Zet je deur open!

 

Opening

De deur voor iemand open zetten

Leg op de (kijk)tafel of op de grond een aantal uitgeknipte voetstappen. Zet er een kaars bij. Vraag de voorganger in de kerk de kinderen een sleutel mee te geven op het moment dat ze naar hun eigen kinderwoorddienstruimte gaan. Vraag de kinderen in een kring te gaan zitten. Steek de kaars aan en leg de sleutel erbij.
Vraag de kinderen te beschrijven wat ze zien. Kunnen ze bedenken wat deze dingen met elkaar te maken hebben?
Met het symbool van de sleutel kunt u het Evangelie van deze zondag inleiden.

De sleutel staat symbool voor ‘de deur voor iemand open zetten’. Als je je deur voor iemand open zet, noemen we je gastvrij. Jezus vraagt ons de deur ook open te zetten voor Hem. Hij wil dat je Hem binnenlaat en Hem volgt en Hem vertrouwt.
De sleutel betekent vandaag nog iets meer. Jezus vraagt van je, dat je je oude huis voorgoed afsluit en met Hem mee gaat, het onbekende tegemoet. Dat zijn de voetstappen die op weg gaan naar een toekomst met Jezus. 

Bijbel

Navertelling Lucas 9,51-62

De bijbelvertelling uit het Evangelieboek voor kinderen en uit de Bijbel in Gewone Taal zijn goed te begrijpen voor wat oudere kinderen.
Voor de kleinere kinderen kan gekozen worden voor de navertelling.

Het Bijbelverhaal naar het evangelie van Lucas 9,51-62 is overgenomen uit Midden Onder U, 2013, kinderkatern bij Liturgiekatern Tot uw Dienst, 48e jaargang, nr 5 blz 8.

Welkom zijn

Op een keer was Jezus met zijn leerlingen op weg naar Jeruzalem. Onderweg kwamen ze langs een dorp. Jezus' leerlingen Jacobus en Johannes merkten dat Jezus daar niet welkom was en ze zeiden:
"Zullen we zeggen dat U vuur laat komen dat ze allemaal zal vernietigen?"
Maar Jezus keek hen alleen maar aan en liep door.
Even later kwam een man op Jezus af die tegen Hem zei: "Ik wil U volgen, waar U ook naar toe gaat.” Jezus zei tegen hem: "Weet wat je doet, want Ik ben lang niet overal welkom."
Ze gingen verder en weer kwam iemand naar hen toe die Jezus wilde volgen. Maar eerst, zei hij, wilde hij zijn dode vader begraven. Jezus zei tegen hem: "Je moet kiezen: of je begraaft je vader of je volgt Mij."
Ze trokken verder naar Jeruzalem. Opnieuw kwamen ze iemand tegen die Jezus wilde volgen. Maar deze wilde eerst, zei hij, afscheid nemen van thuis. Jezus antwoordde: "Tja, als je achteromkijkt naar wat is geweest, dan kun je niet vooruitkijken en Gods toekomst zien".

Gebed

Wij willen Jezus volgen

God onze Vader,
U wilt altijd bij ons zijn,
daarom heeft U ons uw Zoon Jezus gezonden.
Hij heeft ons veel over U verteld
en ons zijn goede daden laten zien.
Hij heeft ons geleerd
ons huis en hart te openen voor de mensen om ons heen.
Wij willen Hem volgen met heel ons hart.
Dat is best heel moeilijk.
Wij willen ons best doen
om goed te leven.
Wij vragen U, wilt U ons daarbij helpen?
Amen

Slotgebed

Lieve God,
wij gaan zo dadelijk weer naar huis.
We willen proberen de komende dagen
aardig te zijn voor elkaar,
thuis, op school, en voor onze vriendjes.
We willen proberen gastvrij te zijn,
dat iedereen welkom is bij ons.
Zo willen wij Jezus volgen, en daarom bidden we met de woorden die Jezus ons geleerd heeft:
   Onze Vader, die in de hemel zijt,
   uw Naam worde geheiligd,
   uw Rijk kome,
   uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel.
   Geef ons heden ons dagelijks brood
   en vergeef ons onze schuld,
   zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren.
   En breng ons niet in beproving,
   maar verlos ons van het kwade.
   Amen.

Verwerking

Gesprek met de kinderen

In dit Evangelie zitten twee thema’s die in het gesprek met de kinderen aangekaart kunnen worden.

Het eerste thema is ‘gastvrijheid’. Jezus kwam in een(Samaritaans) dorp waar Hij niet welkom was.
Dit thema is met de vluchtelingenstroom van dit moment actueel.
Hoe gastvrij zijn wij eigenlijk in Nederland? Hoe gastvrij zouden de kinderen willen zijn?
Hoe is het om je ergens welkom te voelen?
Hoe is het om je ergens juist niet welkom te voelen?
Hoe zou het zijn als je afhankelijk bent van de gastvrijheid van andere mensen?

Het tweede thema hangt hiermee samen, maar gaat over een ander aspect van de lezing: het volgen van Jezus.
Jezus vraagt aan de mensen die Hem willen volgen om alles achter zich te laten en met Hem mee te gaan. Dat is helemaal niet gemakkelijk! Je moet afscheid nemen van iedereen die je kent, en van alle vertrouwde dingen in je omgeving, terwijl je helemaal niet weet wat je te wachten staat, en of je wel welkom zult zijn.

Mensen die moeten vluchten vanwege een oorlog of door een grote overstroming hebben geen keus. Alles is weg, er is niets meer om te blijven waar je altijd geweest bent. Maar wat moet het pijn doen om dan weg te gaan en niet te weten waar je terecht zal komen… Juist de woorden van Jezus kunnen je dan misschien hoop geven….

Kinderen zullen dit het beste herkennen in overgangssituaties zoals naar een nieuwe school gaan, of een nieuwe klas. Ook bij verhuizen komt het loslaten en afscheid nemen van de vertrouwde omgeving, mensen en dingen aan de orde.

Voer een gesprek met de kinderen over afscheid nemen. Waar of van wie hebben zij allemaal afscheid genomen? Weten zij voorbeelden uit hun eigen leven te noemen? Hoe ging dat?

Kennen zij misschien iemand die gevlucht is voor oorlog om in Nederland een nieuw leven op te bouwen? Of hebben zij dit op televisie gezien? Hoe zouden zij het zelf vinden als ze alles achter moeten laten? Waarom denken ze dat mensen dit toch doen, ook al is het spannend en onzeker?

