Wie hoort erbij?

 

Opening

Een glaasje verder

Op de tafel ligt een groen kleed en er staan bekers of glazen met water; voor elk kind een eigen beker.

Neem met de kinderen plaats in de kring en steek de kaars aan bij de opening van de kindernevendienst. Vraag aan een van de kinderen om elk kind een beker te geven om die bij de evangelielezing in haar of zijn hand te houden.

Spreek dan het openingsgebed uit en lees het Evangelie, waarbij alle kinderen het water in de hand houden.

Bijbel
Mee naar Gods nieuwe wereld

Op een dag zei Johannes tegen Jezus: "Meester, we hebben iemand gezien, die kwade geesten uit mensen verjaagt. Hij hoort niet bij ons, maar hij verjaagt wél de kwade geesten uit uw naam. We hebben het hem verboden, omdat hij niet met ons meedoet.”
Maar Jezus zei: "Laat deze man zijn gang toch gaan. Het is toch goed wat hij doet. Iemand die goede dingen doet in mijn naam, zal niet snel iets slechts over Mij zeggen. Want mensen die niet tégen ons zijn, zijn vóór ons. Iemand die onze vijand niet is, is een vriend!

Luister goed naar wat ik zeg: Iemand die een beker water aan je geeft omdat je bij Mij hoort, krijgt zeker een beloning van God.”
“Maar pas op”, zei Jezus, “als iemand gelovige mensen weghaalt bij God, krijgt deze een zware straf. Het zou dan beter voor hem zijn als hij met een zware steen om zijn nek in zee gegooid was. Zo erg is dat.
Wanneer je hand iets slechts doet, iets dat zorgt dat je niet bij God hoort, hak hem dan liever af. Dan ga je met maar één hand de Nieuwe Wereld van God binnen. Dat is beter dan met twee handen in het duister terecht komen.
En wanneer je voet je op het verkeerde pad brengt, weg van God, hak hem er dan maar liever af. Liever met één voet bij de Nieuwe Wereld van God naar binnen, dan met twee voeten naar het duister.
Wanneer je door iets wat je ziet iets slechts zal doen, ruk dan liever je oog uit. Dan ga je met maar één oog de Nieuwe Wereld van God binnen. Dat is beter dan met twee ogen in de duisternis te zitten. Want daar wil geen mens zijn.”

Gebed
Gebed om vriendschap met God

Goede God,
U heeft veel vrienden,
mensen die goede dingen doen in uw naam.
Wij geloven dat uw Geest overal aan het werk is,
niet alleen hier bij ons in de kerk,
maar ook in het hart van alle mensen
die proberen om het goede te doen.
Wij mogen zien dat iedereen goede dingen kan doen in uw naam.
Uw Geest werkt ook in hen.
Wij mogen blij zijn om het goede dat ook door iedereen om ons heen gebeurt.
Jezus heeft meer vrienden dan wij soms denken,
anonieme vrienden, die een beker water geven aan anderen,
en dikwijls veel meer dan dat.
Wij zijn daar dankbaar voor God,
en bidden dat wij ook zulke vrienden kunnen zijn.
Amen

Verwerking
Gesprek met de kinderen

Vraag aan de kinderen: Wat denk je dat Johannes dacht toen Jezus zei: ‘Iedereen hoort erbij’? Was hij verbaasd, vond hij het mooi, of juist niet?
Misschien oppert een van de kinderen dat hij zicht terechtgewezen of afgewezen voelt. Hij wees zelf ook iemand af die goede dingen deed. Ga daarover door met de kinderen:
Heb jij je ook wel eens afgewezen gevoeld? Dat je dacht iets goed te hebben gedaan en dat iemand jou zei dat je niet het juiste had gedaan?
Wat heb je daarvan geleerd? Hoe heeft jou dat gevormd? Als je dit weer mee zou maken, wat zou je dan doen? Zou je dingen dan anders doen?
Wat kunnen we hier vandaag van de woorden van Jezus leren?

Praat daarna met de kinderen door over de goede dingen die gedaan worden in de naam van God. “Iemand die water aan je geeft, omdat je bij Mij hoort, krijgt zeker een beloning”, zegt Jezus.
Vraag aan de kinderen, hoe hoe het was om een beker water in je hand te hebben tijdens het verhaal. Wat heeft deze beker water met het verhaal te maken en wat zegt deze beker je nu? De kinderen hebben deze beker gekregen van iemand. Waarderen ze dat? Wat zou die beker duidelijk willen maken?
(In het Evangelie zegt Jezus dat als iemand een beker water geeft aan iemand die bij Hem hoort, hij dan een beloning van God zal krijgen.)

Praat met de kinderen eens door over beloningen. Je kunt als beloning een cadeautje krijgen, maar er zijn ook andere manieren. Krijgen zij wel eens zo’n andere beloning, een complimentje als zij iets goed gedaan hebben; een aai over hun bol, een kus van hun moeder of vader, een hi-5 van een vriend?
Welke soorten beloning kennen zij en welke beloning geven zij zelf wel eens. Zeggen zij het wel eens tegen vrienden als zij iets goeds gedaan hebben? En wat zeggen ze dan?
Schrijf met de kinderen op kaartjes allerlei gratis vormen van belonen.

