Drie wijzen volgen een ster

 

Het feest van Driekoningen spreekt tot de verbeelding. De heilige familie krijgt bezoek van drie mannen die van ver komen. Ze volgden een ster en ze brachten geschenken mee: wierook, mirre en goud.

Wie waren ze, en waar kwamen ze vandaan? Wat bracht ze er toe om op reis te gaan? In het geloof van eeuwen zijn de drie wijzen of magiërs geworden tot drie koningen. Mensen van aanzien, die in Jezus het Licht voor de wereld herkenden. Ze waren de eersten die ons vertelden dat het kind van Betlehem vrede voor de wereld in zich droeg.

Met de kinderen denken we na over die drie wijzen. Zou een ster ook ons de weg kunnen wijzen naar een betere wereld? 

Opening

Op weg naar het Koningskind

Op de tafel in de kinderwoorddienstruimte liggen sterren (een grote en meerdere kleine) en wegwijzers uit het Adventsproject van het A jaar 2016. U kunt ze downloaden onder Extra's.

Maak ook nog wat pijlen waar u op schrijft: 'Deze kant op!' 'De andere kant op!' 'Alle kanten op!' 'Naar de winkels', Naar school'.

Steek de kaars aan en vraag de kinderen een goed te kijken wat er allemaal op tafel ligt. Wanneer ze de wegwijzers en de sterren goed bekeken hebben, dan vraagt u ze waar ze het beste door de weg gewezen worden? 
Waarschijnlijk zullen ze u vragen waarheen ze dan de weg gewezen moeten worden. Noem b.v. hun school, of de bakkerswinkel. 

Vraag ze daarna hoe ze het best de weg gewezen worden naar de Nieuwe Wereld van God? 
Pak, als niemand die genomen heeft, de grote ster, en vertel dat die meer dan 2000 jaar geleden de beste wegwijzer was die de wijzen konden vinden.
Maak daarna de overstap naar het gebed en het verhaal 'Drie koningen gaan op bezoek bij Jezus'.

 

Extra's

Vragenlijst Kleine Uil wordt wijs

Heb je de afgelopen tijd wel eens gekeken naar de filmpjes van 'Kleine Uil wordt wijs'? Wil je ons dan helpen door een korte vragenlijst in te vullen? Ken je de filmpjes nog niet? Neem eens een kijkje en laat ons weten wat je vindt.
Zo maken we 'Kleine Uil wordt wijs' nog beter!
Dankjewel voor de moeite!

De filmpjes vind je op Youtube: Kleine Uil wordt wijs 2022
of via de zondagen van Advent en Kerstmis op onze site.

De vragenlijst kun je hieronder downloaden. Vul hem in en stuur hem naar kleineuilwordtwijs@gmail.com

 

 

 

 

vragenlijst_kleine_uil_wordt_wijs.docx

Bijbel

Navertelling Matteüs 2,1-12

De evangelielezing van vandaag is Lucas 2,16-21. Voor de jongste kinderen kan de navertelling gebruikt worden, voor wat oudere kinderen is de vertaling uit b.v. het Evangelieboek voor kinderen of de Bijbel in Gewone Taal ook heel goed te begrijpen.

Drie koningen gaan op bezoek bij Jezus

Heel ver weg van het land waar Jozef en Maria wonen en waar Jezus geboren wordt, zien drie wijzen een ster. Het is een bijzondere ster! Dat kun je zo wel zien. “Dat is de Davidsster”, zeggen de wijze mannen tegen elkaar. “Dat betekent dat er een kind geboren is, dat eens een koning zal zijn. Het is een kind dat vrede zal brengen, omdat Hij niet alleen een mensenkind, maar ook een kind van God is.
De wijze mannen gaan op weg en nemen mee wat ze onderweg misschien wel nodig hebben. Iets te eten en te drinken. Warme kleren, een stok en een staf, kamelen om alles te dragen en om warmte bij te vinden. Zalf om te genezen, en wierook om te eren. Ze nemen ook nog kostbaar goud mee. Ze zijn tenslotte koningen. Ze gaan naar de stad Jeruzalem, want daar woont koning Herodus, en ze denken dat hij er wel meer van zal weten. Maar koning Herodes weet nog van niets! En hij schrikt geweldig...