Vraag de kinderen tot slot wat zij denken dat beter voor je is: achterom kijken naar wat je had, of juist vooruit kijken naar wat de nieuwe dingen je kunnen brengen? En waarom dan?

Sluit af met de opmerking dat vooruit kijken moeilijk is, omdat je niet weet wat er komt. Wat zou het mooi zijn als we een verrekijker hadden, waarmee we in de toekomst konden kijken. Dan kunt u ev. de overgang maken naar het knutselen van een verrekijker/toekomstkijker. Zie hiervoor de Extra's.

Wanneer u het gastvrijheid thema verder wilt uitwerken vindt u bij Extra's wat ideeën.

Extra's

Bouw een WELKOM huis

Maak groepjes van 2 tot 4 kinderen. Laat ze samen een huis maken waar iedereen welkom is. Hiervoor kunnen diverse materialen gekozen worden: blokken, lego, duplo, karton, schoenendozen, tekenpapier, stiften, verf enzovoort.

Belangrijk is dat de kinderen samenwerken. Hierdoor ontstaat er interactie en dialoog over hoe zij vinden dat een gastvrij huis er uitziet en wat daarin moet. Zet je de deur open of dicht, hang je een bord naast de voordeur met ‘Welkom’ erop, of staat dat op de deurmat? Zet je een grote tafel met veel stoelen in het huis, is er genoeg eten?. Laat de kinderen het zelf bedenken. Het is leuk om tot slot het huis samen te bekijken en de kinderen te laten vertellen waarom het er zó uitziet.

Kleurplaat een gastvrij huis

 

Een kleurplaat van een huis, om een gastvrij huis van te maken.

Verrekijker maken

Benodigheden:
- Wc rolletjes
- Luciferdoosjes
- Gekleurd papier of vouwblaadjes
- Touwtjes
- Eventueel materialen om de verrekijker mee te versieren
- Lijm

Beplak en versier de wc-rolletjes als kijkers. Beplak het luciferdoosje. Plak alles aan elkaar zoals op het plaatje. Maak het touwtje vast door een gaatje te prikken in de wc rolletjes.
Laat de kinderen hun kijkers om hun nek hangen voor ze teruggaan naar de kerk.

Liedje: Is je deur nog op slot?

Refrein:
Is je deur nog op slot?
Is je deur nog op slot?
Van je krr, krr, krr
doe ‘m open voor God
want de Heer wil bij je wonen
en dan ben je nooit alleen. (2x)

Je hart is net een huisje
waar het gezellig is
maar ‘t is er nog zo donker
er is iets dat ik mis.

Refrein:
Is je deur nog op slot?
Is je deur nog op slot?
Van je krr, krr, krr
doe ‘m open voor God
want de Heer wil bij je wonen
en dan ben je nooit alleen. (2x)

 

Tekst & Muziek: Harry Govers, cd Beloofd is Beloofd
© 1985 Europol Music

Spelletje: Ik ga op reis en ik neem mee

Speel het bekende spelletje: Ik ga op reis en ik neem mee.

Zet de kinderen in een kring. Wijs willekeurig iemand aan en ga daarna met de klok mee. De kinderen zeggen om de beurt een voorwerp dat ze mee zouden willen nemen als ze plotseling zouden moeten vertrekken of verhuizen. Telkens moet het kind het zinnetje zeggen: “Ik ga op reis (of ik ga verhuizen) en ik neem mee ...” Alle vorige voorwerpen moeten steeds herhaald worden. Het moment dat een kind een voorwerp vergeten is op te noemen, moeten ze opnieuw beginnen.

Tip: U kunt als hulpmiddel voor uzelf de voorwerpen op een flap-over schrijven.

Achtergrond

Jezus bij de Samaritanen

Het evangelie van vandaag luidt een nieuwe fase in het evangelie van Lucas in: het 'grote reisverhaal', de beschrijving van Jezus' reis naar Jeruzalem. De vorige zondagen stonden in het teken van de voorspelling van zijn naderend lijden en dood. Maar nog steeds lijken de leerlingen het niet te begrijpen. Ondanks dat Jezus weet wat Hem te wachten staat, gaat Hij vastbesloten op weg. Hij trekt door Samaria en komt bij een dorp waar hij vijandig wordt benaderd.

Joden en Samaritanen kenden godsdienstige geschillen. Samaritanen waren mensen uit verschillende volken, die, nadat de Israëliten in ballingschap gingen het land binnen werden gebracht om hen te vervangen. Het volk dat ontstond had verschillende gelovige praktijken van joden en heidenen vermengd. Samaritanen hadden hun eigen tempel op de berg Gerizim bij Sichem gebouwd. Joden beschouwden Samaritanen als onrein en hun eredienst in Sichem als onwettig. Hoewel de Samaritanen wel de God van de Oude Testament vereerden, en zij de vijf boeken van Mozes (de eerste vijf boeken uit onze bijbel) als heilige Schrift beschouwden. Wanneer Jezus door Samaria trekt, reist Hij door vijandig land. De Samaritanen willen Jezus dan ook niet ontvangen.

Maar Jezus wil niets liever dan ook hen de Blijde Boodschap vertellen. Op de ondervonden vijandigheid wordt door de leerlingen Jakobus en Johannes gereageerd met wraakgevoelens, geheel in de lijn van hun joodse traditie. Ze vragen Jezus ‘vuur uit de hemel af te roepen dat hen zal verteren’. Jezus berispt niet de Samaritanen, maar zijn eigen leerlingen: ook zij leven met vooroordelen. Maar Jezus is gekomen om te redden niet om te vernietigen.

Daarbij is iedereen welkom om mee te doen. Verkonidigen van het Rijk Gods wil van geen uitstel horen. Dat is van het allergrootste belang. Niet achterom kijken of druk zijn met zaken die niet van belang zijn, maar werken aan het Rijk Gods, daar gaat het om. Geen mooi geruststellend verhaal, maar een profetische boodschap.

Er is altijd genoeg om te delen

 

Opening

Delen is meedoen

Heet de kinderen welkom, en vertel er bij dat u blij bent dat iedereen er is, en dat voor u elk kind even belangrijk is.