Vraag daarna aan de kinderen: Wat betekent het voor jou om erbij te horen of er niet bij te horen? Hebben zij wel eens ervaren dat zijzelf ergens niet bij hoorden?
Kennen ze voorbeelden van mensen of kinderen die ergens niet bij horen?
Laat de kinderen daarna dingen noemen die zij leuk vinden en andere kinderen kunnen dan zeggen; daar wil ik wel bij horen of niet bij horen. Bedenk met elkaar een aantal voorbeelden:
- Hoor je wel-of-niet bij de kinderen die van hagelslag houden.
- Hoor je wel-of-niet bij de club die van lezen houden?
Laat iedereen aan bod komen. Bedenk dan ook met elkaar verschillende dingen waar iedereen bij hoort.
- Alle kinderen gaan naar school,
- iedereen hoort bij de kerk, of misschien wel niet?

De leerlingen van Jezus vertrouwen andere mensen niet, wanneer ze niet tot Jezus’ leerlingen behoren. Jezus zegt: “Als je niet tegen ons bent, ben je voor ons.” Hij bedoelt: het maakt niet uit of je wel lid bent van de club, als je maar met ons samen wilt werken aan het Rijk van God, Gods Nieuwe Wereld.

Laat de kinderen tot slot zelf een tekst bedenken, op basis van wat er besproken is, die zij op een tegeltje willen zetten.
Zie hiervoor de Extra’s.

Extra's

Tegeltjeswijsheid

Tijdens het gesprek met de kinderen komen er veel wijze woorden langs. Jammer om die na de kinderwoorddienst verloren te laten gaan. Daarom worden er tegeltjes gemaakt, waarop elk kind schrijft wat hij of zij uit dit gesprek voor wijsheid heeft gehaald.

Of, als dat te moeilijk is, laat de kinderen dan de tekst ‘Als je niet tegen ons bent – ben je voor ons’ op hun tegeltje zetten.

Nodig:
• Afdrukken van de tegeltje, download onderstaande afbeelding
• viltstiften om mee te schrijven

Puzzelen: Goede en kwade zaken

Nodig:

• gekleurde en zwart-wit afbeeldingen

De opdracht kunt u vooraf thuis voorbereiden.
Zoek in tijdschriften foto’s en platen in kleur met voorbeelden van het goede: lachende mensen, feesten, natuur, overvloed. Of zoek dit op internet.
Zoek ook bijvoorbeeld uit kranten of van Internet zwart-wit-afbeeldingen van het slechte en het kwade: honger, vervuiling, verdriet, ziekte, armoede, onrecht, enzovoorts.

Leg een ‘mooie’ en ‘slechte’ afbeelding op elkaar en maak ze aan de vier hoeken vast met een stevige paperclip. Draai de twee afbeeldingen (nog steeds aan elkaar) om en breng op de achterzijde van de afbeelding het patroon van puzzelstukken aan met een potlood. Niet te moeilijk, hooguit 12 stukken. Houd de vellen op elkaar en knip de puzzelstukken uit. Begin in het midden, zodat de vellen met de paperclips zo lang mogelijk aan elkaar zitten. Haal aan het eind voorzichtig de paperclips eraf. 
Zo heeft u puzzelstukken voor twee legpuzzels.

Opdracht

Hussel alle stukken door elkaar en laat de kinderen de twee legpuzzels maken, waarbij de slechte en mooie stukken door elkaar heen komen te zitten. Laat de kinderen ernaar kijken, ervaren en vertellen wat zij zien. 

 

Gebruik 1 groot puzzelstuk voor alle stukjes, of vergroot het puzzelstukjesblad voor allemaal verschillende stukjes.

Erbij horen is samenwerken

Nodig:

• 1 kleedje/ grote lap stof (niet te groot, de kinderen moeten er goed, maar ook maar net, op passen!) 

Opdracht

Alle kinderen gaan op het kleedje staan. Vervolgens krijgen ze de opdracht om samen het kleed zo snel mogelijk om te draaien, zonder dat iemand van het kleed gaat. Om dat te kunnen moeten ze samenwerken.

Voor de oudere kinderen kunt u afsluiten met onderstaande tekst van Theresia van Avila:

Christus heeft geen lichaam op aarde,
behalve dat van jou,
geen handen,
behalve die van jou,
geen voeten,
behalve die van jou.
Het zijn jouw ogen die Christus medeleven 
voor de wereld moeten uitstralen;
het zijn jouw voeten waarmee
Hij gaat om goed te doen;
en het zijn jouw handen
waar Hij ons nu mee moet zegenen.
Teresa van Avila

Spelletje: iedereen hoort erbij Kleurendomino

De kinderen gaan samen levend-domino spelen, aan de hand van de kleuren van hun kleren.
Het gaat erom gelijk gekleurde kleding 'aan elkaar te koppelen’ en zo iedereen met elkaar in verbinding te brengen.

Nodig: 

- eigen kleding, en eventueel extra kleren voor de reserve kleuren (bijvoorbeeld sjaals).

Een kind gaat in het midden van de ruimte staan. Samen zoekt iedereen een ander kind dat een kleur heeft die aansluit bij het kind in het midden, door bijvoorbeeld dezelfde kleur broek, of dezelfde kleur schoenen, zelfde kleur T-shirt. Alle kinderen moeten samen naar oplossingen zoeken, zodat iedereen mee kan doen.

Kijk of er een lange sliert, of zelfs een cirkel kan ontstaan, waarbij alle kinderen meedoen.

Achtergrond
Wie hoort erbij? Wie de juiste keuzes maakt

De leerlingen van Jezus willen duidelijkheid: wie er wel en niet bij horen. Maar Jezus draait deze voorstelling van zaken helemaal om; wie niet tegen ons is, is voor ons. Dat schept enorm veel ruimte. Jezus maakt met een beeld duidelijk wat Hij hier zeggen wil. Zelfs wanneer iemand je alleen maar een beker water geeft omdat je bij Jezus hoort zal het loon hem niet ontgaan.
Met dit eenvoudige voorbeeld laat Jezus zien wat de boodschap van zijn Evangelie is: het gaat erom om door je daden mee te werken aan het Rijk van God.

