vaderdag verwennen we alle vaders met een prachtige rozet. Zodat iedereen kan zien hoe blij je met hem bent.
Natuurlijk knutselen we hem zelf.

Nodig:

- wit papier
- dik gekleurd papier voor de stroken en de ondergrond van het midden
- voorbeeldvel binnenkant rozet

Doen:
Op de website nobody-else.nl vonden we een mooi voorbeeld van een vaderdag rozet.

Voor het hart van het rozet kun je daar het werkblad afdrukken en de kinderen laten kiezen, of teken zelf een rondje uit een wit papier van een centimeter of 4 of 5.

Knip het rondje uit, laat de kinderen er zelf iets in tekenen of schrijven of kleur een van de rondjes van het werkbla. Plak het als het klaar is op dikker gekleurd papier. Knip daar een net iets groter rondje uit.
Zo is de binnenkant van je rozet klaar.

Knip twee stroken van het gekleurd papier, en knip er een driehoekje uit aan de onderkant. Dat zijn de linten.

Maak van een wit A4 in de lengte twee stroken van 5 centimeter breed. Vouw deze stroken als een trapje op, zodat een harmonica-strook ontstaat. Plak de twee stroken aan twee kanten aan elkaar zodat een rondje onstaat.

Leg dat plat neer en plak het middengedeelte op het harmonicarondje. 

Draai de rozet om en plak de linten erachter. 

Om hem echt te kunnen dragen kun je er een speldje of klein kneipertje achter plakken. 

Wil je precies werken, download dan de handige printables van nobody-else.nl

Achtergrond

Op weg gezet

In de lezingen van deze zondag en dan met name tussen de evangelielezing en de lezing uit het boek Exodus is een wonderlijke relatie. Het evangelie spiegelt zich als het ware in de traditie van Exodus. Het volk heeft toen de opdracht gekregen Gods woord te beleven en uit te dragen. In Jezus’ optreden met daarbij het doorgeven van zijn opdracht aan de leerlingen voltrekt zich de voortgang van dit proces. Het Matteüs evangelie roept meerdere keren die relatie op tussen Mozes en Jezus met het oog op het daadwerkelijk volbrengen en doorgeven van de Tora. 

Matteüs 9,36 – 10,8
Deze tekst is de aanvang van een nieuwe episode in het Matteüs evangelie, het begin namelijk van de redevoering van Jezus tot zijn leerlingen. Die opent met de gelijkluidende zin als van de Bergrede (Mt.5,1). In de Bergrede staat het leven naar de Tora centraal als opdracht. Daarmee wordt duidelijk aangegeven, dat alles zich richt op het heil en de verheffing van de mensen, de menigte, het volk. Jezus toont zich geraakt door de situatie van het volk.

Opvallend is dan, dat in 9,36 er uitdrukkelijk bij vermeld wordt: ‘als schapen zonder herder’. Het volk heeft dus goede leiders (de leerlingen) nodig. Opnieuw wordt dit bevestigd in vers 10,6, zodat dus aangegeven wordt: het nu echt gaat om zijn leerlingen, die leiders moeten zijn. Ook zij moeten zich richten tot het volk van Israël, zoals in Exodus genoemd wordt het huis van Jakob en de zonen van Israël. Door uitdrukkelijk te spreken van ‘de twaalf’, verwijzend naar de twaalf stammen van Israël, wordt de band met Mozes en zijn opdracht aangegeven. Het woord ‘oogst’ (vers 9,37) roept bovendien nog de gedachte op aan de eindtijd, de eschatologie. De zending van de leerlingen spitst zich toe op de aankondiging van ‘het koninkrijk van de hemel’ en het heil, het welzijn van het volk (10,7-8). Dat perspectief richt zich vooral op de ‘genezing’ in de meest brede zin en is aspect van de Messiaanse verwachting en de eindtijd verachting. In het Achttiengebed, een van de Joodse dagelijkse gebeden welke in Jezus’ tijd gangbaar zijn, is dit perspectief volop aanwezig en wordt God de Geneesheer genoemd. 
Matteüs laat zien, dat Jezus als goede leermeester met een duidelijk doel en een duidelijke opdracht zijn leerlingen vormt en onderricht, zoals Mozes op advies van Jetro met beleid en goede organisatie de leiding het volk op zich neemt.

