Gezocht: vissers van mensen!

 

Nadat Jezus gedoopt is door Johannes heeft Hij grootse plannen: alle mensen vertellen van het Koninkijk van God. Maar dat kan Hij niet alleen. Hij vraagt heel gewone mensen, zoals vissers, om mee te doen. En die twijfelen geen minuut! Voor deze man laten ze alles achter. 

Jezus maakt hen 'vissers van mensen': ze gaan helpen om zoveel mogelijk mensen mee te laten doen.

Met de kinderen denken we deze zondag na over hoe bijzonder het is om zomaar alles op te geven om leerling van Jezus te worden. Zouden zij dat ook kunnen?

En kan iedereen leerling worden, of zijn daar speciale eigenschappen voor nodig? Wie weet ontdekken de kinderen wel dat zij zelf heel geschikt zijn als leerling van Jezus!

Opening

Vissers gezocht!

Leg op een tafeltje, op een kleed of op de grond een visnet of kleine visnetjes. Zet daarbij een kaars. 

Vraag de kinderen in een kring te komen zitten. Steek de kaars aan.
Spreek eventueel het gedichtje uit dat toegevoegd is bij Gebed.

Vraag of de kinderen weten wat er op het tafeltje, kleed of op de grond ligt. Waar wordt dit voor gebruikt? Als u niet over een visnet beschikt, kunt u ook starten met de vraag: Wie heeft er wel eens een vis gevangen of heeft gezien hoe een vis gevangen wordt? Hoe ging dat?
Vertel de kinderen dat deze kinderwoorddienst gaan over ‘vissen’. Maar dan niet over ‘vissen vissen’, maar over ‘mensen vissen’.

Bijbel

Navertelling Matteüs 4,12-23

De Evangelielezing van vandaag is Matteüs 4,12-23. Voor de jongste kinderen kan de navertelling gebruikt worden, voor wat oudere kinderen is de vertaling uit b.v. het Evangelieboek voor kinderen of de Bijbel in Gewone Taal ook heel goed te begrijpen.

Jezus roept zijn leerlingen
Op een dag loopt Jezus langs het meer van Galilea. Hij heeft veel geleerd van zijn moeder Maria, van zijn vader Jozef en van Johannes de Doper. Johannes heeft Jezus gedoopt.
Nu gaat Jezus zijn eigen weg. Hij gaat naar Galilea, het land van de heidenen, waar de mensen het moelijk hebben. Hij wil de mensen vertellen van het Koninkrijk van de Hemel dat komen gaat.
Wanneer Jezus langs het meer loopt, ziet Hij twee vissers. Het zijn Simon en Andreas. Ze gooien hun netten uit in het meer. “Kom met Me mee.”, zegt Jezus. “Dan zal Ik jullie leren hoe je mensen kunt vissen.” Meteen laten Simon en Andreas hun netten in de steek. Ze volgen Jezus.
Verderop ziet Jezus nog twee broers. Het zijn Jacobus en Johannes. Samen met hun vader Zebedeüs zijn ze in hun boot bezig met de netten. Jezus roept hen ook. Meteen laten ze de boot én hun vader achter. Ze gaan met Jezus mee.
Zo begon Jezus met zijn eerste leerlingen. Hij trok rond in heel Galilea, en vertelde iedereen het goede nieuws van het Koninkrijk van God.

Gebed

Meehelpen aan Gods nieuwe wereld

Gedichtje bij het aansteken van de kaars (bijvoorbeeld aan het begin van de kinderwoorddienst) of voor bij het lezen van het Evangelie

Geef de woorden van Jezus door.
Woorden van liefde
woorden van trouw
woorden van ‘Ik ben er voor jou’.

Geef de woorden van Jezus door.
Op mooie zonnige dagen
maar ook in donkere tijden
woorden die je blijven verblijden.

Openingsgebed

Goede God,
wij danken U voor de mensen,
de mensen om ons heen;
als U de rest vergeten had
zat ik nou mooi alleen.
En in je eentje kun je niks;
pas samen gaat het goed.
En als we daar aan werken,
dan heb ik goeie moed.
Wij bidden U: dat wij
goede vrienden maken,
die elkaar willen helpen
als de ander dat vraagt.
Amen

Slotgebed

Goede God,
U hebt vissers nodig.
Wij willen graag goede vissers worden,
om U te helpen een mooie wereld te maken.
Net zoals Simon en Andreas,
Jacobus en Johannes,
willen we ons best doen
om aan uw nieuwe wereld te bouwen.
We doen dat op onze eigen manier
als kleine mensen in een grote wereld.
Wij bidden: helpt U ons daarbij?
Amen.

Gebed in goede dingen

God,
Ik heb handen die pijn kunnen doen
als ik er een vuist mee maak.
Maar ze kunnen ook troosten en strelen
als ik ze open.
God, als ik er voor kies
met mijn handen goede dingen te doen,
is dat een gebedje voor U.
Amen

uit: Zó kun je bidden - Met heel je lichaam
2006 Katholieke Bijbelstichting ‘s-Hertogenbosch

Verwerking

Gesprek met de kinderen

In het Evangelie van vandaag, vraagt Jezus een aantal vissers die Hij ziet om hem te komen helpen ‘mensen te gaan vissen’.
Hij bedoelde dat Hij op zoek wil gaan naar mensen die samen met Hem willen bouwen aan een goede mooie wereld. Die goede mooie wereld noemt Jezus het Koninkrijk van God of het Koninkrijk van de Hemel. Hij wil er aan iedereen over vertellen, en Hij kan dat niet alleen! Daarom vraagt hij de vissers Simon, Andreas, Jacobus en Johannes Hem te komen helpen. En deze vissers gooien hun netten neer en besluiten om voortaan ‘mensen’ te gaan vissen in plaats van vissen.