Leg van te voren voor elk kind een vel papier neer, en kleurpotloden of stiften en scharen. Vraag de kinderen dan zonder verdere uitleg om een tekening te maken een brood of een vis. Ze mogen zelf kiezen. Wanneer de kinderen nog heel klein zijn, kunt u ook wat broden en vissen afdrukken, (u vindt ze bij Extra's) en deze laten kleuren. Daarna knippen ze hun tekening uit en leggen de kinderen hun broden en vissen op een schaal.

Wanneer de schaal gevuld is bidt u het openingsgebed en vertelt u het bijbelverhaal.

Bijbel

Navertelling Lucas 9,11b-17

De evangelielezing van vandaag is uit Lucas 9,11b-17. Voor de oudere kinderen is de vertaling uit de Bijbel in Gewone Taal goed te begrijpen. Voor kleinere kinderen is er de navertelling (gebaseerd op: Kinderen mogen het zeggen. Suggesties voor kinderwoorddiensten en een actieve bijdrage van kinderen in de liturgie. Jaar C. Door Jacques Verhees, pag. 124).

Geven jullie hen maar te eten

Omdat Jezus zulke mooie verhalen over God en de mensen kon vertellen, kwamen veel mensen graag naar Hem luisteren. En soms brachten ze een zieke bij Hem. Als Jezus met zo’n zieke praatte en zijn handen op hem legde, voelde die zich al een stuk beter. Daar spraken de mensen met elkaar over. En iedereen wilde Jezus zelf wel eens horen als Hij over die nieuwe wereld van God praat waar geen armoede en oorlog is en waar ook geen verdrietige en zieke mensen zijn. Ook deze keer was het weer druk. De mensen luisterden ademloos naar Jezus.

Maar het begon al bijna avond te worden en de mensen begonnen honger te krijgen. Daarom zei één van de leerlingen tegen Jezus: “U moet die mensen wegsturen! Dan kunnen ze in de dorpen in de buurt een slaapplek zoeken en eten kopen.” Jezus keek even om en zei: “Geven jullie hen maar te eten.” En Hij ging weer verder met vertellen. De leerlingen mopperden dat ze maar vijf broden en twee vissen hadden. Moesten zij nou voor al die 5000 mensen eten gaan kopen?

Toen draaide Jezus zich om naar zijn leerlingen en zei: “Geloof me, er is genoeg te eten voor iedereen. Zorgen jullie maar dat de mensen in groepen van vijftig bij elkaar gaan zitten.” Jezus pakte de vijf broden en de twee vissen, keek naar boven en zei: “God, zegen dit eten: dat het iedereen mag voeden en smaken.” Daarna brak Jezus het brood in stukken. De leerlingen deelden het brood en de vissen uit aan de mensen. Die wisten niet wat ze meemaakten! Iedereen at ervan en iedereen had genoeg! Er was zelfs nog brood over, wel twaalf manden vol.

Gebed

Gebed om te delen, zoals Jezus deed

Lieve God,

We zijn blij dat we genoeg te eten hebben.
Dank U daarvoor.
Help ons om van ons eten te delen met anderen,
ook met degenen die we niet goed kennen.

We hebben genoeg om te delen.
Leer ons om te doen wat Jezus deed,
delen en delen en delen,
want we hebben genoeg spullen.

Help ons dat we aan iedereen durven te geven.
Help ons dat we de ander aankijken,
zodat die zich welkom voelt bij ons
en we één gemeenschap in Christus worden.
Amen

Verwerking

Gesprek met de kinderen

Na het lezen van het bijbelverhaal gaan de kinderen ook delen. In het midden van de kring of op tafel staat de schaal met broden en vissen. Laat de kinderen een voor een elkaar een vis of een broodje geven. Vertel ze van te voren dat ze elkaar bij het geven ook aan moeten kijken. 

Praat daarna met de kinderen over dit delen. Door elkaar aan te kijken zie je met wie je deelt. Dan ben je pas echt aan het delen. Probeer met de kinderen te praten over wat het betekent dat iedereen mee mag delen. Misschien kennen ze situaties of mensen die niet mee mogen delen?

Ga even terug naar het verhaal: Jezus nam de vijf broden en twee vissen, zegende ze, en brak ze en liet ze aan de menigte uitdelen. En het was genoeg voor de grote groep mensen.
Dit is een prachtig voorbeeld van hoe Jezus uitdeelt om ervoor zorgen dat iedereen genoeg heeft.
Jezus geeft zichzelf helemaal. Hij is helemaal gericht op waar Hij mee bezig is. Hij is met zijn aandacht bij zijn leerlingen en de vele andere mensen wanneer ze samen eten van het brood en de vissen.

Denk met de kinderen na over wat Jezus zou willen uitleggen aan zijn leerlingen, maar ook aan alle mensen die daar waren?
Iedereen heeft genoeg. Maar het gaat er om dat ook iedereen die aanschuift welkom is, precies zoals hij of zij is.
Vertel de kinderen dat Jezus wilde dat iedereen zich welkom voelde, en dat de mensen begrepen dat ze bij elkaar hoorden. Elk mens is anders, je hebt allemaal wensen en dromen, maar ook dingen waar je bang voor bent, of die je niet goed kunt. Jezus laat zien dat dat niet uit maakt. Elke mens telt mee, en is het waard om wat je hebt mee te delen.

Vraag de kinderen of ze weten waarom Jezus de mensen in groepen liet gaan zitten. Help ze op weg door te vragen of ze alle kinderen op school kennen. En in de klas? Een kleine groep kun je leren kennen. Daar kun je mee in gesprek gaan, zo zie je echt wie de anderen zijn. Jezus wil als een goede gastheer dat de mensen voelen dat ze bij elkaar horen, en elkaar ontmoeten. Dan is delen meer dan brood of vissen delen, je deelt ook aandacht. 

Kom tot slot nog even terug op het delen van de broden en de vissen met de groep. Weten ze nog aan wie ze hun vis of brood gegeven hebben, en van wie ze zelf iets ontvangen hebben? Wat was leuker, geven of ontvangen? Of misschien maakt het wel helemaal niet uit?

Gedichtje over delen

Als delen is:
iedereen hoort erbij;
als delen is:
kom maar, dan maak ik je blij;

als delen is:
laten we het samen doen;
als delen is:
een knipoog, een hand of een zoen;

als van delen
alle tranen drogen;
als met delen
kwaad wordt omgebogen,

dan wil ik ook delen,
dan zeg ik geen nee.
Dan willen wij ook delen,
dan doen wij heel graag mee.