Het gaat in deze evangelielezing over kwetsbare mensen, dat wil zeggen over iedereen die met moeite en twijfel aanwezig is binnen de geloofsgemeenschap. Het gaat er niet over tot welke groep iemand behoort, of iemand ingeschreven is in de kerk, of iemand wel diploma's heeft, de juiste papieren heeft behaald. Het gaat erom dat we samenwerken aan het Rijk van God.

Het moge duidelijk zijn dat deze tekst geen pleidooi voor zelfverminking is, om handen en voeten af te hakken en ogen uit te rukken. Maar het is wel een dringend appel om onszelf te veranderen daar waar dat mogelijk en nodig is. Die - moeilijke - verandering gebeurt vooral door dingen te laten, door iets niet meer te doen. Niet meewerken aan dingen die mensen beschadigen, niet gaan naar plaatsen waar leed wordt berokkend. Niet kijken naar dingen die het daglicht niet kunnen verdragen. Het is een doorlopende oefening in zelfdiscipline. 

Leer van een kind

 

Opening

Wie zit er naast je?

Op tafel of op de grond ligt een groen kleed met een kaars. Steek de kaars aan, en zet de kinderen in een kring.
Vraag ze nu om naar rechts te kijken.
Wie zit er naast ze, en wat kunnen ze leren van de persoon naast zich?

Als de kring rond is bent u als laatste aan de beurt. Zeg dat u van iedereen in de kring heel veel kunt leren.
Bid dan het gebed.

Bijbel
De eersten zullen de laatsten zijn

Jezus wilde zijn leerlingen graag iets leren wat nog niemand anders mocht weten. Daarom reisden ze stiekem, en gingen ze andere mensen uit de weg.
Het was dan ook geen leuk nieuws dat Jezus moest vertellen. Jezus vertelde dat de Mensenzoon gevangen zou worden genomen en zelfs gedood zou worden. Gelukkig zou de Mensenzoon na drie dagen ook weer opstaan uit de dood.
De leerlingen snapten niet goed wat Jezus toch allemaal aan het vertellen was. Ze hadden ondertussen door dat Jezus de Mensenzoon was. Maar waarom moest Jezus dood? En na drie dagen weer opstaan uit de dood, dat kon toch helemaal niet? Toch durfde geen van de leerlingen deze vragen aan Jezus te stellen.

Toen Jezus verder liep begonnen de leerlingen te ruziën. Ze wilde weten wie de favoriete leerling was van Jezus, wie de beste leerling was, en wie juist geen goede leerling was. Toen de leerlingen en Jezus weer thuis waren riep Hij zijn leerlingen bij zich. Hij vroeg wat ze onderweg allemaal hadden besproken. De leerlingen waren een beetje geschrokken, en durfden Hem niet eerlijk te vertellen waar ze over hadden lopen ruziën. Maar Jezus wist wel waarover ze hadden lopen bekvechten!
Hij zei tegen de leerlingen: “Luister nu heel goed naar Mij. De laatste zal de eerste zijn. Pas als je jezelf achteraan zet en eerst iedereen helpt, dan pas zal je belangrijk zijn.” Hij riep een kind bij Zich en zette het midden in de kring. “Wie echt naar dit kind kijkt en luistert, luistert ook echt naar Mij, en wie echt naar Mij luistert, luistert ook naar God. Wat je voor de minst belangrijke mensen doet, doe je ook voor Mij.”

Gebed
Gebed om van elkaar te leren

Lieve God,
Ik ben een kind van God,
en daar ben ik heel erg trots op.
Ik leer veel van U en van Jezus
en van de mensen om mij heen,
maar ik kan andere mensen ook heel veel leren.
Wilt u mij daarbij helpen?
Amen

Verwerking
Gesprek met de kinderen

Bespreek met de kinderen wat je uit dit verhaal kan leren.
De belangrijkste les die Jezus geeft is dat 'de laatsten de eersten zullen zijn'. Wat zou Jezus daarmee kunnen bedoelen? Laat alle kinderen wat suggesties geven. Veel van de suggesties zullen heel goed zijn en helemaal kloppen. Vertel dat ook vooral aan de kinderen. Laat ze weten dat Jezus al die goede suggesties zeker zo bedoelde, en dat Jezus in andere verhalen ook voorbeelden gaf van deze situaties.

Sluit vervolgens aan bij een van de kinderen wanneer die over het kind in het midden van de kring begint. Vraag aan de groep: ‘Waarom zouden de leerlingen ook naar kinderen moeten luisteren? Waar zijn zij beter in dan hun ouders, of hun opa en oma?’
Schrijf alles waar kinderen goed (en beter dan volwassenen) in zijn op een flip-overvel. Als de kinderen niet zo makkelijk met voorbeelden komen geef dan zelf een leuk voorbeeld van iets waar uw zoon, dochter, buurmeisje of neefje beter in is dan u en help ze op weg. Het zal vast niet moeilijk zijn iets te bedenken.
Als de poster goed vol staat, benadruk dan nog extra, dat kinderen niet alleen kunnen leren van volwassenen, maar dat volwassenen ook nog heel veel kunnen leren van hen.

Sluit af met de vraag of ze denken dat veel volwassenen zo naar kinderen kijken: als iemand waar ze iets van zouden kunnen leren?
Maar dan de overgang naar Anders kijken, dat u vindt bij de Extra's.