Vraag aan de kinderen wat zij daarvan vinden? Zouden zij meteen luisteren als Jezus hen riep? Hoe moeilijk is het om te stoppen met iets waar je mee bezig bent en wat anders te gaan doen als iemand dat van je vraagt?
Om dichter bij de kinderen te brengen hoe bijzonder het is dat de vissers dit zomaar doen, kunt u voorbeelden geven uit het eigen leven van de kinderen: ‘Je bent net lekker aan het spelen en dan roept je moeder dat je moet stoppen, want jullie moeten op visite naar een tante’. Stoppen ze dan onmiddellijk? Wat voor een gevoel geeft hen dat?

Jezus wil het Koninkrijk van de Hemel voor alle mensen. Is het heel gek dat Jezus hulp vraagt bij deze klus? Hoeveel werk zou het zijn om een goede wereld te krijgen?
Hoe pakken de kinderen het eigenlijk aan als ze iets voor elkaar willen krijgen en ze hebben daarbij hulp van anderen nodig? Roepen ze dan ook gewoon: ‘Wil jij mij komen helpen?’
Als bedrijven mensen zoeken omdat ze werk te doen hebben, plaatsen ze een advertentie. (Neem een paar advertenties mee om te laten zien)

Als Jezus nu in onze tijd had geleefd, zou Hij misschien wel een advertentie hebben gemaakt: ‘Gezocht: vissers van mensen!’.
Praat met de kinderen over wat je allemaal zou moeten kunnen om een goede ‘visser van mensen’ te worden?
Schrijf op een papier (bijvoorbeeld flap-over), wat de kinderen vinden dat een goede ‘visser van mensen’ moet kunnen.

Laat de kinderen dan samen hiervan een advertentie maken.
De grotere kinderen kunnen schrijven, de kleinere kinderen kunnen plaatjes uit tijdschriften zoeken bij de advertentie, of u zorgt dat u de tekeningen hebt geprint van vissers die zij kunnen kleuren (zie bij de Extra’s).
Probeer de kinderen te laten samenwerken (dat is immers wat Jezus ook vraagt van zijn leerlingen).

Afbeeldingen vissers

In de advertentie kunnen ook plaatjes opgenomen worden. Print de afbeeldingen en laat de jongste kinderen deze kleuren. 

 

Spelletje: mensen vissen

Twee kinderen geven elkaar de linker en de rechterhand. Ze vormen zo een visnet.
Ze moeten proberen de andere kinderen te gaan vangen.

De andere kinderen staan aan de ene kant van de ruimte (op de wal). Ze moeten door de ruimte (door het water), naar andere kant van de ruimte zien te komen (op de wal).

Wanneer een kind gevangen is, blijft dit kind wachten tot er nog een kind gevangen is. Samen vormen deze twee kinderen ook weer een visnet.
Als de ruimte beperkt is, beperk dan ook het aantal kinderen dat vissers zal worden.

Speel tot iedereen gevangen is.

Advertentie maken

Tijdens het gesprek met de kinderen heeft u opgeschreven wat een goede ‘visser van mensen’ moet kunnen. Laat de kinderen dit in groepjes verwerken in een advertentie.
De grotere kinderen kunnen schrijven, de kleinere kinderen kunnen plaatjes uit tijdschriften zoeken bij de advertentie. Samen komen ze tot een werkstukje.

Benodigdheden:
- Papier (A5 of A4)
- Pennen of stiften
- Voorbeeld advertenties uit de krant
- Tijdschriften voor plaatjes
- Eventueel: sjablonen van letters
- Scharen
- Lijm
- Tekeningen van vissers (zie Extra’s)

Tip: Overleg met de voorganger of de advertenties na de vieringen kunnen worden uitgedeeld of worden opgeplakt.

amen zingen: Ga je mee?

Om samen (mee) te zingen.

 Ga je mee?

 Ga je mee? Zeg niet "nee",  
maar sta op en doe mee.
Zet je voetstappen in die van mij.
Volg het spoor en ga door.
Of ga jij liever voor?
Hup, kom op, sluit je aan in de rij!

Welke weg wil je gaan?
En waar wil je naartoe?
Blijf niet zitten waar je zit,
ook al voel je je moe.

Ga je mee? Zeg niet "nee",
maar sta op en doe mee.
Zet je voetstappen in die van mij.
Volg het spoor en ga door.
Of ga jij liever voor?
Hup, kom op, sluit je aan in de rij!

Is de weg soms te lang?
Zak je weg in het zand?
Er zijn hobbels op het pad,
maar ik geef je een hand.

Ga je mee? Zeg niet "nee",
maar sta op en doe mee.
Zet je voetstappen in die van mij.
Volg het spoor en ga door.
Of ga jij liever voor?
Hup, kom op, sluit je aan in de rij!

Loopt de weg bijna dood?
Zie je nergens een spoor?
In de verte wordt het licht:
gaat de weg daar soms door?

Ga je mee? Zeg niet "nee",
maar sta op en doe mee.
Zet je voetstappen in die van mij.
Volg het spoor en ga door.
Of ga jij liever voor?
Hup, kom op, sluit je aan in de rij!