Liedje: Eten genoeg, brood om te delen

Eten genoeg, brood om te delen,
nergens een mens die honger lijdt.
Tijd voor jezelf, tijd om te spelen,
tijd voor elkaar, een zee van tijd.
Kijk om je heen en geef wat je hebt,
dan komt geen mens tekort.
Een droom die waarheid wordt.

Kracht en geduld, hoop en vertrouwen
in wat er te gebeuren staat.
Mensen waarop God durft te bouwen
aan het geluk dat komen gaat.
Kijk om je heen en geef wat je hebt,
dan komt geen mens tekort.
Een droom die waarheid wordt.

tekst: onbekend

melodie: Com nu met sang

Extra's

Broden en vissen

Om te kleuren en uit te knippen.

 

Een kerk bouwen

Bouw samen met de kinderen een kerkje van Lego/Duplo of, als u dat heeft, van Playmobil. Leg tijdens het bouwen van de kerk uit dat iedereen een steen is in het bouwwerk. De kinderen zelf zijn ieder een steen, een dakpan een stukje glas-in-lood of misschien wel een wijzer van de klok, een nummer op de klok en een enkeling is de bel. Wie je ook bent, je bent onderdeel van de kerk. Zo ben je ook onderdeel van het lichaam van God.

Vertel tijdens het bouwen van de kerk over de Kerk die wij mensen samen vorm geven:
We moeten allemaal samen werken anders werkt het niet meer. Een wijzer op de klok mag dan wel richting geven en een nummer mag dan wel de tijd aan geven, maar zonder alle stenen kan het aardse lichaam van God niet bestaan.
Zonder al die stenen zou de torenklok niet zo hoog zijn, en dan zouden we van heel ver de tijd niet kunnen zien, en de bel niet kunnen horen. Zonder al die stenen was er nooit genoeg ruimte om allemaal samen te komen. Zo werkt het lichaam van God. We werken allemaal samen, de priesters de bisschoppen de vrijwilligers en de gewone mensen die elke zondag trouw in de kerk zitten doen allemaal samen iets voor God, Jezus en de heilige Geest.

De priesters geven ons richting, en de heiligen zijn onze voorbeelden. Maar als wij er niet zouden zijn zou het woord van God nooit verspreid kunnen worden. Uiteindelijk gaat het erom dat we allemaal handelen zoals Jezus dat ons heeft voorgedaan. En dat kan niemand alleen.

Achtergrond

Een maaltijd van verbondenheid

Delen is een kenmerkend Jezus-gebaar. Hij zet ook anderen ertoe aan. In het Evangelie van vandaag zegt Hij tot zijn vrienden: "Geven jullie hen maar te eten". Zelf bleef Hij brood en leven delen tot op de laatste avond van zijn leven. Dat gedenken en vieren wij op Sacramentsdag. Wij komen samen rondom Hem, die herkend wordt aan het breken van het brood.

Sacramentsdag was van oudsher de dag van processies waarbij de monstrans met de heilige hostie, het lichaam van Christus, rondgedragen werd door de kerk en soms zelfs daarbuiten door de straten van de parochie. Nu gebeurt dit nog maar op een enkele plaats. De focus is verlegd naar de gemeenschap die samenkomt rond de Heer.

In dit bijbelverhaal staat zo iets gewoons als brood en vissen die de mensen eten met elkaar centraal. Alle vier de Evangeliën vertellen dit verhaal, Marcus zelfs twee keer. In de Joodse traditie van Jezus’ tijd was iedere maaltijd een religieus gebeuren: Men dankte God voor de gave van het leven. Men dankte God voor het voedsel dat door de aarde was voortgebracht. Men dankte God voor de vriendschap tussen de aanwezigen bij de maaltijd.

Een gezamenlijke maaltijd schept verbondenheid. Een maaltijd kon heel goed gebruikt worden om een verbond te bezegelen. 
In de bijbel zijn er veel verhalen die vertellen over hoe God een verbond sloot met zijn volk. Steeds weer aten en dronken de mensen waarmee God een verbond sloot om met elkaar te vieren dat God met hen was. Het samen eten laat de gemeenschap tussen de mensen en God zien. En de gemeenschap tussen de mensen onderling.

De symboliek van de vertelling
Jezus is niet de enige die in de Bijbel veel mensen te eten geeft van weinig. De profeet Elisa (2 Koningen 4, 42-44) geeft 100 mensen te eten van twintig broden. Ook hier blijven na afloop van de maaltijd broden over. Deze verhalen proberen in hun symboliek de mensen anders te laten kijken naar de werkelijkheid.

De aantallen van vijf roden en twee vissen zijn niet toevallig: vijf zou betrekking hebben op de vijf boeken van Mozes, de Tora. Twee staat voor de twee stenen tafelen met de tien geboden. De symbolische gedachte hierachter is dat als de vijf boeken van Mozes, met daaruit springend de de tien geboden, een echte leidraad worden voor het leven van de mensen, er een andere wereld ontstaat. Een gemeenschap waarin rechtvaardigheid centraal staat, omdat de ene mens voor de andere opkomt. Zo komt elke mens tot de volheid van zijn of haar bestaan, hier gesymboliseerd in de twaalf volle manden brood die overbleven.

In de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest

 

Opening

Kijk eens in de spiegel

Leg een wit kleed neer, en zet er een kaars op. Leg vantevoren een spiegel klaar bij de kaars of op de kijktafel.

Heet de kinderen welkom in de kinderwoorddienst en begin met het slaan van een kruisteken. Vraag de kinderen of ze weten waarom we juist die woorden: Vader, Zoon en heilige Geest erbij zeggen.

Vertel dan dat het gebruiken en uitspreken van de namen die God heeft gekregen: Vader, Zoon en heilige Geest, te vergelijken is met het kijken in een spiegel. Iedere keer als we in een spiegel kijken zien we onszelf anders en toch zijn we het steeds zelf. Iedere keer hebben we een andere uitdrukking op ons gezicht.

Laat de kinderen bedenken hoeveel uitdrukkingen je kan hebben: blij, boos, nieuwsgierig, ongeduldig, lief. We zien er dan wel anders uit, maar toch zijn we meer dan dat. Wij vallen nooit helemaal samen met de uitdrukking op ons gezicht.
Zo is God ook soms als Vader, soms als Zoon en soms als heilige Geest te zien of te ervaren, zoals ook wij onszelf in de spiegel steeds weer anders zien. Maar we zijn het wel steeds zelf; het gaat maar om één persoon, namelijk om jou.

Zo is God ook Eén: Vader, Zoon en heilige Geest.