Extra's

Liedje: Ik wens je vrede van God

Oefen samen met de kinderen het liedje Ik wens je vrede van God.
Als de kinderen het liedje goed door hebben vraagt u of ze er samen op willen dansen. Ze mogen zo vrolijk dansen als ze willen.

Vraag de kinderen vervolgens of ze het voor willen doen in kerk en aan de volwassenen willen leren dat het goed is om te dansen en te bewegen. Als dat gelukt is vraag dan aan de volwassenen of zij ook iets aan de kinderen willen laten zien.
Zing dan samen het liedje in een andere taal, en de kinderen blijven natuurlijk dansen!!
(Wanneer Ik wens je vrede van God niet zo bekend is in andere talen, kunt u de muziek met noten toevoegen aan het liturgieboekje, of voor de viering uitdelen aan de mensen.)

Werkblad: Talenten

Iedereen is belangrijk, op zijn of haar eigen manier. Iedereen is wel ergens goed in. 
Print het werkblad en laat de kinderen de oplossing zoeken.

Anders kijken

We kijken allemaal anders naar de wereld om ons heen. We kunnen daarom veel van elkaar leren. Kijk samen naar de illusieplaatjes. Soms zie je eerst niets, en dan wel, soms zie je eerste het een, en dan iets anders. Wie ziet wat, en als een ander helpt, kan iedereen het dan zien?

 

 

 

 

 

 

 

Achtergrond
De eersten en de laatsten

De leerlingen hebben in deze lezing al door dat Jezus de Messias is. Ze verwachten heel veel van Jezus. Jezus wil de leerlingen dus niet leren dat Hij de Messias is, maar Hij wil hun verwachtingen bijstellen. Daarom gebruikt Hij niet het woord Messias maar het woord Mensenzoon. Door Zichzelf mens te noemen maakt Hij zich gelijk aan de mens. Hij is niet beter. Hij komt niet om andere mensen te verslaan of te verjagen. Nee, Hij is gekomen om als mens te sterven. Daarmee past Hij zijn eigen leer letterlijk toe. Hij is geen koning op een hoge troon, Hij is een gevangene die zal worden gedood.

Jezus probeert de leerlingen ook gerust te stellen. Hij zal sterven, maar ook opstaan. Deze boodschap wordt alleen op dit moment nog niet goed begrepen door de leerlingen. De leerlingen zijn bang voor wat er gaat komen. Dit is niet wat ze verwachten van Jezus.

De eersten en de laatsten
De ruzie over wie de belangrijkste onder de leerlingen is, zien we vaker terug in de Evangeliën. Wanneer u zich voorstelt dat de leerlingen op dit moment zich nog vastklampen aan het idee dat Jezus een koning wordt, dan is het geen gekke gedachte. De groepsdynamiek speelt haar onvermijdelijke rol. De leerlingen waren nog bezig met wie de machtigste zou worden; dan is ‘wie zou er aan de rechter hand van de koning zal staan’ een zeer menselijke vraag.
Je als bediende opstellen, als dienaar en daarbij als laagste van de laagsten, is iets dat vraagt dat zij anders naar Jezus en de werkelijkheid gaan kijken.

Kind
Jezus neemt een kind om duidelijk te maken waar het Hem om gaat: De vraag is niet wie de belangrijkste is, of de grootste, de vraag is wie in het centrum van de kring, in het centrum van de aandacht staat – een kind! – en wie bereid is deze kleine, onaanzienlijke mens in Jezus’s Naam op te nemen.

Jezus, wie ben Je toch?

Opening

Namen voor Jezus

Bedenk met de kinderen samen zoveel mogelijk mooie namen voor Jezus. Ze hoeven niet bijbels te zijn, het kunnen ook namen zijn die iets zeggen over hun relatie met Jezus, zoals bijvoorbeeld hemelse vriend. Schrijf ze even op. Gebruik een naam die de kinderen aanspreekt om het gebed mee te beginnen.

Bijbel
Jezus, wie ben je toch?

Jezus en zijn leerlingen gingen van het ene dorp naar het andere in de buurt van de grote stad Ceasarea. Onderweg liepen ze veel te praten. Op een dag vroeg Jezus: “Wat zeggen de mensen eigenlijk over Mij? Vergelijken ze Mij met anderen?” Zijn leerlingen zeiden: “Ja, ze zeggen ‘Hij lijkt Johannes de Doper wel’. Anderen vergelijken U met de grote profeet Elia. Ook de namen van andere profeten van vroeger horen we soms.” “Oh”, zei Jezus, “En jullie dan? Wat zeggen jullie over Mij?” Petrus riep enthousiast: “U bent de Christus, de Messias, de Gezalfde die ons door God beloofd is.”

Jezus knikte. “Ja, Ik ben de Christus.” Maar Hij waarschuwde: “Jullie mogen hier niet over praten met andere mensen. Ze zullen het niet begrijpen.” De leerlingen keken Jezus vragend aan. Waarom was dat dan?
Toen ging Jezus het uitleggen. Hij zei: “Ik ben de Mensenzoon. Maar het gaat met de Mensenzoon niet zoals iedereen denkt. Ik zal niet machtig worden. Ik zal juist veel moeten lijden. De belangrijkste mensen uit het land zien Me als hun vijand, ze zullen Me zelfs laten vermoorden. Maar Ik zal na drie dagen ook weer opstaan uit de dood.” Zo duidelijk had Jezus het nog nooit uitgelegd.

