Opening
Neem met de kinderen plaats in een kring rondom een kaars en een paars kleed en zet de spiegel erbij.
Steek de kaars aan.
Vraag aan de kinderen welke zondag van de Veertigdagentijd het is. Plak de smiley van deze zondag naast de spiegel op de plek van de derde zondag. (daar is ruimte voor vrijgehouden bij de voorbereiding van de spiegel, zie hiervoor bij Extra's, materialen)
Wat denken de kinderen dat deze smiley uit wil drukken? Laat ze maar vrij associëren, de antwoorden hoeven nog niet per se uit te komen op het thema van de dag.
Herhaal voor de kinderen dat we in de Veertigdagentijd of Vastentijd zitten. Kijk naar het aantal gekleurde stickers, 40 stickers voor 40 dagen. Bespreek waar de open plekken voor staan: de 7 zondagen tellen we niet mee in ons aantal van 40. Op deze zondagen hoef je ook niet te vasten. We plakken de nieuwe ‘domkop’ smiley op de derde plek.
Kijk nog eens samen naar de beplakte spiegel. Wat is er nog meer op te zien?
De spiegel was beplakt met 6 tekeningen. Er zijn er al twee af. Bekijk de derde tekening die hoort bij deze zondag en vraag aan de kinderen wat ze zien en wat het volgens hen betekent. Je neemt de tekening van de spiegel en legt deze naast de kaars. De spiegel is nu weer iets leger, de kinderen die in de spiegel kijken zien steeds meer van zichzelf.
Bid het gebed en lees het verhaal van deze zondag.
Bijbel
Navertelling Lucas 13,1-9
De evangelielezing van vandaag is een combinatie drie voorbeelden die Jezus gebruikt om duidelijk te maken dat sommige dingen toeval zijn en geen straf van God. We leggen de nadruk op de gelijkenis van de vijgenboom. Voor de jongste kinderen kan de navertelling gebruikt worden; voor wat oudere kinderen is de vertaling uit b.v. het Evangelieboek voor kinderen of de Bijbel in Gewone Taal ook heel goed te begrijpen.
Oordeel niet te snel
Op een dag kwamen er mensen naar Jezus toe. “Heb je het al gehoord?” vroegen ze opgewonden. “Pilatus heeft een paar mensen laten vermoorden! Ze waren net dieren aan het offeren voor God. Maar dat zullen ze niet goed hebben gedaan, anders had God hen wel beschermd.”
“Oh, oh, domkoppen,” zei Jezus. “Denken jullie dat deze mensen slecht waren? Echt niet. Dan denken jullie zeker ook, dat de mensen die onder de scheve toren van Siloam stonden verkeerde dingen hadden gedaan? Want zij kregen zware stenen op hun hoofd en vielen dood neer. Maar zo is het niet. Iedereen doet wel eens verkeerde dingen. Jullie toch ook? Daarom moet iedereen zijn leven beteren. God geeft je die kans. En je bent dom als je die kans niet grijpt! Ik zal je daarover een verhaal vertellen, luister maar:
Er was eens een boer die een vijgenboom plantte in zijn tuin.
Na een paar jaar ging hij eens kijken of er al vijgen aan de boom zaten. Maar er was nog niets te zien. “Hak hem maar om”, zei de boer tegen zijn knecht. “Die boom is niets waard. Ik kan beter een andere planten.”
“Nee, nee!”, zei de knecht “ Laat hem nog een jaartje staan. Ik zal hem mest geven en de grond goed losmaken. Wie weet zijn er dan volgend jaar vruchten. Als dat niet zo is kunnen we hem altijd nog omhakken.”
De boer dacht even na en zei: “Oké beste knecht, dat is een goed idee. Ik geef de vijgenboom nog een extra kans.”
Gebed
Gebed om niet dom te zijn
Lieve Jezus,
Waarom maken we zo vaak ruzie met elkaar?
Waarom praten we soms slecht over vreemdelingen?
Waarom straffen en vervolgen we onschuldige mensen?
U vertelt over uw goede Vader in de hemel,
die van ons allemaal houdt, waar wij ook vandaan komen.
Als we eens een foutje maken of stout zijn,
dan mogen we altijd sorry zeggen en het opnieuw proberen.
Wij willen niet dom en gemeen zijn, en altijd wijzen naar anderen.
Wij willen slim en aardig zijn, en ook kijken naar onszelf.
Vertel ons mooie verhalen lieve Jezus, en zegen ons.