Ga je mee? Zeg niet "nee",
maar sta op en doe mee.
Zet je voetstappen in die van mij.
Volg het spoor en ga door.
Of ga jij liever voor?
Hup, kom op, sluit je aan in de rij!

Van de CD Zitten of Opstaan, deel 3, nr. 20

Leer de leerlingen van Jezus kennen

Probeer met de kinderen samen alle namen van de leerlingen op een flap te schrijven. Kijk dan eens of er in de groep kinderen zitten met namen die daar op lijken, en er misschien wel van afgeleid zijn.

Als je kinderen in de groep hebt die Petra, Jan, Piet, Andre(a), Jacob, Matt, of een andere van de leerlingen afgeleide naam hebben is dat een aanleiding om heel concreet over één van de leerlingen speciaal meer te vertellen. 

Bespreek met de kinderen of ze hun kind Judas zouden noemen. Waarom wel of niet?

De namen op een rijtje:

Andreas - Andre, Andrea, Dre
Bartolemeus - Bart/Bert Barry
Fillippus - Flip Philip 
Jakobus - Jakob Jakko, Jacqueline Jack Coby
Jakobus de meerdere
Johannes - Jan, Hanna, Johan, Joke, Hans 
Judas - Taddeüs
Judas Iskariot 
Matteüs = Levi - Matt, Matthew, Tjeu 
Mattias -  (kwam in de plaats van Judas Iskariot) 
Simon Petrus - Pieter, Peter, Pet, Petra, Simone Sim 
Simon de IJveraar 
Thomas - Tom 

Achtergrond

Vissers uit Galilea

Naar Galilea
Het eerste deel van het Matteüs Evangelie (Hoofdstukken 1-3), vertelt het verhaal over de afkomst van Jezus en loopt tot en met zijn doop door Johannes en de beproeving door de duivel. Vanaf Matteüs 412 is er een volgend gedeelte waarin Jezus' publieke optreden begint.
De uitlevering van Johannes de Doper is voor Jezus een aanzet om terug te gaan naar Galilea en in dat gebied op te treden. De aankondiging in Jesaja 8,23b-9,1, maakte al duidelijk dat het optreden van Jezus moest beginnen in Galilea. Galilea stond bekend als Galilea van de heidenen. Galilea werd vaak bewoond door mensen die niet bij Israël hoorden. Het gebied had deel gehad aan duistere praktijken van bezetters en veroveraars. Maar daar is een einde aan gekomen, nu Jezus daar gekomen is.
Jezus loopt langs het meer van Galilea, ook wel het meer van Tiberias of het meer van Gennesaret genoemd.

Vissers
Om zijn boodschap duidelijk te maken, koos Jezus ‘randfiguren’ uit als zijn volgelingen. Daarin past dat Hij juist gewone vissers uitkoos, ongeletterde, doodgewone mensen waarover de geleerden zich verbaasden (Handelingen 4,13). Want immers ‘wie gering is geeft Hij aanzien’, zoals Maria in haar Magnificat zingt. Wat nietig was, wordt door God juist uitverkoren.

Jezus trekt rond en spreekt over het Koninkrijk van de Hemel. De vissers horen dat en voelen zich sterk aangetrokken. Jezus roept hen, en belooft: “Jullie zullen vissers van mensen worden.” Ze laten alles achter, zelfs hun vader Zebedeüs. Zijn liefde is onweerstaanbaar.

Gedoopt worden met water en Geest

 

Toen Jezus een volwassen man geworden was, werd Hij door Johannes gedoopt in de rivier de Jordaan. Johannes hield er zelfs zijn bijnaam aan over: de Doper. Vandaag denken we terug aan die gebeurtenis. Hij doopte ook andere mensen, maar de doop van Jezus was bijzonder, omdat Johannes daar een teken kreeg: Hij zag de heilige Geest als een duif uit de hemel omlaag komen en op Jezus neerdalen. Zo wist hij zeker dat Jezus de Zoon van God was. 

Vandaag denken we met de kinderen niet alleen na over de doop, maar juist ook over de heilige Geest. Van Jezus werd door Johannes gezegd dat Hij de mensen met de heilige Geest zou dopen. Samen praten we over wat dat betekent. Zijn de kinderen gedoopt? Zijn ze dan ook enthousiaste, geestdriftige mensen, die anderen blij maken? 

Opening

Leven heeft water nodig

U zet midden op de tafel een kaars, bij voorkeur een doopkaars.
Kleed de kinderwoorddienstruimte verder aan met allerlei zaken die iets te maken hebben met water.
U kunt bijvoorbeeld een kleine emmer, bakjes, een spons en een gieter neerleggen.
Ook kunt u een plant of een bos bloemen in een vaas neerzetten. U gaat de kinderen laten zien hoe het leven gedijt bij water en lucht, symbolen van de Geest.

Vertel de kinderen wanneer u de kaars aansteekt dat ook het vuur, net als lucht en water, de Geest verbeeldt.
Kijk samen met de kinderen naar de doopkaars: wat staat er op? Een naam, een datum, symbolen? Probeer er samen achter te komen wat die betekenen.

Bijbel

Navertelling Johannes 1,29-34

De evangelielezing van vandaag is Johannes 1,29-34. Voor de jongste kinderen kan de navertelling gebruikt worden; voor wat oudere kinderen is de vertaling uit b.v. het Evangelieboek voor kinderen of de Bijbel in Gewone Taal ook heel goed te begrijpen.