Petrus kon het niet langer aanhoren. Hij trok Jezus weg van de andere leerlingen en hij zei heel serieus: “Dit moet U niet zeggen, dit mag nooit met U gebeuren.” Maar Jezus draaide Zich van hem weg en zei: “Ga weg, dwarsligger. Jij zegt slechte, duivelse dingen. Jij denkt alleen maar aan wat de mensen graag zouden willen. Maar daar gaat het niet om. Het gaat om wat God van ons wil.”

Toen riep Jezus de mensen die naar Hem wilden luisteren bij Zich. “Ik heb iets belangrijks te vertellen”, zei Hij. ”Als je mijn leerling wilt zijn dan kan je dat niet half doen. Je mag dan niet meer aan jezelf denken. Als je je eigen dingen wilt blijven doen zal dat mislukken. Jouw leven moet een leven worden dat voor Mij is, voor Mij en voor de Blijde Boodschap van God. Dan zal het goed gaan!“

Dit is het Woord van God
Kinderen: Wij danken God

Gebed
Gebed om Jezus te begrijpen

Lieve Jezus, (of de naam die de kinderen bedachten)
U heeft heel veel namen,
want U betekent veel voor ons.
Met alle mooie namen
die we voor U hebben
kunnen we zeggen
hoe bijzonder U bent.
Het is niet makkelijk
om goed te begrijpen
wat U voor ons hebt gedaan,
maar als wij er samen over praten
gaan we het steeds beter snappen.
Help ons daarbij,
vandaag en elke keer als we bij elkaar zijn.
Amen.

Verwerking
Gesprek met de kinderen

Vraag eerst of de kinderen begrijpen waarom Jezus boos wordt op Petrus. Hopelijk komt er een antwoord waarin voorkomt dat Jezus niet wil zijn wat Petrus zegt dat Hij is. Is dat niet zo, houdt dan eerst een korte inleiding:

'Het gaat in het verhaal om de ware identiteit van Jezus. Wie is Hij? Petrus komt dicht in de buurt. Hij ziet dat Jezus de Messias is, de Gezalfde. Het probleem is, dat Petrus bij het begrip Gezalfde andere verwachtingen heeft dan Jezus. Petrus denkt dat de Gezalfde een sterke koning zal zijn, die de Romeinen uit het land zal wegjagen. Maar Jezus wil juist een dienende, geweldloze koning zijn. Dat veroorzaakt een stevige botsing.'

Vraag aan de kinderen of ze het kennen dat iemand tegen hen zei: ”Dat doet x wel even voor jou.” Denk aan een leerkracht die tegen een kind zegt dat een ander kind wel even zal assisteren bij een opdrachtje, aan een ouder die tegen een kind zegt dat het oudere broertje of zusje wel even zal helpen, of iemand die er vanzelfsprekend vanuit gaat dat een kind wel even een boodschap wil doen voor een oudere buur. Ook een vriendje kan je uitdagen en van jou verwachten dat jij iets doet, wat je niet durft.

Het is vervelend als mensen iets van je verwachten wat je niet waar kunt maken. Misschien is het nog wel vervelender als men iets van je verwacht wat je niet waar wilt maken omdat het ingaat tegen wie je wilt zijn. Als er bijvoorbeeld van je wordt verwacht dat je mee pest terwijl je niet wilt pesten. Of als er van je wordt verwacht dat je voetballen leuk vindt terwijl jij meer van ballet houdt. Vraag of de kinderen hier ook ervaring mee hebben? Kunnen ze voorbeelden geven? Wie of wat zouden ze zeker niet willen zijn?

Jezus wil dienen, niet heersen. Verzamel voorbeelden met de kinderen van hoe Hij dit deed. Hoe ging Hij met zijn leerlingen om? Hoe ging Hij met zijn tegenstanders om? Hoe verliep zijn gesprek in de woestijn, toen Hij werd beproefd door de duivel? Geef alle kinderen tenminste twee groene en twee rode post-it blaadjes. Laat ze op de groene post-it de dingen schrijven die Jezus graag wilde doen. Op de rode schrijven ze wat Jezus beslist niet wilde doen. Plak ze op de afbeelding rond Jezus, de rode links en de groene rechts.
Zo hebben we Jezus toch wat beter leren kennen.

Luister dan samen naar het lied ‘Vertel me eens’ van Elly en Rikkert dat u vindt bij de Extra's.

Extra's

Liedje: Vertel me eens

Een liedje om over Jezus, die een andere koning was dan de mensen wilden.

Vertel me eens Heer Jezus
toen u op aarde was
daarom geloofde niemand toen
dat u de koning was?
Ze wilden graag een koning
met rijkdom pracht en praal
maar Ik kwam als een dienaar
het armst van allemaal.
Ja Ik werd arm om jullie rijk te maken.

Vertel me eens Heer Jezus
U bent aan 't kruis gegaan.
Waarom hebben de mensen
U toen zo'n pijn gedaan?
Ik wou hun zonden dragen
Ik wou de pijn doorstaan
voor alle stoute dingen
die jij ook hebt gedaan.
Ja Ik werd ziek om jullie te genezen.

Dank U wel Heer Jezus
dat U het deed voor mij.
'k Wil altijd bij U blijven
U maakt mijn hart zo blij.
Dus laat ons samen spelen
in 't hemels koninkrijk.
Wat God ons heeft gegeven
dat maakt ons leven rijk
Wat God ons heeft gegeven
dat maakt ons leven rijk.

Tekst & Muziek: Elly & Rikkert Zuiderveld

Afbeeldingen gezichten voor Jezus

De afbeelding die gebruikt kan worden bij de opening: namen voor Jezus.