Amen
Verwerking
Gesprek met de kinderen
Het bijbelverhaal gaat over té snel oordelen en té snel opgeven. Als je té snel oordeelt over anderen, dan krijg je ruzie, of je sluit iemand buiten. Als je té snel oordeelt over jezelf, dan verlies je jouw vertrouwen en geef je misschien op waar je mee bezig bent.
In het gesprek met de kinderen is de rode raad: we oordelen soms te snel over mensen of gebeurtenissen, terwijl we maar een deel van het verhaal kennen. Wij maken ook zelf wel eens fouten, toch? Maar als je fouten maakt, of als iets niet lukt, dan mag je het nog een keer proberen. Dat vertelt Jezus ons vandaag.
Aan de hand van een aantal foto’s gaan de kinderen ontdekken dat er soms meer aan de hand kan zijn!
(1) Een slecht rapport/cijfer
Zitten er in jullie klas kinderen die slechter leren dan anderen en altijd lagere cijfers halen voor vakken als rekenen, lezen of biologie? Vind je het zelf misschien moeilijk om te leren en alles goed te onthouden en zo hoge cijfers te halen?
Zijn zij domme kinderen? Noemen jullie hen ook dom? Hoe gaan jullie met hen om? Denken jullie dat ze te weinig hun best doen of geen huiswerk maken? Is het dus hun eigen schuld?
Of kan er meer aan de hand zijn? Stel dat zij niet dom of lui zijn, waardoor kunnen zij dan toch lage cijfers halen?
Vraag maar aan de kinderen of zij een idee hebben, bijvoorbeeld:
- Dyslexie hebben, waardoor je moeite hebt met lezen. Het duurt vaak even voordat dit ontdekt wordt of voordat je hiermee om kunt gaan.
- Andere talenten hebben, zoals tekenen en knutselen, sporten, of aardig zijn voor andere kinderen
- Ziek zijn en pijn hebben, wat veel tijd en energie kost
- Verdrietig zijn om iets, waardoor je geen zin hebt om te leren
(2) Te zwaar zijn
(Dit voorbeeld kan mogelijk beter overgeslagen worden als er te zware kinderen in de groep zitten.)
Ken je kinderen die heel zwaar zin, een beetje dik? Denk je dat ze te veel eten? Hoe gaan jullie met hen om? Plagen jullie ze?
Misschien snoepen ze inderdaad te veel, dat kan maar hoeft niet! Waardoor kan je nog meer zwaarder of dikker zijn dan andere kinderen?:
- Je bent aan het groeien, dus jouw lichaam verandert nog
- Je bent gewoon zo geboren, heel veel familieleden zijn ook wat zwaarder. In sommige landen en culturen is wat zwaarder en dikker zijn juist normaal en mooi!
- Je bent ziek of hebt medicijnen waardoor je zwaarder bent
- Je snoept en eet veel omdat je verdrietig of vaak alleen bent
(3) Gevangenis
Als iemand in de gevangenis zit dan moet hij of zij wel iets heel ergs gedaan hebben.
Vraag aan de kinderen waarom iemand naar de gevangenis moet. Hoe ziet een gevangenis eruit? Zijn ze wel eens in een gevangenis geweest?
Pilatus laat zomaar mensen doden. Hoe komt het dat Pilatus niet naar de gevangenis hoeft te gaan? Hij heeft zoveel macht dat hij kan doen wat hij wil. Iedereen is bang voor hem, zelfs de politie!
Maar zou het ook kunnen dat iemand onterecht in de gevangenis zit? Vraag aan de kinderen hoe dit zou kunnen gebeuren. Bijvoorbeeld door een fout in het onderzoek, maar ook doordat de rechter zelf oneerlijk is! Een soort Pilatus die kan doen wat hij wil.
Laat nog een keer de foto zien van de man in de gevangenis.
Wat zou de man op de foto gedaan hebben? Dit is Nelson Mandela. Hij leeft niet meer, maar woonde in Zuid Afrika. In dit land was heel veel discriminatie: zwarte mensen werden onderdrukt door witte mensen. Nelson Mandela kwam hiertegen in opstand en daarom werd hij in de gevangenis gegooid. Pas na 27 jaar kreeg hij gelijk en werd hij vrijgelaten. Vier jaar later deed hij mee aan de presidentsverkiezingen van Zuid-Afrika en werd hij gekozen!
Extra's
Smileys voor rond de spiegel
Voor elke zondag is er een smiley, die past bij het karakter van de zondag. De smileys kunnen door de voorganger uit de kerk meegegeven worden aan de kinderen wanneer zij naar de kinderwoorddienst gaan.