Johannes de Doper

Na Jezus geboorte gingen er heel veel jaren voorbij. Toen was er een man die leefde in de woestijn. Hij was een profeet en hij heette Johannes. De mensen noemden hem: de Doper. Want mensen uit Jeruzalem en heel Judea kwamen naar hem toe om zich door hem te laten dopen om hun zonden te laten wegwassen in de rivier de Jordaan. Zo werden hun fouten hun vergeven.
Johannes zei tegen hen: “Er kom Iemand na mij, veel belangrijker is dan ik.”

Op een dag kwam Jezus ook naar de rivier de Jordaan. Johannes zag Hem aankomen en zei: "Kijk, daar is het Lam van God, dat de zonden van de mensen zal wegnemen. Hij is het, over wie ik gezegd heb dat Hij belangrijker is dan ik ben. Ik doop mensen met water, en nu begrijp ik waarom: ik moet ook Jezus dopen, zodat iedereen zal weten wie Jezus is!" En dat deed hij.

Johannes vertelde later aan wie het maar horen wilde, hoe het gegaan was: "Toen ik Jezus gedoopt had met het water uit de rivier, zag ik een duif uit de hemel komen, die steeds bij Jezus bleef. Ik wist toen nog niet wie Hij was. Maar God zelf had mij gezegd dat ik iemand zou dopen en dat de heilige Geest naar die persoon toe zou komen, en bij Hem zou blijven. Dat is de man die de mensen zal dopen met de heilige Geest. Zo wist ik dat Jezus de Zoon van God zelf is. Ik heb het gezien en ik vertel het aan iedereen!"

Gebed

Gebed om Gods Geest

Goede God,
Wij kijken uit naar uw Geest,
waar we kennis mee maakten
toen we gedoopt werden.
Het was een nieuw begin van ons leven.

U vraagt ons steeds weer
om blij uw richting te kiezen
als we iets nieuws willen beginnen.
Wilt u ons daarbij helpen?

Laat ons het enthousiasme
en de vrolijkheid doorgeven,
die we ontvingen van uw Geest.
Net zoals wanneer we
spetterend spelen met water,
en zo in ons gespetter uw Geest zichtbaar maken.

Amen

Verwerking

Gesprek met de kinderen

Wanneer het mogelijk is kunt u even met de kinderen naar buiten gaan. Zoek een boom of een struik. Kijk hoe de boom of struik er nu uitziet. Is hij kaal? Is hij dan dood? Nee, natuurlijk niet. Vertel de kinderen dat met de warmte van de zon, met het water van de regen en met de frisse lucht zo’n boom of struik in het voorjaar weer kracht zal hebben om bladeren te krijgen. Dat duurt nog even. Maar dat zal wel gebeuren.

Ga dan met de kinderen weer naar binnen en kijk met elkaar naar de potplant op de tafel of de bos bloemen in de vaas. Vraag aan de kinderen wat er zou gebeuren als de plant of de bloemen geen water meer zouden krijgen. Als iedereen zou vergeten om ze op tijd met de gieter water te geven.
U kunt de kinderen vertellen dat het met de heilige Geest ook zo gaat. De heilige Geest daalde op Jezus neer (wanneer? Bij zijn doop) en later op de leerlingen. (Weten de kinderen nog wanneer? Pinksteren!) Maar ook wij zijn gedoopt. Ook wij zijn gezegend met de heilige Geest. Denk maar even terug aan de doopkaars, aan het symbool van de heilige Geest dat daar op staat. Welk symbool was dat? (de duif)
Als we de Geest van God ontvangen hebben, maar we doen er niets mee, dan is dat zonde. Gods Geest wil ons blij maken, en inspireren. Als we Gods Geest doorgeven aan elkaar zullen we elkaar verder brengen.

Vraag de kinderen dan of ze wel eens met water spelen en wanneer. Hoe voelen ze zich dan? Waarschijnlijk zal er door de kinderen verteld worden dat ze er blij en vrolijk van worden.

Laat hen vervolgens vertellen wat er gebeurt als we vergeten om elkaar enthousiast en blij te maken. Pak ter illustratie de plant er nog even bij. Dan verliezen we kracht om te leven. Probeer de kinderen duidelijk te maken dat enthousiasme en ergens voor gaan, met de heilige Geest te maken hebben. Die helpt ons om een bevlogen, inspirerend leven te leiden. De Geest is bij Jezus doop aanwezig. Hoe? Als een duif. Waarom? Om te laten zien dat Jezus door de heilige Geest met God verbonden is. De duif kwam uit de hemel aanvliegen. De heilige Geest helpt Hem en verbindt Hem met God de Vader.

U kunt de kinderen een afbeelding tonen van de Geest, die als een duif, vuur, water en lucht verenigt. Denk met de kinderen na waarom dit zou zijn.
De heilige Geest zie je niet, daarom zijn er symbolen om toch te laten zien dat Hij er is:
Een duif, zoals in het verhaal van vandaag,
vuur, zoals in het Pinksterverhaal, waar de mensen in vuur en vlam gezet worden,
water heeft te maken met het water dat leven geeft en
lucht staat voor de levensadem die we inademen, je zou kunnen zeggen: Gods Geest ademt in ons.

U kunt de oudere kinderen vragen de tweede afbeelding van de duif in te kleuren met de kleuren die bij de Geest horen: de kleur van vuur, van water en van lucht. Vraag waar ze zich het meest door aangesproken voelen.

Extra's

Wat ziet Johannes?

Verbind de stippen en ontdek wat Johannes ziet wanneer hij Jezus doopt. Voor wie al heel ver kan tellen. 