U kunt ook kiezen voor de afbeelding met de verschillende portretten van Jezus. (niet groot af te drukken)

Afbeeldingen van Jezus zoeken

Als u een computer bij de hand heeft kunt u afbeeldingen van Jezus laten zoeken. Bijvoorbeeld met de afbeeldingen-zoekopdracht 'gezicht van Jezus', of 'Jezus van Nazaret'. Welke Jezus spreekt de kinderen aan?
Dit kan ook met verschillende boeken met afbeeldingen van Jezus of met verschillende kinderbijbels. Welk plaatje laat het best zien hoe Jezus leeft voor de kinderen? 

Spelletje: Twee dingen tegelijk

Aan het slot van het Evangelie maakt Jezus een opmerking over Hem volgen. We kunnen niet tegelijk Jezus volgen en ons eigen ding doen. Voor het volgen van Jezus hebben we al onze energie nodig.
Zo raar is dat niet, het is heel moeilijk om twee dingen goed te doen. Probeer het maar eens uit door het met de kinderen uit te spelen.

Geef opdrachten:

• Kan jij hinkelen en tegelijk een verhaaltje voorlezen?
• Kan je met je linkerhand een rondje in de lucht tekenen en met je rechterhand een vierkant?
• Kan je je arm links naar voren laten draaien en rechts naar achteren?
• Kan je luisteren naar iemand terwijl je een moeilijke som uitrekent?
• Kan je tien namen voor Jezus bedenken terwijl je probeert een bal in een emmer te gooien?
• Kan je tien namen voor Jezus opschrijven terwijl je met je voet een rondje draait?
  
  

Kleurplaat Collage Jezus in actie

Geef een kleurplaat met Jezus op verschillende momenten in actie. Wat spreekt hen het meest aan?
Laat ze die afbeelding als eerste kleuren.

 

 

Vredesweek

Deze zondag begint de Vredesweek. Dit jaar is het thema Generaties. Het idee is dat we verbonden zijn door de generaties heen. Jongeren en ouderen leven te vaak gescheiden van elkaar. We moeten verbonden worden en goed naar elkaar luisteren willen we de vrede in ons zelf en buiten ons zelf kunnen bewaren.

Doolhof

Nodig:
voor elk kind een afdruk van de doolhofpuzzel en een polood

Jezus wil graag naar zijn vader luisteren. Hij wil doen wat goed is, maar er wordt soms geprobeerd om hem te verleiden om het verkeerde te doen.
Wie helpt Hem de weg naar zijn Vader terug te vinden?

 

 

Achtergrond
Is Jezus de Messias die we verwachten?

Is Jezus de Messias die we verwachten? Dat was een grote vraag voor de Joden. Eeuwenlang al wachten ze op de Gezalfde, de door God gezondene die het volk zou redden uit alle nood. En de nood was groot in Israël aan het begin van de jaartelling. De Romeinen heersten met harde hand. Kruisiging van opstandige verzetsmensen was aan de orde van de dag. Er werden hoge belastingen gevraagd voor de gewoonste dingen. Maar wat de Joden misschien nog wel veel erger vonden, de Romeinen hadden geen enkel respect voor hun godsdienst. Ze sloegen munten met de afbeelding van de keizer die ze vereerden als een god en daarmee moest men betalen. Ze hadden geen respect voor het huis van God, de tempel en plaatsten daar hun eigen beelden in. Ze bemoeiden zich met de benoeming van de hogepriester. Alle reden toch voor God om in te grijpen door een Messias te zenden die deze heidense vijand zou verslaan.
En dan komt er iemand met gezag en charisma. Iemand waar het volk achteraan loopt. Iemand die wonderen doet uit naam van God. Hij zou toch heel goed deze Messiaanse taak kunnen vervullen?

Voor ons is het heel gewoon dat Jezus kwam om op een andere manier Messias te zijn, Gods uitverkoren Zoon. Maar voor zijn leerlingen moet het een harde en onverwachte les zijn geweest dat deze Messias zo anders was als zij zich hadden voorgesteld. Zo kwetsbaar, zo nederig, zo dienend. De naar menselijke maatstaven zeer begrijpelijke en zelfs sympathieke reactie van Petrus is in onze ogen dan ook niet zo afkeurenswaardig.
Toch reageert Jezus ongewoon fel. Hij noemt Petrus zelfs satan. Satan betekent in het Hebreeuws ‘tegenstander’. Petrus stelt zich, hoe aardig hij het misschien ook bedoelt, op aan de kant van de tegenstander van God als hij Jezus ervan probeert te weerhouden zijn lijden op zich te nemen. Het is immers Jezus' taak om ons te leren dat God niet werkt met macht en geweld, maar met liefde. En dat die liefde sterker is dan de dood.

Namen voor Jezus
Jezus heeft vele namen en aanspreektitels. Hieronder enkele daarvan:
Heer, Heilige, Goede Herder, Waarheid, Woord, Weg, Eniggeboren Zoon, Broeder, Vriend, Beminde Zoon, Mensenzoon, Rabbi, Meester, Messias/Christus/ Gezalfde, Redder van de wereld, God, Brood des levens, Verlosser, Lam Gods, Lijdende Godsknecht, Koning, Opgestane.

 

Effata! Ga open

 

Opening
Doet alles het goed?

Op de tafel in de kring staat  een kaars klaar. Vraag de kinderen in een kring rondom de kaars te gaan staan en steek de kaars aan. 