“Een nieuwe koning? Dat kan niet! Ik ben hier de koning en niemand anders!” Onmiddellijk laat koning Herodes allerlei knappe mensen komen die moeten uitzoeken wat er aan de hand is. Wat betekent het dat er een bijzonder kind geboren zou kunnen zijn? Waar is dat dan? En waarom?
De geleerde mensen zoeken in oude boeken en vinden daar een antwoord. Ze gaan dat vertellen aan koning Herodes. Het kind wordt geboren in Betlehem. Uit dit stadje kwam ooit de grote koning David. David was een herder en dit nieuwe baby’tje zal ook een herder zijn, voor alle mensen.
Dan zegt koning Herodes tegen de drie wijze mannen: “Ga naar Betlehem en volg die Davidsster aan de hemel. Als jullie het kind gevonden hebben, kom dan terug en vertel aan mij hoe het zit. Ik wil namelijk ook graag op bezoek om eer te brengen aan zo’n bijzonder kind.”
Herodes is eigenlijk jaloers en bang. Hij wil zelf de belangrijkste koning blijven. Hij moet afwachten, hij gaat niet mee.

De drie wijze mannen gaan vlug op weg, en weer zien ze die bijzondere ster. Ze volgen de ster en komen in Betlehem. De ster blijft staan boven de stal waar Jozef en Maria met hun kindje Jezus zijn. Het wordt een heel bijzonder bezoek. Maria en Jozef zijn blij verrast dat ze bezoek krijgen. Ze vinden het fijn dat mensen graag bij Jezus willen zijn. En de drie koningen, Melchior, Balthazar en Caspar, knielen neer voor het kindje Jezus. Ze zijn heel lang stil en zeggen niets. Dan geven ze hun geschenken: goud, wierook en mirre.
Aan het einde van die dag gaat iedereen slapen. In de nacht komt er een engel, die in een droom aan de wijze mannen vertelt dat Herodes eigenlijk slechte bedoelingen heeft. Hij wil immers zelf de belangrijkste koning blijven.

Gebed

Gebed om Licht

Goede God,
De drie wijzen volgden een ster,
een licht dat hen bracht bij het kindje Jezus.
Wij bidden U,
wilt U aan ons ook af en toe een lichtje sturen,
dat ons de weg wijst naar U?
De drie wijzen brachten Jezus hun cadeaus,
mirre, wierook en goud.
God, wij hebben zulke dure cadeaus niet te geven,
maar wij brengen U onze blijdschap,
onze dankbaarheid en onze aandacht.
Wilt U geven dat we daarmee
elkaar gelukkig kunnen maken?
Amen

Verwerking

Gesprek met de kinderen

Nadat u het verhaal gelezen heeft pakt u de grootste ster er weer bij. Vraag de kinderen of ze wel eens naar de sterren kijken? Verwonder u samen met de kinderen over de sterrenhemel, de grootsheid ervan. De wijze mannen uit het verhaal bestuderen de sterrenhemel. Wat zouden ze daaruit kunnen leren? Zou je uit de sterrenhemel ook iets van God kunnen leren?
Kunnen de kinderen zich voorstellen dat een ster de weg kan wijzen? Laat ze vertellen waarom wel en waarom niet.

Vertel aan de kinderen dat de wijzen ook wel magiërs genoemd werden, en dat wij ze vooral kennen als koningen. Meer informatie over de koningen, hun namen en geschenken vindt u bij de knop Achtergrond.

Vraag dan of de kinderen weten waaróm de wijzen of koningen eigenlijk op reis gingen. (Ze willen het Koningskind eer brengen, Hem geschenken geven.)

Praat met de kinderen nog even door over het doel van de reis van de koningen. Ze gingen een koning zoeken, hoe herken je een koning? Vinden ze de titel Koning wel bij Jezus passen? Waarom wel, en waarom niet? Wat voor koning is Jezus eigenlijk? Welke cadeaus zou je nu aan een koningskind geven? En aan zo'n bijzonder koningskind als Jezus?

Sluit het gesprek af door het zingen van het lied, eet samen van de Driekoningenkoek en wijs een koning voor de kinderwoorddienst aan of knutsel een wegwijsster. Kijk hiervoor bij de Extra's.