Het doorgeven van de opdracht is altijd een leerproces geweest. Het onderricht van de Tora, zowel de schriftelijke als de mondelinge Tora, voltrekt in de samenspraak van leraar en leerling. Ook in Jezus’ dagen zijn er vele leraren die met hun leerlingen zich ten dienste van het volk met dit onderricht bezig houden. Te midden van hen vormt Jezus zijn eigen kring van leerlingen, leerschool, opdat die leerlingen zijn werk zullen voortzetten. In die vorming door de leraar worden ze bekleed met gezag, een zending met autoriteit. In deze traditie van onderricht leeft heel sterk, dat het gaat om het leven van rechtvaardigen, de zadikim, onder het volk. Zij zijn de verborgenen, die bij uitstek de dragers zijn van de heilsverwachting in relatie met de komst van de Messias.
Voor Matteüs en in de gehele evangelieverkondiging concentreert zich dit op Jezus als de verwachte Messias, die middels zijn leerlingen dat proces van heil zal voortzetten tot in de tijd van de ‘oogst’, welke tijd al is aangebroken. ‘Ga op weg en verkondig: “Het koninkrijk van de hemel is nabij” (Matt. 10,7).

Brood

 

Vandaag is het alweer feest in de kerk. De afgelopen zondagen hadden we ook feesten: Pinksteren, Drie-eenheidszondag en vandaag vieren we Sacramentsdag. Dat is  het feest van het heilig sacrament, dat we beter kennen als de Eucharistie.

Als wij de communie krijgen en het heilig Brood eten, denken we daarbij aan Jezus die zijn leven voor ons gaf.

Met de kinderen denken we na over hoe bijzonder het is dat God zo dicht bij ons wil zijn.

In het filmpje van Kleine Uil wordt wijs besluiten Joes, Mara en Hannelies samen te gaan picknicken. Het wordt vast heel gezellig...

Opening

Brood van Jezus

Maak een tafel gevuld met zand, alleen maar met zand. Zet in dat zand voor elk aanwezig kind een poppetje van Playmobil, Lego of iets wat daarop lijkt. Wanneer u de poppetjes neerzet in het zand, vertelt u dat die poppetjes de kinderen zijn. Noem ze even met hun naam. U vertelt dat we vandaag vieren dat Jezus niet voor niets gestorven is. Hij is voor óns gestorven. Wij zijn vrienden van Jezus en proberen naar zijn voorbeeld te leven. Het is fijn om bij Jezus te horen. Daarom gaan we te communie.

We maken het samen even stil om tot Jezus te bidden, voordat we naar het verhaal van Jezus gaan luisteren.

Bijbel

Navertelling Johannes 6,51-58

De evangelielezing van vandaag is Johannes 6,51-58, het gaat over manna en het brood dat Jezus geeft. Voor de jongste kinderen kan de navertelling gebruikt worden, voor wat oudere kinderen is de vertaling uit b.v. het Evangelieboek voor kinderen of de Bijbel in Gewone Taal ook heel goed te begrijpen. Ook de ‘Samenleesbijbel’ kunnen we u aanbevelen.

Dit is mijn lichaam
Jezus probeerde de mensen uit te leggen wie Hij was. Maar de mensen vonden het allemaal maar moeilijk te begrijpen. Wat betekent het toch: dit brood is mijn lichaam?

Jezus zei: "Jullie kennen vast de verhalen over het manna in de woestijn”.
In de woestijn hadden de mensen honger en daarom mopperden ze tegen Mozes. Ze wilden zelfs terug naar Egypte, naar dat land waar ze slaaf waren geweest. Daar kregen ze tenminste elke dag eten, ook al was het niet veel. Altijd beter dan niks! Toen kwam God hen te hulp. Iedere ochtend lag er manna in de woestijn. Kleine witte korreltjes. ‘Wat is dat?’ vroegen de mensen. Manna, dat kon je eten als brood. Zo bleven de mensen in leven. Het manna was prima om te eten. Maar je moest het wel iedere dag oprapen. Je kon het niet bewaren voor de volgende dag. Zo hadden ze toch te eten, want zonder eten ga je dood. Maar als je elke dag het manna opraapte en op at, kon je gewoon oud worden.

Jezus zei: “De mensen die elke dag het manna aten, gingen natuurlijk toch gewoon dood. Maar Ik ben gekomen om te zorgen dat jullie zullen leven. Ik ben het Levende Brood dat God jullie geeft. Ik geef mezelf aan jullie. Als je mijn vlees eet en mijn bloed eet, zal je leven in eeuwigheid." Nog steeds snapten de mensen het niet. "Wij zijn geen kannibalen die mensen opeten!," mopperden ze. "En onze wetten verbieden ons om bloed te drinken."