Bijbel

Navertelling Johannes 16,12-15

De evangelielezing van vandaag is uit Johannes 16,12-15. De oudere kinderen kunnen de tekst uit de Bijbel in Gewone Taal lezen, maar zullen vooral de eerste zin tot zich door moeten laten dringen. Je hoeft soms nog niet helemaal te snappen wat Jezus zegt. Wat het belangrijkste is, is dat de Vader, de Zoon en de Geest bij elkaar horen. Wat de Geest zegt, is Hem door Jezus verteld. Tegelijkertijd is wat Jezus zegt, Hem door God de Vader gezegd.

Vader, Zoon en Heilige Geest

Op de laatste avond dat Jezus met zijn leerlingen bij elkaar was, zei Hij: "Vrienden, Ik heb jullie al veel verteld, en Ik heb nog veel meer te vertellen! Maar dat is voor nu te veel. Het is ook best wel moeilijk. Daarom bewaar Ik dat voor later. Want later, wanneer de heilige Geest komt, zal die jullie alles vertellen. Ze zal jullie influisteren hoe God wil dat jullie met elkaar omgaan. Zij zal je de juiste weg wijzen. Zij zal niet zomaar iets zeggen, maar alles wat Ze heeft gehoord van Mij of de Vader vertelt Ze. Ze vertelt jullie zélfs wat er nog gaat gebeuren. Alles wat Ik heb gedaan en gezegd dat heeft de heilige Geest van Mij gehoord. Is dat niet geweldig? Als je de heilige Geest hoort, dan is het alsof je Mij weer hoort!
Jullie weten al dat mijn Vader in de hemel is. Alles wat van de Vader is, is ook van Mij. Daarom kan de Geest vertellen over Mij en God de Vader. Wij drieën horen bij elkaar."

De leerlingen keken elkaar aan. Opeens hadden ze het door: De heilige Geest, Jezus en God lijken heel erg op elkaar, en ze weten alles van elkaar. Ze vertellen de waarheid.
God de Vader konden de leerlingen niet zien. Maar Jezus was in hun midden en Hij kon van God vertellen. En de Geest..., die zal hen helpen om het later helemaal te snappen.

Gebed

Gebed tot God die Vader, Zoon en Geest tegelijk is

Lieve God,
U bent te zien in onze wereld:
in de natuur, die wild is en mooi,
in de mensen als ze goed zijn voor elkaar,
in onszelf als we blij of enthousiast worden.

Help ons wanneer we zorgen hebben.
Help ons wanneer we verdrietig zijn.
Help ons wanneer we moe zijn,
om uw kracht, liefde en enthousiasme te voelen.
Amen. 

Goede God,
U bent Vader, Zoon en Geest tegelijk.
Zo bent U met heel ons leven verbonden. 
Wij bidden U: help ons te zien wat waar is,
leer ons ontdekken wat belangrijk is,
zodat we goede leerlingen kunnen worden van Jezus,
uw Zoon,
vandaag, morgen en alle dagen die komen.
Amen

Verwerking

Gesprek met de kinderen

U zou kunnen beginnen met te vertellen hoe voor u de Drie-ene God betekenis kreeg. Misschien was dat door het kruisteken, of door een afbeelding of beeld in de kerk.

U kunt ook beginnen met het verhaal van Uschi:
Vroeger, toen ik nog klein was, gingen we vaak naar mijn Duitse grootouders.
Samen met hen gingen we er naar de kerk.
Deze kerk had als naam: De Kerk van de heilige Drie-eenheid.
Achter het altaar stond een beeld van God.
Het was het beeld van de heilige Drie-eenheid.
God de Vader was afgebeeld als een zittende man met een grote baard.
Op zijn schoot, tussen zijn knieën, was zijn gekruisigde Zoon Jezus afgebeeld. En de duif, de heilige Geest, vloog boven het hoofd van de Vader. Het was een heel groot beeld, je moest er wel naar kijken.
Ik begreep het beeld niet zo goed, maar ik dacht er eigenlijk nooit bij na wie God nu was. Hij was het gewoon, heel vanzelfsprekend. Het was niet iets om je over te verbazen of je af te vragen hoe dat nu precies zat. Zo wist ik al heel jong wie God was: Vader, Zoon en heilige Geest!

U kunt samen met de kinderen ook stilstaan bij het kruisteken:In de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest. Dat gebaar is ook al zo vanzelfsprekend. We maken het heel vaak, en denken er niet altijd bij na waarom we dat doen.

Vraag de kinderen het kruisteken te maken; zoals je dat in de kerk doet. Wanneer zeg je dan Vader, Zoon en Heilige Geest? Het is één teken dat je maakt, maar je noemt er drie namen bij. Met elkaar vormen die drie namen van God met dat ene gebaar het kruisteken.

Zo is God ook op verschillende manieren aanwezig. Denk met de kinderen nog even na over die verschillende namen voor God, en hun betekenis.
Wat weten de kinderen van de Vader? Denk daarbij aan de woorden uit het Onze Vader en de Geloofsbelijdenis (we kennen Hem als de schepper van hemel en aarde, Hij woont in de hemel etc.)
Wat weten ze van de Zoon, Jezus? Denk daarbij aan de verhalen over Jezus. Laat de kinderen zo veel mogelijk vertellen.
Wat weten de kinderen van de heilige Geest? We weten veel over God, maar we kunnen hem ook ervaren, voelen. Hoe dan? Denk daarbij aan enthousiasme, kracht, blijdschap. De kracht die uitgaat van mensen die anderen helpen, en die we bij onszelf ervaren als we enthousiast zijn, of zomaar opeens op een goed idee komen. Waar zouden die ideeën vandaan komen? 

God is op drie manieren in ons leven aanwezig. Pak tot slot de spiegel. Vraag de kinderen om in de spiegel verschillende gezichtsuitdrukkingen te maken: boos, blij, verbaasd, verdrietig, genietend. Al die gezichtsuitdrukkingen horen bij dat kind. Ook de gevoelens die daarbij horen, en de manier waarop je iets doet. Alles samen hoort bij één persoon. Zie je alleen het verdrietige gezicht, dan weet je niet dat blijdschap en genieten ook bij die persoon horen. Elke keer is een mens weer anders. Net als God.
We weten van God de Vader, we zagen Jezus de Zoon, en voelen God de heilige Geest. Ze zijn Eén, en toch verschillend.