Liedje: Door de kracht van de heilige Geest

Door De Kracht

Door de kracht, door de kracht van de Heilige Geest, 
door de kracht, door de kracht van de God die geneest,

Die er is, Die zal zijn en Die is geweest,
vieren we feest met elkaar.
We zingen: halleluja en prijzen de Heer (3x)
Hij is het waard.

Door de kracht...

Als ik zing: halleluja, dan prijs ik de Heer (3x)
Hij is het waard

Door de kracht... (2x)

 

Tekst & Muziek: Elly & Rikkert Zuiderveld

Kleurplaat de heilige Geest

Kijk met de kinderen naar de afbeelding. Tussen de vakjes is een duif te zien, maar dan moet je goed kijken. Laat de kinderen de duif kleuren in de kleuren van de heilige Geest, zoals die in het gesprek met de kinderen besproken zijn. (vuur - rood; water - blauw; lucht - wit)

 

Achtergrond

Johannes de Doper

Het religieuze klimaat in de tijd van Johannes de Doper
Tegengestelde bewegingen en verwachtingen bepaalden het religieuze en politieke klimaat in de tijd dat Johannes de Doper optrad. Er waren verschillende groepen te onderscheiden: De Zeloten die bereid waren tot terreurdaden en geweld om de vrijheid van Israël te herstellen;
De Sadduceeën, behorend tot de aristocratie en priesterstand die een verlicht en eigentijds jodendom nastreefden en met de Romeinse heersers tot schikkingen probeerden te komen. En de Essenen, een groepering die zich had afgewend van de tempel van Herodes en zijn eredienst en die in de woestijnen van Judea kloostergemeenschappen vormde en religieus gefundeerd samenwonen van families. Ze hadden eigen rituelen, in het bijzonder van liturgische reinigingen en gemeenschappelijk gebed. Het zou kunnen zijn dat Johannes de Doper en misschien ook Jezus en zijn familie affiniteit hadden met deze gemeenschap. Het kan zijn dat Johannes de Doper daar voor een deel zijn religieuze vorming heeft ontvangen.

Johannes de Doper wijs Jezus aan als 'het lam Gods, dat de zonden van de wereld wegdraagt'. Dit is een verwijzing naar de tekst uit Jesaja 53, waarin wordt gezegd dat de rechtvaardige dienaar die komt als een lam naar de slachtbank zal worden gevoerd, en dat hij de schuld van velen droeg en het voor de zondaars opnam. Johannes zegt dat als hij Jezus ziet, hij de dienaar uit het boek Jesaja ziet. Hij wijst Hem aan als het lam Gods. Daarom wordt Johannes in de schilderkunst ook vaak wijzend afgebeeld, met een lam aan zijn voeten.

Johannes krijgt hierbij hulp van de heilige Geest: wanneer de heilige Geest op Jezus blijft rusten is dat voor Johannes een signaal dat zijn aanwijzing terecht is. 

De doop
Toch was het optreden van de Doper iets heel nieuws. De doop waartoe de Doper oproept was anders dan de gebruikelijke reinigingsrituelen. Deze doop is eenmalig: iemand bekeert zich eens en voorgoed tot een geheel ander leven. Het is een vurige oproep aan verbonden om op een nieuwe wijze te gaan denken en handelen. (Joseph Ratzinger Benedictus XVI, Jezus van Nazareth, deel 1 Van de doop in de Jordaan tot de Gedaanteverandering. 2007, Uitgeverij Lannoo nv. Tielt)

Week van gebed voor de eenheid

Deze week is het anders dan anders. De derde week van januari staat in het hele land in het teken van de Oecumene. Al meer dan honderd jaar wordt dan ‘De week van gebed voor de eenheid voor de christenen’ gevierd. Overal in Nederland zijn er op deze zondag oecumenische vieringen; een viering waarin men bidt om eenheid onder christenen; eenheid in de wereld. Ieder jaar is het een ander land dat de viering voorbereidt. Via de Raad van Kerken Nederland krijgen de gemeentes en de parochies het materiaal voor een speciale viering.

De Week van gebed voor eenheid van christenen 2023 moedigt kerken aan om goed te doen en recht te zoeken. Bijzondere aandacht is er voor de verdeeldheid die veroorzaakt wordt door het onrecht van ongelijkheid en racisme.

De Bijbeltekst die centraal staat tijdens de Week van gebed voor eenheid 2023, komt uit Jesaja 1 vers 17: ‘Leer goed te doen; zoek het recht, houd tirannen in toom, kom op voor wezen, sta weduwen bij’. Het materiaal voor deze gebedsweek werd aangereikt door kerken uit de Amerikaanse staat Minnesota.

Drie wijzen volgen een ster

 

Het feest van Driekoningen spreekt tot de verbeelding. De heilige familie krijgt bezoek van drie mannen die van ver komen. Ze volgden een ster en ze brachten geschenken mee: wierook, mirre en goud.

Wie waren ze, en waar kwamen ze vandaan? Wat bracht ze er toe om op reis te gaan? In het geloof van eeuwen zijn de drie wijzen of magiërs geworden tot drie koningen. Mensen van aanzien, die in Jezus het Licht voor de wereld herkenden. Ze waren de eersten die ons vertelden dat het kind van Betlehem vrede voor de wereld in zich droeg.

Met de kinderen denken we na over die drie wijzen. Zou een ster ook ons de weg kunnen wijzen naar een betere wereld? 