"Zoals jullie kinderen je eigen vlees en bloed zijn, zo ben Ik het eigen vlees en bloed van God, mijn Vader.“ zei Jezus. “Zo kunnen jullie ook het eigen vlees en bloed van Mij en van God worden. Daarvoor moet je heel dicht bij Mij willen zijn. Ik ben voor jullie het Levende Brood uit de hemel. Als je dit brood eet, zul je voor altijd en eeuwig bij Mij horen."

Heel veel mensen vonden dit maar moeilijk. Ze snapten er niks van. Maar er waren ook mensen die probeerden om heel dicht bij Jezus te komen en te worden zoals Hij.

Genoeg voor iedereen: Kleine Uil, Joes, Mara en Hannelies

Joes, Mara en Hannelies gaan picknicken. Ze hebben er veel zin in, en bedenken samen wat ze willen eten: bananen en pannenkoeken! En iedereen moet wat meenemen. Mara neemt de bal mee, Joes de bordjes en bekers, Hannelies heeft nog wel een kleed. Zijn ze echt niets vergeten?

Het evangelieverhaal is Johannes 6,51-58; het verhaal van de wonderbare spijziging.

Alle verhalen van Kleine Uil wordt wijs vind je via YouTube kanaal @KleineUilwordtwijs

Gebed

Gebed voor als we fouten maken

Goede God,
Soms zijn we een beetje verward.
We maken fouten en doen niet altijd
wat U van ons verwacht.
Sorry, God, het spijt ons echt.
Wij blijven het proberen om te leven
zoals we van Jezus hebben geleerd.

Wij bidden U:
Blijf bij ons en ga met ons mee,
overal waar wij naar toe gaan,
want U bent altijd bij de mensen,
vroeger al en nu en altijd.
Amen

Verwerking

Gesprek met de kinderen

Ga terug naar de kijktafel. De poppetjes in het zand, zijn de mensen in de woestijn.
Leg op tafel allemaal spullen om de woestijn te versieren (gekleurde kralen, vlaggetjes, bloemen, iets te eten of een kleine parasol voor schaduw enz.)

Vertel aan de kinderen dat God er altijd is, zoals God er was voor de mensen in het verhaal. Hij gaf de mensen in de woestijn te eten. Onze poppetjes staan ook in de woestijn. Wijzelf staan ook in de woestijn. Natuurlijk niet letterlijk. Wij hebben hier limonade en vanochtend hebben we gewoon lekker kunnen ontbijten, maar toch hebben alle volwassenen in de kerk het brood van God ook nodig. 

Het is jullie vast wel opgevallen dat elke zondag de voorganger een lang gebed zegt en dan wordt er brood en wijn gezegend. Dit is het brood en de wijn waar Jezus over praat. Zoals de mensen in de woestijn het brood van Jezus nodig hebben, zo hebben grote mensen dat brood ook nodig. Daarom gaan ze elke zondag in de rij staan en lopen ze naar voren. Daar krijgen ze een stukje brood. Dit is een goede manier om heel dicht bij God te komen, maar het vraagt ook veel verantwoordelijkheid. Als jij van de wijn drinkt en de hostie eet, dan moet je ook heel erg je best doen en proberen om een heel goed mens te zijn. Gelukkig helpt Jezus ons daar ook mee.
De mensen in de woestijn hadden het gevoel, dat ze verlaten waren door God. Wij hoeven ons nooit verlaten te voelen, want wij worden er elke week aan herinnerd dat God bij ons is. Daarom is het voor ons niet meer zo erg eenzaam in de woestijn.

U  gaat de woestijn samen iets leuker maken. Vertel dat op tafel al verschillende dingen liggen om de woestijn ‘op te leuken’. Als de kinderen zelf nog meer ideeën hebben, dan kunnen ze die geven. Misschien kunt u die ideeën goed gebruiken.

Sommigen kinderen doen nog niet mee met het delen van het Brood. Zij hebben hun Eerste heilige communie nog niet gedaan. Wie dat gaat doen gaat zich eerst voorbereiden om alles beter te begrijpen. Dit gebeurt meestal als je 7 jaar bent en in groep 4 zit. 

Extra's

Liedje: Blijf dit doen en denk aan Mij

 Een lied over brood en wijn. Om naar te luisteren bij het knutselen, of om samen mee te zingen.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Blijf dit doen (Brood en wijn)
Jezus breekt het brood, kijkt zijn vrienden aan.
Het zal niet lang meer duren totdat Hij zal gaan.
Hij geeft hun een beker, een beker met wijn
en zegt: 'Na deze avond zal alles anders zijn.'