Extra's

Wegwijssterren maken

Alle kinderen knippen een ster uit. Maak van tevoren een mal van de ster hieronder, waarlangs ze de omtrek van de ster kunnen tekenen. Of druk voor alle kinderen een ster af.
Laat de kinderen op de punten van de ster schrijven hoe je in de nieuwe wereld van God kunt komen. Bijvoorbeeld door aardig te zijn, door vrolijk te zijn, door iets te doen voor een ander enzovoort. 
Daarna kan de ster met kleine gouden of zilveren sterretjes versierd worden. 

Wilt u de sterren wat relief meegeven? Trek dan op de achterkant lijnen vanuit elke punt recht naar de overkant. Vouw dan de punt op de lijn dubbel, en vouw in de dalen de andere kant op. 

 

Woordzoeker Driekoningen

Druk voor alle kinderen een woordzoeker af, en ontdek waar Herodes zo bang voor was.

Wie mag koning zijn?

Bak voor de kinderwoorddienst een ronde koek of een cake, en verstop daar drie bonen in: twee witte en een bruine boon. De bonen herinneren aan de drie koningen, waarvan er een donker gekleurd was.

Geef alle kinderen een punt van de koek.
Wie de bruine boon heeft is deze kinderwoorddienst 'koning': hij of zij krijgt een (papieren) kroon op, en mag bijvoorbeeld beurten geven, of iets anders (mee)beslissen.

Spelletje: ik ga op reis en ik neem mee

Speel met de kinderen het bekende spelletje: Ik ga op reis en ik neem mee...

Laat de kinderen eerst een keer een rondje maken zonder voorwaarden: De eerste noemt een voorwerp, de tweede noemt dat voorwerp en een eigen voorwerp, de derde noemt de twee voorgaande voorwerpen en een eigen voorwerp, enzovoort.
Wie het niet meer weet is af.

Speel het spelletje dan nog een keer, maar nu alsof de kinderen een wijze waren, op weg naar Betlehem. Wat zouden zij hebben meegenomen? Help de kinderen op weg met nadenken wat je onderweg nodig hebt om te overnachten, om te kunnen blijven reizen, en misschien namen ze ook wel cadeautjes mee?

Liedje: Ga je mee op zoek naar het Koningskind

De wijzen gingen een ster achterna. Ze wisten misschien niet eens goed naar wie ze op zoek waren. Zing met de wijzen mee:

Ga je mee op zoek naar het koningskind?

Ga je mee op zoek
naar het Koningskind?
Ga je mee op zoek,
want wie zoekt, die vindt.
Ga je mee op zoek
naar het Koningskind?
Want wie zoekt, die vindt!

Ga je mee op reis?
Wie weet lang en ver.
Ga je mee op reis?
Kijk, daar is de ster!
Ga je mee op reis?
Wie weet lang en ver,
kijk daar is de ster!

We hebben die ster,
daar in het westen gezien.
De mooiste van de mooiste,
de lichtste bovendien.
Er is een kind geboren,
een kind als nooit tevoren.
Een heel bijzonder Koningskind misschien...

Ga je mee op zoek...

Afkomstig van de cd: Ga je mee op zoek, 20 nieuwe kerstliedjes van Jan Visser

Wegwijzers naar het Koningskind

 

Bij de opening liggen op de kijktafel wegwijzers. Hierop staan echte aanwijzingen maar ook aanwijzingen die eigenlijk een oproep zijn.

Voorbeelden staan hieronder. Druk ze af en knip ze uit.

 

 

Achtergrond

Drie wijzen of drie koningen?

Driekoningen, Epifanie of Openbaring van de Heer is een christelijke feestdag die elk jaar op 6 januari wordt gevierd. Voor de Oosterse Christenen is het op deze dag Kerstmis.
Op deze dag vieren wij het bezoek van drie wijzen aan het kind Jezus in Betlehem. Een ster heeft hen naar Hem toe geleid. Met dit feest wordt de kersttijd besloten.

Een week later vieren we de doop van Jezus, de tweede gebeurtenis die laat zien wie Jezus is. Het derde moment waarop openbaar wordt dat Jezus de Heer is, is de bruiloft in Kana: hier is het niet de stem van God of een ster, maar Jezus zelf die laat zien wie Hij is in het wonder van water en wijn.