Zing dan samen het liedje: 'Hoofd, Schouders, Knie en Teen'. Maak de bewegingen erbij. (Het liedje staat op een filmpje bij de Extra’s)

Zeg dan tegen de kinderen: ‘Wat mogen we toch allemaal blij zijn dat we het zo goed doen, dat we alles kunnen wat we willen. We mogen ook blij zijn dat we in deze samenleving leven. Zelfs als we iets missen, of er gaat iets niet goed, dan staan we er niet alleen voor.’

Daar gaat de bijbellezing van vandaag ook over. Bidt het gebed en vraag de kinderen te luisteren naar het verhaal. 

Bijbel
Navertelling Marcus 7, 31-37

De evangelielezing van vandaag is Marcus 7,31-37. Voor de jongste kinderen kan de navertelling gebruikt worden, voor wat oudere kinderen is de vertaling uit b.v. het Evangelieboek voor kinderen of de Bijbel in Gewone Taal ook heel goed te begrijpen.

Ga open!

Jezus was met zijn leerlingen onderweg. Ze waren van plan naar het Meer van Galilea te lopen, en waren al een flink eind opweg. Onderweg werden ze opeens tegengehouden door een groepje mensen. Deze mensen hadden een vriend die niets kon horen. Hij kon ook bijna niet praten. De vrienden wilden heel graag dat Jezus deze man beter zou maken en ze smeekten Jezus daarom hem te helpen. 

Jezus wilde de man wel helpen, maar er was een probleempje. Niet iedereen mocht weten dat Jezus mensen beter kon maken.
Daarom nam Hij deze dove man apart. Jezus stak zijn vingers in de oren van de man en raakte zijn tong aan met wat spuug. Hij keek naar de hemel en riep: ‘Ga open’. In Jezus’ taal klonk dat als Effata! 

Meteen kon de man weer horen en praten. Wat was hij blij! 

Maar Jezus wilde niet dat hij aan iedereen zou gaan vertellen wat er gebeurd was. Daarom vroeg Hij aan de man en zijn vrienden of ze alsjeblieft geheim wilden houden wat Hij net gedaan had. Maar de mensen kónden het niet geheim houden. Ze waren er zo van onder de indruk!
Jezus werd er verdrietig en boos van. Hoe Hij ook zijn best deed om de mensen stil te houden, het had geen zin. De mensen vertelden aan iedereen die het wilde horen hoe goed Jezus was. Ze vonden Jezus geweldig en stopten niet met praten over Hem. Zo hoorde iedereen wat Jezus gedaan had.

Gebed
Gebed om goed te doen

Lieve God,
U gaf ons oren om mee te horen,
ogen om mee te zien,
een mond om mee te spreken
en handen om mee te werken.

Geef ons dan ook de kracht
om te zien, te horen,
te zeggen en te doen,
wat goed is.
Amen

Verwerking
Gesprek met de kinderen

Vraag de kinderen of ze die leuke aapjes van WhatsApp kennen? Die aapjes van horen zien en zwijgen? Als de kinderen te jong zijn om ze te kennen, laat het dan zien bijvoorbeeld op een tablet of een smartphone. Weten de kinderen wat de aapjes beteken?

Leg het uit. De aapjes willen niets slechts over iemand horen, ze willen het niet zien als iemand iets verkeerd doet, en ze willen geen kwaad over iemand spreken.
Voordat de aapjes bij WhatsApp er waren, bestonden ze ook al, als beeldjes.

Denk met de kleinste kinderen eerst nog na over het verhaal.
Wanneer wordt er in het verhaal iets gehoord? Door wie wordt er gehoord? Door wie wordt er niet gehoord?
Lees het verhaal samen nog een keer. Leg een afbeelding van de drie WhatsApp aapjes op tafel. (zie hieronder voor een grote afbeelding) Elke keer als het gaat over horen, zien of zwijgen moeten de kinderen hun hand op het juiste aapje leggen.

Meestal als we willen dat mensen ‘niet horen, zien en zwijgen’ dan gaat het over iets negatiefs. Bijvoorbeeld als je in de klas ziet dat iemand stiekem briefjes door geeft of stiekem zit te eten. We weten wel dat het niet mag, maar we gaan toch niet naar de meester of juf. Je wil namelijk geen klikspaan zijn. Veel volwassenen willen ook geen klikspaan zijn, maar vinden het woord klikspaan een beetje raar. Daarom zeggen ze ‘horen zien en zwijgen’.

Praat met de kinderen door: Is het goed om geen klikspaan te willen zijn? Is het niet een beetje alsof je liegt?
En hoe zit het in ons verhaal? Waarom zou Jezus willen dat de mensen niet doorvertellen wat Hij gedaan heeft?
Want wat Hij doet is juist goed, toch? Hij zorgt ervoor dat iedereen zijn boodschap kan horen en de mensen kunnen zien dat Hij een goede daad verricht. Toch wil Hij dat de mensen zwijgen.
Jezus zei: "Effata!" tegen de dove man die slecht sprak. Hij moest open gaan. Maar nu mag hij er niet over spreken.
Kunnen de kinderen daar een reden voor bedenken? 
Wat zouden ze zelf doen?

Extra's
Liedje: Hoofd, schouders, knie en teen

Een liedje om mee te beginnen. Hoe soepel bewegen we allemaal? Om samen (mee) te zingen.

Hoofd, schouders, knie en teen

Hoofd, schouders, knie en teen,
knie en teen.
Hoofd, schouders, knie en teen,
knie en teen.

Ogen, oren, puntje van je neus.
Hoofd, schouders, knie en teen.