- Refrein -
Blijf dit doen en denk aan Mij als je samen komt.
Deel het brood en deel de wijn. Ik zal bij je zijn.

Wij breken nu het brood, kijken elkaar aan.
Wij zijn bijeen gekomen om te delen in zijn naam.
In het brood en in de beker met wijn
voelen wij het teken; Hij zal bij ons zijn.
(refrein)

Samen met Gods hulp

Geef de kinderen de kleurplaat van het poppetje en laat ze er een hostie en de wijnbeker in tekenen. Teken dit even voor of laat ze een plaatje zien.

 

Geef ze daarna de opdracht om alle goede dingen die ze kunnen doen (omdat Jezus hen helpt), op te schrijven of te tekenen in het lichaam.

Knip daarna alle lichamen uit en maak de handen aan elkaar als een slinger.

Extra's

Kleurplaat Brood en Wijn

 

Achtergrond

Een kostbaar sacrament

Brood wordt veranderd
De viering van de eucharistie is een van de vele dingen in de leer van de kerk, die moeilijk te begrijpen zijn. Door de consecratie wordt het gewone brood en de gewone wijn ‘veranderd’ in het lichaam en bloed van Jezus Christus. Eigenlijk gaat het niet om een rationeel begrijpen, maar om een gelovig aanvaarden.
Het is te vergelijken met een trouwring die je koopt bij de juwelier. Dat heeft een bepaalde goudwaarde. Maar na het geven van het jawoord en nadat de ring om de vinger geschoven is als teken van eeuwige trouw, is de ring ‘veranderd’. Je gaat niet terug naar de juwelier om de ring te ruilen voor een mooier of goedkoper exemplaar. Het is een teken van verbondenheid geworden.
Het gezegende brood is gewijd, d.w.z. niet meer ‘gewoon’, maar met een speciale betekenis.  Het is brood waarin Jezus echt aanwezig is, in ons midden. We zijn verbonden met Jezus.

Heilig Sacrament
In de kerk kennen we 7 sacramenten. Vandaag vieren we het hoogfeest van het heilige sacrament, de eucharistie. Hierop worden we allemaal voorbereid, voor je de eerste keer ter communie gaat. Als je voor de eerste keer dit sacrament ontvangt, wordt dit groots gevierd als eerste-communie-feest.
Tijdens de eucharistie spreekt de priester de woorden uit die Jezus bij het laatste avond maal ook sprak. Dit is echter dus niet de eerste keer dat Jezus sprak over zijn lichaam als brood. Het verhaal dat we vandaag lezen speelt zich af vóór de kruisiging van Jezus.
Brood, of in dit geval manna, wordt vaker gebruikt in de bijbel als teken van leven. In de woestijn was eten en drinken veel belangrijker dan het voor ons in deze tijd is. Wij gaan natuurlijk ook dood, als we niet eten en niet drinken, maar midden in de woestijn zit je veel sneller zonder. Wanneer iemand verdwaalt in de woestijn zonder eten of drinken, betekent dit bijna altijd dat de dood er op volgt. De belofte van Jezus gaat hierop terug en is beter te begrijpen vanuit die cultuur.

Lidwina van Schiedam
Jezus zeg in meerdere verhalen dat je aan Hem genoeg hebt. Zo ook in dit verhaal. Je zult eeuwig leven, als je van zijn lichaam eet. Lidwina van Schiedam nam deze belofte wel heel letterlijk. Nadat ze, op 15 jarige leeftijd, op een vervelende manier was gevallen en voor de rest van haar leven op bed moest blijven, besloot ze te gaan vasten. Ze leefde alleen nog maar op de hostie die een priester haar kwam brengen. Daarnaast probeerde ze zo veel mogelijke goede dingen te doen. Toch overleed ze vrij jong. Geen eeuwig leven dus? Of toch? Ze leeft nu wel voor altijd door in de kerk, want ze is heilig verklaard. Dat betekent, dat wij geloven dat zij voor altijd dicht bij God is en bij Jezus, zoals ze dat tijdens haar leven ook al was. Eeuwig leven is geen kwestie van kwantiteit (miljarden jaren leven, zonder einde), maar een kwaliteit van leven. Het leven in Gods liefde. Dat begint hier en nu, wanneer je leeft in Jezus’ Geest.