Driekoningen

Driekoningen is een typische benaming die door de eeuwen heen ontstaan is onder de mensen. Het wijkt af van wat er in het Evangelie volgens Matteüs staat: daar is geen sprake van koningen maar van wijzen of magiërs. Magiërs – denk aan ‘magie’ - bestudeerden de stand van de sterren en de loop van de planeten. Uit de stand van die hemellichamen meenden zij aanwijzingen op het spoor te kunnen komen met betrekking tot de toekomst van mens en wereld. In die zin waren de wijzen uit het oosten ook geleerden, wetenschappers in die tijd. Het bestuderen van de sterren was voor de joden verboden, omdat het een ketterse bezigheid zou zijn. Hun precieze herkomst, hun namen, zelfs hun aantal worden in de Bijbel niet vermeld.
Er wordt in de Bijbel ook geen aantal van 3 genoemd. Hun aantal werd afgeleid uit de drie cadeaus die zij meenamen: mirre, dat is lekker ruikende hars die in zalf wordt gebruikt. Mirre wordt gebruikt bij het balsemen van de doden, en het verwijst hier dan ook vast vooruit naar de dood van Jezus. Wierook is een symbool voor het gebed en goud staat symbool voor macht. Drie geschenken, dus drie personen. Vanwege deze dure cadeaus werd gedacht dat zij wel koningen moesten zijn.

In de negende eeuw kregen de drie 'koningen' ook een naam: Caspar, Melchior en Balthazar. In het Duitse Beieren bestond de gewoonte om op 6 januari met gewijd krijt op de huisdeuren de letters CMB (afkorting voor 'Christus Mansionem Benedicat': moge Christus deze woning zegenen) met een jaartal. Toen men geen Latijn meer verstond, heeft de volksmond daarvan de namen van de Drie Koningen gemaakt. De drie koningen zijn: Caspar (een 20-jarige Aziatische jongeman die de wierook schonk), Melchior (een 60-jarige, blanke, Europese grijsaard met een baard die het goud schonk) en Balthasar (een 40-jarige, bebaarde, zwarte man uit Saba, Ethiopië die de mirre schonk).
De drie koningen werden als vertegenwoordigers van de drie mensenrassen en van de drie toen bekende werelddelen aangezien. Dit is in overeenstemming met het Evangelie. Jezus is immers niet alleen voor de Joden, maar voor alle volken, gekomen, om hen het goede nieuws van Gods Koninkrijk te brengen.

Volksgebruiken

Rond het feest van Driekoningen bestaan er van oudsher vele volksgebruiken. Een aardig gebruik is dat de kinderen op of rond Driekoningen, verkleed als Caspar, Melchior en Balthazar, van huis tot huis driekoningenliederen gaan zingen en hiervoor van de toehoorders wat zakgeld of snoep krijgen.

Een gebruik in veel gezinnen is, dat er een koek of cake gebakken wordt, met drie bonen erin verstopt: twee witte en een bruine. Dat is om de mensen eraan te herinneren dat twee van de koningen wit waren en één bruin.
Het kind dat de bruine boon krijgt, mag die dag koning zijn en is dan de baas over iedereen.

In Zuid-Europese landen wordt Driekoningen uitgebreid gevierd. In Spanje trekken in de steden optochten door de straten. Je kunt daar de drie koningen zien met hun gevolg van dienaren, prinsen, prinsessen, kamelen en paarden.

Relikwieën

De relikwieën van de drie koningen zijn de vermeende stoffelijke resten van de Wijzen uit het Oosten. Sinds 1164 bevinden de relikwieën zich in de Keulse Dom.
Het is Helena, de moeder van de Romeinse keizer Constantijn, die omstreeks 325, tijdens een reis door Palestina meent dat ze, in de vorm van bot- en kledingresten, de overblijfselen van de drie koningen heeft gevonden.
Keizer Constantijn schenkt de relikwieën aan de stad Milaan in 344.
Pas in 1158 wordt opnieuw melding gemaakt van de relikwieën. De Franse abt Robert de Mont Saint-Michel noteert in dat jaar dat in een kerkje nabij Milaan de lichamen van de drie koningen zijn gevonden. Omdat de stad belegerd wordt door keizer Frederik Barbarossa, worden de relikwieën vervolgens binnen de stadsmuren bewaard in de klokketoren van de San Giorgio al Palazzo.
Na de overwinning van Frederik in 1162 worden de resten naar Keulen overgebracht in 1164. Om de relikwieën een waardig huis te bieden wordt gestart met de bouw van de Keulse Dom.