Kleurplaat Drie-eenheid

 Voor de oudere kinderen is er een kleurplaat vol symboliek. Voor de jongere kinderen een eenvoudige kleurplaat van de Vader, de Zoon en de heilige Geest.

 

Liedje: Zingt van de Vader

Om samen te zingen, een lied over God, die Vader, Zoon en Geest is. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zingt van de Zoon, het licht voor onze ogen,
bron van geluk voor wie Hem wil geloven:
luister naar Hem, het woord van alzo hoge;
houd Hem in ere!

Zing van de Geest, de adem van het leven,
duurzame kracht die mensen wordt gegeven:
waar wij ook gaan, wij hebben niets te vrezen:
houd Hem in ere!

tekst: Henk Jongerius, Muziek: Johann Crüger, 1653
Oergenomen uit Kom en Zing, geloofsliederen voor kinderen, Adveniat 2015

Extra's

Verschillen kanten van vaders

Vader, Zoon, en heilige Geest horen bij elkaar; ze zijn niet van elkaar te scheiden. Dat is beste moeilijk om te begrijpen voor de kinderen.

Praat daarom met de kinderen eens over hun vaders.
Vertel aan de kinderen: Papa is een papa voor jou, jij kent hem als je papa. Maar mama kent hem als haar man. Zijn vrienden kennen hem als een goede vriend, en op zijn werk kennen mensen hem als een collega.

Wij hebben God op deze aarde kunnen leren kennen als Jezus, en we kunnen hem nu nog steeds in ons voelen als de heilige Geest.
God de Vader staat wat verder van ons af, een beetje zoals je papa niet kent als een collega, je kent hem alleen maar als papa. Je weet wel dat papa ook een collega is, maar je ziet papa alleen als papa.
Zo is het ook met God, we kennen de verhalen over Jezus en voelen de heilige Geest in ons. Maar we zien God nooit volledig, Hij heeft verschillende kanten, die we niet allemaal kunnen zien, maar die wel allemaal bij Hem horen.

Vandaag vieren we in de kerk dat God alle drie samen is: Vader, Zoon en heilige Geest.
Maar we vieren ook een dag voor de vaders, dat is maar een stukje van wie de man is die jullie vader is. (We vieren niet dat hij ook de man van je moeder is (dat doe je op hun trouwdag), of dat hij de zoon van oma en opa is (dat doe je op zijn verjaardag).

Denk samen na over welke verschillende kanten de kinderen van hun vaders kennen of waar ze over gehoord hebben. Schrijf op een flapover vel PAPA (of Vader) en vul aan wat de kinderen kunnen bedenken. Bijvoorbeeld:

1. Man
2. Vriend
3. Collega
4. Baas
5. Vreemde (opper deze zelf als ze deze niet bedenken, en leg uit dat voor sommige mensen jouw vader ook een vreemde kan zijn)
6. Klasgenoot (ooit van vroeger)
7. Klant
8. Zoon
9. Enz.

Bij de Extra’s is een knutsels voor vaderdag te vinden, een stropdas. Laat de kinderen, voor ze daar mee aan de slag gaan, ook nadenken over welke twee verschillende ‘gezichten’ van papa in de knutsel naar voren komen.

Knutselen: Stropdas

Hieronder staat een afbeelding van een stropdas. Het is een cadeautje voor volgende week, voor de vaders van de kinderen. Maar hoort het eigenlijk wel bij papa? Of past het beter bij wanneer hij collega is, of wanneer hij baas is? Of misschien past het wel het best wanneer papa uit gaat en zich feestelijk aankleedt. Dan is hij man, of vriend bijvoorbeeld. 

Laat de kinderen, voor ze de stropdas kleuren, uitknippen en aan een touwtje plakken nadenken over welke twee verschillende ‘gezichten’ van papa in de knutsel naar voren komen. 

Stropdas knutselen

Nodig:

• kleurplaat
• Elastiek
• Stiften en potloden, scharen

Print de kleurplaat op wat steviger papier. 
Laat de kinderen hem kleuren en uitknippen. 
Vouw het strookje aan de bovenkant om een elastiek, en plak het vast.

 

 

Achtergrond

Drie-eenheid

Het feest van Pinksteren is achter de rug; door de Geest zal Christus nu in ons christenen leven, tot zegen van onze wereld.
Het feest van de heilige Drie-eenheid richt ons op God, die we ons bijna niet kunnen voorstellen en over wie wij alleen in beelden kunnen spreken.
In de eerste lezing van deze zondag horen we hoe God de Vader de wereld en de mens geschapen heeft. Hij heeft zijn Zoon Jezus daarin betrokken, en hun beider betrokkenheid bij ons mensen werkt via de Geest. Die Geest is de kracht van Gods liefde.

Wij eren God als Vader, Zoon en Heilige Geest – God boven ons, God naast ons, God in ons. We weten dat God nooit in één beeld te vangen is. Hij is altijd groter dan ons voorstellingsvermogen. Maar veel belangrijker is dat Hij op verschillende manieren ons leven binnenkomt.

In de kunst zien we de afbeeldingen van de Drie-eenheid vaak met de dode Christus, die ondersteund wordt door de Vader, met daarbij een kleine duif die de aanwezigheid van de heilige Geest symboliseert. Zo'n afbeelding noemt men een genadestoel.

Vuur van de Eeuwige

 

Opening

Wat is er wel, maar zie je niet?

Leg een rood kleed op de tafel, met daarop een kaars.
Zet van te voren op en bij de kijktafel de attributen klaar:

- een schaal met water
- geurige olie (hiervoor kunt u de koster vragen om de olie waarmee de kinderen gezalfd worden nadat ze gedoopt zijn. Deze olie (Chrisma) is op de woensdag voor Pasen door de bisschop gezegend. Meestal wordt deze olie bewaard in een mooi flesje of kruikje).
- een ventilator met daaraan vastgebonden een aantal (crêpe)papieren stroken.
- een potje bellenblaas

Open met de kinderen in een kring.
Steek een kaars aan, als teken dat God in ons midden is, en maak dan samen een kruisteken: In de Naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest.
Praat even kort met de kinderen over de heilige Geest. Wat weten ze van de heilige Geest? Hebben ze die heilige Geest wel eens gezien? Hoe kunnen ze dan weten dat Hij/Zij bestaat?

Kijk ook samen even naar de kijktafel, en laat de kinderen beschrijven wat ze zien. Vertel er verder nog niets over. 