Druk de afbeeldingen af op stickerpapier, of op gewoon papier en gebruik lijm.
Knip ze uit en plak ze op de zondag tijdens de kinderwoorddienst op de juiste plaats van de spiegelrand.
Tekening van de zondag: Domkop
De tekeningen worden, voorafgaand aan het hele traject van 40 dagen, op de spiegel geplakt zodat ze hem voor een groot deel bedekken. Tijdens de kinderwoorddienst wordt de juiste tekening van de spiegel gehaald. Bij de derde zondag is dat die van de domkop.
De tekening kan in kleur afgedrukt worden, op A3 formaat, en uitgeknipt op de spiegel worden geplakt.
Liedje: Veertig dagen onderweg
Marjet de Jong en Wim Ruitenbeek maakten een liedje bij de lezingen uit de Veertigdagentijd en Paasmorgen: Veertig dagen onderweg.
Zing elke week een coupletje, met een refrein ervoor en erna.
Met de muziek erbij, kan iedereen gemakkelijk meezingen. Zie de eerste zondag voor de pianobegeleiding.
Refrein:
Veertig dagen onderweg
om als Hij te kijken
om te leren wat Hij doet
en op Hem te lijken.
1e zondag
In de kale woestenij
gaan we ons bezinnen.
Welke keuzes maken wij?
Luister diep van binnen!
2e zondag
Ga de berg op, zie zijn licht,
tel je zegeningen.
Hou je hart op God gericht,
denk aan mooie dingen!
3e zondag
Ga je planten, heb geduld,
langzaam groeien bomen.
Zorgzaam wezen is de clou
alles zal goed komen.
4e zondag
Ga je weg en heb je spijt
durf dan om te keren.
God geeft jou een tweede kans
je mag altijd leren.
5e zondag
Gaat een ander in de fout
wees dan heel bescheiden.
Kijk toch eerst eens naar jezelf
God wil ons bevrijden.
6e zondag
In de stad komt Jezus aan,
mensen staan te juichen!
Ben jij vriend door dik en dun,
blijf je trouw getuigen?
Pasen
Op paasmorgen in de tuin,
zondag net begonnen,
blijkt de grafplaats leeg te zijn,
’t leven heeft gewonnen!
Refrein
’t grote nieuws van deze dag
voel je diep van binnen:
wanhoop hoeft niet, want je mag
steeds opnieuw beginnen!
Spelletje: De Toren van Silom - Op je kop krijgen
Wie weet wat ‘Op je kop krijgen’ betekent? Dit betekent dat je straf krijgt! De mensen die onder de scheve Toren van Siloam stonden kregen stenen op hun kop! Daarom dachten de andere mensen dat ze straf hadden gekregen van God. Maar Jezus legt uit dat dit helemaal niet zo is. Soms heb je gewoon pech als je ziek wordt of een ongeluk krijgt of iets mislukt, ook al ben je heel lief of doe je heel goed je best.
Jenga
De kinderen gaan Jenga spelen. Je bouwt de Toren van Siloam op en om de beurt mag een kind een blokje weghalen. Wie laat de toren instorten en de stenen naar beneden vallen? Spannend! En als het fout is gegaan? Is er dan een verliezer? Nee hoor, dan mag je het gewoon opnieuw proberen, net zoals Jezus ons vertelt.
Benodigdheden:
Jenga spel of spellen, afhankelijk van het aantal kinderen.
Werkwijze:
Speel het spel. Met het kind dat de toren heeft laten vallen volgt een klein verdiepingsgesprekje. Kies hiervoor uit onderstaande voorbeelden of bedenk er zelf één. Belangrijk is dat het kind zich comfortabel voelt bij de vragen. Als u merkt dat het te moeilijk of te persoonlijk is, dan kunt u de vragen altijd een algemene insteek geven. Betrek vervolgens ook de andere kinderen bij de vragen:
(1) Op je kop krijgen
a. Heb je wel eens op je kop gekregen van een leraar, juffrouw, papa of mama?
b. Wat had je dan gedaan?
c. Begrijp je dat je straf kreeg? Heb je hier iets van geleerd?
d. Bleven zij boos of was dit maar eventjes? (God is ook als een goede Vader of ouder)
(2) Ruzie hebben
a. Heb je wel eens ruzie met een broertje, zusje of vriendje gehad?
b. Wat was er gebeurd?
c. Had er één de schuld of allebei? (Nodig de kinderen uit ook naar zichzelf te kijken)
d. Hoe hebben jullie het weer goed gemaakt?