 

 

Knutselen: Apenmasker maken

Hoor, zie en zwijg jij over Jezus? Dat hoeft niet meer, je mag nu aan iedereen vertellen welke wonderen Jezus heeft verricht. 

Print voor ieder kind een masker op wat dikker papier. Laat het masker kleuren en uitknippen.
Knip de gaatjes voor de ogen eruit. Plak het masker op een stokje, of maak net onder de oren een elastiek vast.

Wie het masker opzet, zal uitsluitend goede dingen over andere mensen en kinderen zeggen! Probeer het samen uit.

 

Spelletje: Samen communiceren

Nodig
-blinddoek
-oordopjes
-doek voor de mond

Verdeel de kinderen in groepjes van 3 personen. Eén van de kinderen krijgt een blinddoek, één kind krijgt oordopjes en één kind krijgt een doek voor de mond. Geef nu aan één van de kinderen een opdracht die ze samen moeten uitvoeren. Dit kan van alles zijn.
- Pak alle 3 een glaasje water en drink het leeg.
- Hinkel een rondje om de tafel.
- Teken een huis.
- Plak een papiertje op de onderkant van de stoel.
Alles wat u maar kunt verzinnen kunt u ze laten doen. Ze moeten nu dus goed communiceren met elkaar terwijl ze allemaal een eigen handicap hebben.

Bij een grote fanatieke groep kunt u er een estafette van maken. Ieder kind in elke groep krijgt één keer als eerst de opdracht. Welke groep is als eerste klaar?

Achtergrond
Effata! Ga open!

Effata! Dat is het woord dat zo in de Bijbel staat. Een woord dat we niet vertalen omdat de uitleg al in de Bijbel zelf is gegeven. Marcus heeft dit woord uit het Aramees bewaard. Dit zou kunnen duiden op een hele belangrijke, cruciale gebeurtenis.
Ga open, word open, is de betekenis, die door Marcus zelf gegeven wordt.
Niet alleen de oren van de man gaan open, zijn hele persoon wordt geopend.

Afzondering
Wat opvalt, is dat Jezus de man apart neemt. Weg van de menigte, staat er met nadruk vermeld. Hij zondert Zich af met deze dove mens. Hij wil met hem alleen zijn. Misschien wil Hij deze mens beschermen tegen de menigte, wil Hij hem vrijmaken van de meningen van anderen, van hun goede bedoelingen?
Het is opmerkelijk dat in een ander wonderverhaal,dat van de genezing van een blinde (Marucs 8,22–26), hetzelfde gebeurt. Jezus pakt daar de blinde bij de hand en brengt hem buiten het dorp. En als Hij hem genezen heeft stuurt Hij hem naar huis met de waarschuwing: ga het dorp niet in.

Dit bijzondere element, dat de zieke mens eerst uit de context van zijn omgeving moet worden gehaald, geeft te denken. Is het meer dan een toevallig detail?
Zorg kan klein houden. Een verstikkende deken van liefdadigheid, van medelijden, van zorg die eerder betuttelt. Het beneemt je de adem. Het smoort je eigen stem. Dan roept Jezus: "Ga open".
Is het meer dan alleen een aansporing aan de mans gehoororgaan? Het zijn alle knellende banden die van de man afvallen, zodat hij weer volwaardig kan deelnemen aan het leven, kan luisteren en zich kan uitdrukken.

Horen en zien zijn in de bijbelse symbooltaal geladen woorden. Het is niet toevallig dat hier in het Evangelie beide aspecten dichtbij elkaar aan de orde zijn. Ze omkransen het (tweede) wonder van de broden, maar ook het onbegrip van de leerlingen. Jezus reageert dan wat korzelig: ‘Jullie hebben ogen, maar zien niet. Jullie hebben oren, maar horen niet’ (Marcus 8,18).

Effata-ritus in het Doopsel
Het doopsel vindt plaats door driemaal water te gieten over het hoofd van de dopeling onder aanroeping van de drie-ene God, Vader, Zoon en Heilige Geest.
Na het doopsel volgen nog enkele verklarende riten. Deze riten maken duidelijk wat het doopsel betekent.
De eerste verklarende ritus is de zalving met heilig chrisma, een welriekende olie. Deze zalving duidt de gave van de Heilige Geest aan.
Daarop volgt de bekleding met het witte doopkleed. Dit drukt uit dat de gedoopte zich met Christus bekleed heeft.
Dan ontvangen de ouders de doopkaars die aan de paaskaars is ontstoken. Dat duidt aan dat de gedoopte door Christus is verlicht.
Eventueel volgt nog de ‘effata’-ritus, waarbij de oren en mond van de dopeling worden aangeraakt, opdat het kind het woord van God kan horen en het christelijk geloof kan belijden.

Horen, zien en zwijgen
De uitdrukking 'horen, zien en zwijgen' komt van oorsprong uit de leer van de wijsgeer Confucius die leefde van 551 tot 479 voor Christus in China. Hij zegt tegen zijn leerlingen: "Kijk niet naar, luister niet naar, spreek niet uit en richt je niet op wat in strijd is met welvoegelijkheid".
De drie apen heten in Japan Mizaru, met zijn handen voor zijn ogen (ziet geen kwaad), Kikazaru, met zijn handen op zijn oren (hoort geen kwaad) en Iwazaru, met zijn handen voor zijn mond (spreekt geen kwaad). Soms wordt er een vierde aap afgebeeld: deze wordt Shizaru genoemd en beeldt 'doet geen kwaad' uit. Hij heeft zijn handen op zijn buik of gekruist.