Bijbel

Navertelling Johannes 14 en Handelingen 2,1-11

We richten ons voor de kinderwoorddienst op het Evangelie. Maar het kan geen Pinksteren zijn zonder de lezing uit het tweede boek van Lucas, het boek Handelingen van de Apostelen. Want daar staat het verhaal van Pinksteren.

Voor de jongste kinderen kan de navertelling gebruikt worden. Daar worden de twee verhalen gecombineerd. Voor wat oudere kinderen is de vertaling uit de Samenleesbijbel goed te begrijpen. U zou dan beide verhalen kunnen lezen.

Het Pinksterfeest

Jezus was gestorven en toch kwam Hij af en toe bij de leerlingen. Opeens was Hij er dan, zelfs als de deur op slot was! Zo was het ook deze keer. Jezus zei: “Ik wens jullie vrede”. Vrede! Want die kon de wereld heel goed gebruiken! Daarna liep Hij langs de leerlingen en blies hun één voor één in het gezicht. “Zo”, zei Hij, “nu hebben jullie de heilige Geest gekregen”. En toen was Hij weer weg.

Een tijd later zaten ze weer bij elkaar. Maria, de moeder van Jezus, was erbij. Nu was het niet Jezus die hun in het gezicht blies, maar de heilige Geest zelf!
Opeens kwam er een heleboel lawaai uit de hemel. Het klonk alsof er een stevige wind aan het waaien was. Het hele huis was vol van die wind. Hun kleren klapperden ervan. Daarna kwam er opeens vuur. Op ieder hoofd kwam een vlammetje te staan. De warmte van het vuur ging door hun lichaam heen, de leerlingen voelden zich helemaal warm worden, en ze begonnen te praten, allemaal dwars door elkaar en allemaal in talen die ze niet eens kenden. Het leek een rommeltje en toch was het dat niet.
Buiten waren een heleboel mensen. Ze hadden de wind gehoord en het vuur gezien. Ze wilden weten wat er gebeurde. In Jeruzalem was Pinksteren altijd een heel groot feest. Mensen uit heel veel landen waren gekomen om het feest te vieren. Ze spraken allemaal verschillende talen.
Nu kwamen de leerlingen naar buiten en begonnen te vertellen over Jezus en over de wonderen van God. Welke talen de mensen ook spraken, ze konden heel goed verstaan wat de vrienden van Jezus zeiden. “Jezus is niet dood”, zei de één. “Je kunt Hem niet meer zien, maar Hij is er nog steeds. Hij leeft!”, zei de ander. De mensen werden erg enthousiast door die verhalen. Zij wilden meedoen, bij de leerlingen horen. Ze lieten zich dopen en gingen aan andere mensen weer vertellen over Jezus. Zo ging het verhaal van Jezus en de heilige Geest als een lopend vuurtje door de wereld! En dat was het begin van de kerk van Jezus.

Gebed

Pinkstergebeden

Gebed voor de kleintjes

Wind door je kleren,
vuur uit de hemel
zo is Gods Geest.
Zo raakt Gods Geest je aan.
De leerlingen van Jezus gingen op weg
om liefde te brengen aan iedereen.
God, we zijn dankbaar dat zo onze kerk is ontstaan.
Dat we allemaal broers en zussen van elkaar zijn.
Dat wij daar bij mogen horen.
Een huis van vrede en liefde voor iedereen.
Amen

 

Gebed voor oudere kinderen

God, wij bidden dat uw Geest, wind door de kleren, vuur uit de hemel,
ons aan mag raken.
Dat wij, net als de leerlingen, op mogen staan,
om een huis te bouwen dat gastvrij is,
warm van liefde, open voor iedereen.
Een huis met mensen uit de hele wereld,
allemaal zussen en broers.
Een huis met een open dak waardoor uw Geest kan waaien,
die vrede en liefde brengt voor iedereen.
Amen

Verwerking

Onzichtbaar maar toch aanwezig

Een paar weken geleden hoorden we dat Jezus zijn leerlingen een Helper beloofde. De heilige Geest. Die Geest zie je niet, maar toch is Zij er wel.
Vraag of de kinderen nog meer dingen kunnen bedenken, die er wel zijn maar die je niet kunt zien? (Denk bijvoorbeeld aan een geur... die kan je ruiken, maar niet zien. Of de wind, die kan je voelen maar niet zien.)
Vertel dan over de heilige Geest: die is als een vlammetje dat branden blijft om de vrede in je zelf te blijven aanwakkeren. Dat helpt dan voor de vrede in je eigen hart, maar met vrede in je hart help je ook de vrede in de wereld stand te houden.

Heeft u die zesde zondag van Pasen kinderwoorddienst gehad, dan kunt u daar naar verwijzen.
In elk geval kunt u bovenstaande tekst vertellen om de Geest dichterbij te brengen.
Gebruik ook de attibuten die u klaar gezet heeft:
   Over het water kan geblazen worden, er ontstaan golfjes, maar de wind zie je niet.
   De geurige olie kan rondgaan, zodat de kinderen er aan kunnen ruiken. De olie zie je, maar de geur zie je niet.
   Zo wordt duidelijk dat er iets is, maar dat het niet altijd te zien is.

De ventilator is de meest speelse manier om de wind te ervaren:
Vraag de kinderen of ze het fijn of vervelend vinden als het waait. En waarom? Kun je de wind zien? Nee, maar... je kunt hem wel voelen. Laat ze blazen. Nu maken ze zelf de wind die je niet ziet. Laat ze dan op hun hand blazen. Nu voelen ze de wind wel. Zet tot slot de ventilator aan. Zien ze wat de wind doet? Het papier beweegt! De stroken gekleurd papier gaan dansen in de wind.

Breng het gesprek terug naar de Geest. God de Vader, Jezus, de heilige Geest zijn voor ons niet te zien. Maar ze zijn er wel. De heilige Geest, de Geest van God, is als de wind. Zij geeft ons kracht, maakt ons enthousiast, leert ons dingen te doen die wij eerst niet durfden. Dat kun je niet zien, maar wel voelen, in je binnenste. Net als die stroken gaan wij door de heilige Geest ook een beetje 'dansen in de wind', maar dan vanbinnen.

Vraag de kinderen om heel stil te worden. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld een klankschaal.
Laat de kinderen luisteren tot ze niets meer horen... en laat het daarna nog zeker 10 tellen stil zijn.
(Heeft u geen klankschaal tot uw beschikking dan zijn er ook apps voor op de smartphone, bijvoorbeeld de Tibetan Bowls Meditation-app.) 
Laat de kinderen hun ogen sluiten en stil worden. In die stilte merken ze misschien wel iets van God, dat is de heilige Geest die hen wil helpen.