Opening

Op weg naar het Koningskind

Op de tafel in de kinderwoorddienstruimte liggen sterren (een grote en meerdere kleine) en wegwijzers uit het Adventsproject van het A jaar 2016. U kunt ze downloaden onder Extra's.

Maak ook nog wat pijlen waar u op schrijft: 'Deze kant op!' 'De andere kant op!' 'Alle kanten op!' 'Naar de winkels', Naar school'.

Steek de kaars aan en vraag de kinderen een goed te kijken wat er allemaal op tafel ligt. Wanneer ze de wegwijzers en de sterren goed bekeken hebben, dan vraagt u ze waar ze het beste door de weg gewezen worden? 
Waarschijnlijk zullen ze u vragen waarheen ze dan de weg gewezen moeten worden. Noem b.v. hun school, of de bakkerswinkel. 

Vraag ze daarna hoe ze het best de weg gewezen worden naar de Nieuwe Wereld van God? 
Pak, als niemand die genomen heeft, de grote ster, en vertel dat die meer dan 2000 jaar geleden de beste wegwijzer was die de wijzen konden vinden.
Maak daarna de overstap naar het gebed en het verhaal 'Drie koningen gaan op bezoek bij Jezus'.

 

Extra's

Vragenlijst Kleine Uil wordt wijs

Heb je de afgelopen tijd wel eens gekeken naar de filmpjes van 'Kleine Uil wordt wijs'? Wil je ons dan helpen door een korte vragenlijst in te vullen? Ken je de filmpjes nog niet? Neem eens een kijkje en laat ons weten wat je vindt.
Zo maken we 'Kleine Uil wordt wijs' nog beter!
Dankjewel voor de moeite!

De filmpjes vind je op Youtube: Kleine Uil wordt wijs 2022
of via de zondagen van Advent en Kerstmis op onze site.

De vragenlijst kun je hieronder downloaden. Vul hem in en stuur hem naar kleineuilwordtwijs@gmail.com

 

 

 

 

vragenlijst_kleine_uil_wordt_wijs.docx

Bijbel

Navertelling Matteüs 2,1-12

De evangelielezing van vandaag is Lucas 2,16-21. Voor de jongste kinderen kan de navertelling gebruikt worden, voor wat oudere kinderen is de vertaling uit b.v. het Evangelieboek voor kinderen of de Bijbel in Gewone Taal ook heel goed te begrijpen.

Drie koningen gaan op bezoek bij Jezus

Heel ver weg van het land waar Jozef en Maria wonen en waar Jezus geboren wordt, zien drie wijzen een ster. Het is een bijzondere ster! Dat kun je zo wel zien. “Dat is de Davidsster”, zeggen de wijze mannen tegen elkaar. “Dat betekent dat er een kind geboren is, dat eens een koning zal zijn. Het is een kind dat vrede zal brengen, omdat Hij niet alleen een mensenkind, maar ook een kind van God is.
De wijze mannen gaan op weg en nemen mee wat ze onderweg misschien wel nodig hebben. Iets te eten en te drinken. Warme kleren, een stok en een staf, kamelen om alles te dragen en om warmte bij te vinden. Zalf om te genezen, en wierook om te eren. Ze nemen ook nog kostbaar goud mee. Ze zijn tenslotte koningen. Ze gaan naar de stad Jeruzalem, want daar woont koning Herodus, en ze denken dat hij er wel meer van zal weten. Maar koning Herodes weet nog van niets! En hij schrikt geweldig...

“Een nieuwe koning? Dat kan niet! Ik ben hier de koning en niemand anders!” Onmiddellijk laat koning Herodes allerlei knappe mensen komen die moeten uitzoeken wat er aan de hand is. Wat betekent het dat er een bijzonder kind geboren zou kunnen zijn? Waar is dat dan? En waarom?
De geleerde mensen zoeken in oude boeken en vinden daar een antwoord. Ze gaan dat vertellen aan koning Herodes. Het kind wordt geboren in Betlehem. Uit dit stadje kwam ooit de grote koning David. David was een herder en dit nieuwe baby’tje zal ook een herder zijn, voor alle mensen.
Dan zegt koning Herodes tegen de drie wijze mannen: “Ga naar Betlehem en volg die Davidsster aan de hemel. Als jullie het kind gevonden hebben, kom dan terug en vertel aan mij hoe het zit. Ik wil namelijk ook graag op bezoek om eer te brengen aan zo’n bijzonder kind.”
Herodes is eigenlijk jaloers en bang. Hij wil zelf de belangrijkste koning blijven. Hij moet afwachten, hij gaat niet mee.

De drie wijze mannen gaan vlug op weg, en weer zien ze die bijzondere ster. Ze volgen de ster en komen in Betlehem. De ster blijft staan boven de stal waar Jozef en Maria met hun kindje Jezus zijn. Het wordt een heel bijzonder bezoek. Maria en Jozef zijn blij verrast dat ze bezoek krijgen. Ze vinden het fijn dat mensen graag bij Jezus willen zijn. En de drie koningen, Melchior, Balthazar en Caspar, knielen neer voor het kindje Jezus. Ze zijn heel lang stil en zeggen niets. Dan geven ze hun geschenken: goud, wierook en mirre.
Aan het einde van die dag gaat iedereen slapen. In de nacht komt er een engel, die in een droom aan de wijze mannen vertelt dat Herodes eigenlijk slechte bedoelingen heeft. Hij wil immers zelf de belangrijkste koning blijven.