Laat ze tot slot de zin afmaken:‘De heilige Geest is voor mij....’
Of:‘Bij de heilige Geest denk ik aan....’

Eindig met het gebed en sluit de kinderwoorddienst vrolijk af met het lied ‘Ik moet weggaan’ (zie Extra’s).
Heeft u veel tijd, dan kan eerst het windmolentje geknutseld worden. De werktekening staat bij Extra's.

Een windmolentje vouwen

De wind, die je niet kunt zien wordt zichtbaar met een windmolentje dat de kinderen zelf kunnen maken.

Nodig:
• Vierkant stuk stevig papier
• Speld
• Stokje (met een afgeplatte kant, of een vierkant stokje)
• Kralen
• Schaar

Neem het papier en vouw dat dubbel. Doe dat nog een keer zodat er een kleiner vierkant ontstaat.
Knip nu in de hoek waar de vier eerste hoekpunten zitten, diagonaal zo'n 3/4 door alle blaadjes. Alleen in het midden blijft dus nog een stuk over. Zie het blauwe lijntje op de tekening aan de rechterkant.

 

Vouw het papier weer open en breng alle vier de hoekpunten één voor één naar het midden. Plak ze vast met een plakbandje.
En steek dan door het middelpunt een speld met een beetje dikke kop.

Doe aan de achterkant een aantal kralen op de speld en druk de speld dan vast op het uiteinde van een stokje.
Nu kan het molentje draaien, als je er tegen blaast.

Pinksteren uitgelegd met Lego

 

 

 

Een liedje om mee op weg te gaan

Ik moet weggaan.

Een vrolijk liedje over Jezus die gaat, maar die ons de heilige Geest belooft. Om samen te kijken of mee te zingen.

Ik moet weggaan

Ik moet weggaan

Ik kan echt niet blijven
Maar ik zal een mooie brief
In jullie harten schrijven

Als je dan mijn woorden leest
Weet je dat ik ben geweest
Als je dan mijn woorden leest
Weet je dat ik ben geweest

Ik ben bij je
Ik ben bij je
Ik ben teruggekomen
En ik heb mijn mooiste vuur
Voor jullie meegenomen

Door het wonder van de Geest
vieren wij het Pinksterfeest
Door het wonder van de Geest
Vieren wij het Pinksterfeest

Ik ben bij je
Ik ben bij je
Ik ben bij de mensen
Zodat ze elkaar verstaan
Over alle grenzen

Door het wonder...

Tekst en muziek: Elly en Rikkert Zuiderveld
Staat op: Gefeliciteerd

Kleurplaat Pinksteren

Een kleurplaat voor de jongere kinderen. Alle leerlingen, ook Maria hebben de heilige Geest ontvangen. Hoe kun je dat zien?

 

 

Een taal die iedereen verstaat

Een taal die iedereen kan verstaan.
Weten kinderen welke taal iedereen kan verstaan? Het mooiste antwoord is natuurlijk de taal van de liefde. Maar de taal van afbeeldingen wordt ook altijd heel goed verstaan.

Probeer het uit.
Laat de kinderen raden wat u tekent. En als het goed gaat geef dan het stokje door aan één van de kinderen.

Dingen die u goed kunt tekenen zijn bijvoorbeeld
1. God is liefde (oude man met een lange baard, = (teken) hartje)
2. De heilige Geest (leuk met alle beeldspraak die eerder misschien al besproken is)
3. De Bijbel (boek met kruisteken erop)
4. Feest (ballonen, mensen, taart)
5. Jezus

Maar u kunt voor kleinere kinderen ook gaan voor simpele voorwerpen zoals
1. Een mok
2. Een hond
3. Stoel
4. Tv
5. Boom

Laat de kinderen raden, of zelf tekenen als ze dat al kunnen, en bespreek ondertussen hoe je zonder woorden met iedereen kan praten, als je maar niet bang bent dat het soms niet in een keer goed gaat.
Aan de hand van de fout geraden dingen kunt u laten zien dat het niet altijd direct goed gaat maar dat het uiteindelijk wel altijd lukt.

Achtergrond

Het begin van de Kerk

Pinksteren is de vijftigste dag na Pasen. In het Grieks was de naam van dit feest Pentecoste, het telwoord dat vijftigste betekent. In het Hebreeuws heet dit feest Shavuot, het Wekenfeest, dat door de joden zeven weken na Pesach wordt afgesloten. Dat is een oud feest, een dankfeest voor de binnengehaalde oogst. Later gingen de joden op dit feest vieren dat de Thora aan Mozes gegeven werd.
Christenen vieren op deze dag het begin van de kerk.

Op de dag van de neerdaling van de heilige Geest was er dus feest in Jeruzalem. Mensen kwamen van heinde en ver. En precies daar kwam de Geest; precies daar liggen de wortels van onze kerk. 

Er wordt ook wel verwezen naar het verhaal van de toren van Babel. Bij die toren, die moest reiken tot in de hemel, denken de mensen dat ze het zelf wel kunnen; dat ze geen God nodig hebben. Ze willen niet afhankelijk zijn. God grijpt in en verspreidt de mensen over heel de aarde, en ze verstaan elkaar niet langer. Het verhaal van Pinksteren is verbonden met dit verhaal van Babel: Het elkaar kunnen verstaan speelt een centrale rol en er komt opnieuw iets uit de hemel. In beide verhalen spelen éénheid en diversiteit een belangrijke rol.
Nu, met Pinksteren, is het ‘Babel omgekeerd’. De leerlingen staan open voor wat uit de hemel komt; zij laten zich vervuld worden van de heilige Geest. Een goddelijke kracht vaart in hen en in de andere mensen. Een kracht die het mogelijk maakt om elkaar te verstaan, om aan de Kerk te bouwen. Een kracht die voortduurt, tot op vandaag.

In de kunst wordt Pinksteren meestal afgebeeld volgens de tekst uit Handelingen 2,3: 'Er verschenen aan hen een soort vlammen, die zich als vuurtongen verspreidden en zich op ieder van hen neerzetten...' Meestal zijn Maria en 12 apostelen aanwezig. De heilige Geest wordt ook afgebeeld als een duif of als stralen uit de hemel.