Gebed

Gebed om Licht

Goede God,
De drie wijzen volgden een ster,
een licht dat hen bracht bij het kindje Jezus.
Wij bidden U,
wilt U aan ons ook af en toe een lichtje sturen,
dat ons de weg wijst naar U?
De drie wijzen brachten Jezus hun cadeaus,
mirre, wierook en goud.
God, wij hebben zulke dure cadeaus niet te geven,
maar wij brengen U onze blijdschap,
onze dankbaarheid en onze aandacht.
Wilt U geven dat we daarmee
elkaar gelukkig kunnen maken?
Amen

Verwerking

Gesprek met de kinderen

Nadat u het verhaal gelezen heeft pakt u de grootste ster er weer bij. Vraag de kinderen of ze wel eens naar de sterren kijken? Verwonder u samen met de kinderen over de sterrenhemel, de grootsheid ervan. De wijze mannen uit het verhaal bestuderen de sterrenhemel. Wat zouden ze daaruit kunnen leren? Zou je uit de sterrenhemel ook iets van God kunnen leren?
Kunnen de kinderen zich voorstellen dat een ster de weg kan wijzen? Laat ze vertellen waarom wel en waarom niet.

Vertel aan de kinderen dat de wijzen ook wel magiërs genoemd werden, en dat wij ze vooral kennen als koningen. Meer informatie over de koningen, hun namen en geschenken vindt u bij de knop Achtergrond.

Vraag dan of de kinderen weten waaróm de wijzen of koningen eigenlijk op reis gingen. (Ze willen het Koningskind eer brengen, Hem geschenken geven.)

Praat met de kinderen nog even door over het doel van de reis van de koningen. Ze gingen een koning zoeken, hoe herken je een koning? Vinden ze de titel Koning wel bij Jezus passen? Waarom wel, en waarom niet? Wat voor koning is Jezus eigenlijk? Welke cadeaus zou je nu aan een koningskind geven? En aan zo'n bijzonder koningskind als Jezus?

Sluit het gesprek af door het zingen van het lied, eet samen van de Driekoningenkoek en wijs een koning voor de kinderwoorddienst aan of knutsel een wegwijsster. Kijk hiervoor bij de Extra's.

Extra's

Wegwijssterren maken

Alle kinderen knippen een ster uit. Maak van tevoren een mal van de ster hieronder, waarlangs ze de omtrek van de ster kunnen tekenen. Of druk voor alle kinderen een ster af.
Laat de kinderen op de punten van de ster schrijven hoe je in de nieuwe wereld van God kunt komen. Bijvoorbeeld door aardig te zijn, door vrolijk te zijn, door iets te doen voor een ander enzovoort. 
Daarna kan de ster met kleine gouden of zilveren sterretjes versierd worden. 

Wilt u de sterren wat relief meegeven? Trek dan op de achterkant lijnen vanuit elke punt recht naar de overkant. Vouw dan de punt op de lijn dubbel, en vouw in de dalen de andere kant op. 

 

Woordzoeker Driekoningen

Druk voor alle kinderen een woordzoeker af, en ontdek waar Herodes zo bang voor was.

Wie mag koning zijn?

Bak voor de kinderwoorddienst een ronde koek of een cake, en verstop daar drie bonen in: twee witte en een bruine boon. De bonen herinneren aan de drie koningen, waarvan er een donker gekleurd was.

Geef alle kinderen een punt van de koek.
Wie de bruine boon heeft is deze kinderwoorddienst 'koning': hij of zij krijgt een (papieren) kroon op, en mag bijvoorbeeld beurten geven, of iets anders (mee)beslissen.

Spelletje: ik ga op reis en ik neem mee

Speel met de kinderen het bekende spelletje: Ik ga op reis en ik neem mee...

Laat de kinderen eerst een keer een rondje maken zonder voorwaarden: De eerste noemt een voorwerp, de tweede noemt dat voorwerp en een eigen voorwerp, de derde noemt de twee voorgaande voorwerpen en een eigen voorwerp, enzovoort.
Wie het niet meer weet is af.

Speel het spelletje dan nog een keer, maar nu alsof de kinderen een wijze waren, op weg naar Betlehem. Wat zouden zij hebben meegenomen? Help de kinderen op weg met nadenken wat je onderweg nodig hebt om te overnachten, om te kunnen blijven reizen, en misschien namen ze ook wel cadeautjes mee?

Liedje: Ga je mee op zoek naar het Koningskind

De wijzen gingen een ster achterna. Ze wisten misschien niet eens goed naar wie ze op zoek waren. Zing met de wijzen mee:

Ga je mee op zoek naar het koningskind?

Ga je mee op zoek
naar het Koningskind?
Ga je mee op zoek,
want wie zoekt, die vindt.
Ga je mee op zoek
naar het Koningskind?
Want wie zoekt, die vindt!

Ga je mee op reis?
Wie weet lang en ver.
Ga je mee op reis?
Kijk, daar is de ster!
Ga je mee op reis?
Wie weet lang en ver,
kijk daar is de ster!

We hebben die ster,
daar in het westen gezien.
De mooiste van de mooiste,
de lichtste bovendien.
Er is een kind geboren,
een kind als nooit tevoren.
Een heel bijzonder Koningskind misschien...

Ga je mee op zoek...

Afkomstig van de cd: Ga je mee op zoek, 20 nieuwe kerstliedjes van Jan Visser

Wegwijzers naar het Koningskind

 

Bij de opening liggen op de kijktafel wegwijzers. Hierop staan echte aanwijzingen maar ook aanwijzingen die eigenlijk een oproep zijn.

Voorbeelden staan hieronder. Druk ze af en knip ze uit.

 

 

Achtergrond

Drie wijzen of drie koningen?

Driekoningen, Epifanie of Openbaring van de Heer is een christelijke feestdag die elk jaar op 6 januari wordt gevierd. Voor de Oosterse Christenen is het op deze dag Kerstmis.
Op deze dag vieren wij het bezoek van drie wijzen aan het kind Jezus in Betlehem. Een ster heeft hen naar Hem toe geleid. Met dit feest wordt de kersttijd besloten.

Een week later vieren we de doop van Jezus, de tweede gebeurtenis die laat zien wie Jezus is. Het derde moment waarop openbaar wordt dat Jezus de Heer is, is de bruiloft in Kana: hier is het niet de stem van God of een ster, maar Jezus zelf die laat zien wie Hij is in het wonder van water en wijn.

Driekoningen

Driekoningen is een typische benaming die door de eeuwen heen ontstaan is onder de mensen. Het wijkt af van wat er in het Evangelie volgens Matteüs staat: daar is geen sprake van koningen maar van wijzen of magiërs. Magiërs – denk aan ‘magie’ - bestudeerden de stand van de sterren en de loop van de planeten. Uit de stand van die hemellichamen meenden zij aanwijzingen op het spoor te kunnen komen met betrekking tot de toekomst van mens en wereld. In die zin waren de wijzen uit het oosten ook geleerden, wetenschappers in die tijd. Het bestuderen van de sterren was voor de joden verboden, omdat het een ketterse bezigheid zou zijn. Hun precieze herkomst, hun namen, zelfs hun aantal worden in de Bijbel niet vermeld.
Er wordt in de Bijbel ook geen aantal van 3 genoemd. Hun aantal werd afgeleid uit de drie cadeaus die zij meenamen: mirre, dat is lekker ruikende hars die in zalf wordt gebruikt. Mirre wordt gebruikt bij het balsemen van de doden, en het verwijst hier dan ook vast vooruit naar de dood van Jezus. Wierook is een symbool voor het gebed en goud staat symbool voor macht. Drie geschenken, dus drie personen. Vanwege deze dure cadeaus werd gedacht dat zij wel koningen moesten zijn.

In de negende eeuw kregen de drie 'koningen' ook een naam: Caspar, Melchior en Balthazar. In het Duitse Beieren bestond de gewoonte om op 6 januari met gewijd krijt op de huisdeuren de letters CMB (afkorting voor 'Christus Mansionem Benedicat': moge Christus deze woning zegenen) met een jaartal. Toen men geen Latijn meer verstond, heeft de volksmond daarvan de namen van de Drie Koningen gemaakt. De drie koningen zijn: Caspar (een 20-jarige Aziatische jongeman die de wierook schonk), Melchior (een 60-jarige, blanke, Europese grijsaard met een baard die het goud schonk) en Balthasar (een 40-jarige, bebaarde, zwarte man uit Saba, Ethiopië die de mirre schonk).
De drie koningen werden als vertegenwoordigers van de drie mensenrassen en van de drie toen bekende werelddelen aangezien. Dit is in overeenstemming met het Evangelie. Jezus is immers niet alleen voor de Joden, maar voor alle volken, gekomen, om hen het goede nieuws van Gods Koninkrijk te brengen.

Volksgebruiken

Rond het feest van Driekoningen bestaan er van oudsher vele volksgebruiken. Een aardig gebruik is dat de kinderen op of rond Driekoningen, verkleed als Caspar, Melchior en Balthazar, van huis tot huis driekoningenliederen gaan zingen en hiervoor van de toehoorders wat zakgeld of snoep krijgen.

Een gebruik in veel gezinnen is, dat er een koek of cake gebakken wordt, met drie bonen erin verstopt: twee witte en een bruine. Dat is om de mensen eraan te herinneren dat twee van de koningen wit waren en één bruin.
Het kind dat de bruine boon krijgt, mag die dag koning zijn en is dan de baas over iedereen.

In Zuid-Europese landen wordt Driekoningen uitgebreid gevierd. In Spanje trekken in de steden optochten door de straten. Je kunt daar de drie koningen zien met hun gevolg van dienaren, prinsen, prinsessen, kamelen en paarden.

Relikwieën

De relikwieën van de drie koningen zijn de vermeende stoffelijke resten van de Wijzen uit het Oosten. Sinds 1164 bevinden de relikwieën zich in de Keulse Dom.
Het is Helena, de moeder van de Romeinse keizer Constantijn, die omstreeks 325, tijdens een reis door Palestina meent dat ze, in de vorm van bot- en kledingresten, de overblijfselen van de drie koningen heeft gevonden.
Keizer Constantijn schenkt de relikwieën aan de stad Milaan in 344.
Pas in 1158 wordt opnieuw melding gemaakt van de relikwieën. De Franse abt Robert de Mont Saint-Michel noteert in dat jaar dat in een kerkje nabij Milaan de lichamen van de drie koningen zijn gevonden. Omdat de stad belegerd wordt door keizer Frederik Barbarossa, worden de relikwieën vervolgens binnen de stadsmuren bewaard in de klokketoren van de San Giorgio al Palazzo.
Na de overwinning van Frederik in 1162 worden de resten naar Keulen overgebracht in 1164. Om de relikwieën een waardig huis te bieden wordt gestart met de bouw van de Keulse Dom.