(3) Opnieuw proberen en doorzetten
a. Heb je wel eens iets willen maken of doen, maar het mislukte? (Denk bijvoorbeeld aan een tekening of knutsel maken, huiswerk, een gymoefening, een level in een game, etc.)
b. Hoe voelde jij je toen?
c. Wilde je het vervolgens opgeven of bleef je proberen?
d. Waarom is het goed om toch te blijven proberen? (Noem hier de vijgenboom die een jaar later misschien tóch vruchten draagt.) Is het een tweede of derde keer wel gelukt?
Dit spel kan je meerdere keren gespeeld worden. Mocht hetzelfde kind de toren laten vallen, dan mag hij of zij iemand anders aanwijzen.
Achtergrond
De parabel van de vijgenboom
Hoogmoed maakt dom
Ieder mens heeft een bepaald beeld van God. God is liefde, God is streng, God is rechtvaardig, God is boos, noem maar op. In de tijd van Jezus was het gangbare Godsbeeld dat de ellende die een mens trof, of dit nu een ziekte was, armoede, een ongeluk of een politieke terechtstelling, te wijten was aan het gedrag van deze mens zelf. Men zag ongeluk in het leven als een straf van God!
Zo vragen de omstanders bij het zien van een man die blindgeboren is aan Jezus wiens schuld het is dat de man blind is, de schuld van hemzelf of die van zijn ouders (Johannes 9). Ook in de lezing van vandaag wordt de schuld bij de slachtoffers gelegd.
Jezus verzet zich juist tegen dit wijzende en beschuldigende vingertje. Want we doen allemaal wel eens wat fout, iets dat tegen Gods wil ingaat. Als God inderdaad ons bij elke kleine of grote fout zou straffen, dan verdient ieder mens straf en dus ellende!
Jezus legt gelukkig uit dat we zo niet hoeven te denken over God. Het is niet alleen onjuist om zo te denken, het is ook nog hoogmoedig. Want vaak voelen we onszelf beter als andere mensen ongeluk hebben. Zij hebben iets fout gedaan en wij niet! Veel beter is het dat we ons juist bekommeren om mensen die het moeilijk hebben.
Na twintig eeuwen christendom is deze gedachte van ‘eigen schuld dikke bult’ overigens nog steeds zichtbaar. Ook onze reactie op de ellende van anderen, een ziekte, een ongeluk is vaak spontaan het aanwijzen van een belastende verklaring. Hoe snel zeggen wij niet: ‘Maar hij rookte ook veel te veel.’ of ‘Maar zij keek ook nooit goed uit als ze op de fiets zat.’
In de gelijkenis van de vijgenboom staat de vijgenboom voor iedere mens. Jezus is de knecht die een goed woordje doet voor de mensen die nog geen vrucht dragen. 
Maar Hij kan alleen maar om nog een kans voor ons bidden, Hij kan niet voorkomen dat er uiteindelijk toch een oordeel geveld zal worden. De boodschap van het Evangelie is dus niet dat de slachtoffers van Pilatus en de doden die verpletterd werden bij de instorting van de toren van Siloam maar heel toevallig getroffen werden. Integendeel, in deze lezing maakt Jezus ons duidelijk dat we allemaal zondaars zijn en leven van genade.
Pilatus
Pilatus bestuurde Judea namens de Romeinen vanaf het jaar 26 tot het jaar 37 na Christus. Hij had veel macht en stond direct onder de keizer in Rome. Pilatus had het bevel over de soldaten die de orde moesten handhaven. Ook inde hij de belastingen. Hij kon bepalen dat iemand de doodstraf moest krijgen. De uitdrukking ‘het bloed vermengen met dat van de offerdieren’ zoals dat in de Bijbel staat (maar niet in de navertelling) hoeft niet letterlijk genomen te worden. Vermoedelijk wordt bedoeld dat de Galileeërs net zoals de offerdieren gedood zijn.
Toren van Siloam
De toren van Siloam was een deel van de stadsmuur rond Jeruzalem. Je zou de verwijzing naar deze toren kunnen lezen als een verwijzing naar de komende ineenstorting van Jeruzalem in het jaar 70.
Vijgenboom
De vijgenboom is een populaire boom, die veel voorkomt in Israël. Hij wordt in de Bijbel dan ook vaak genoemd, meestal in één adem met olijfbomen en/of wijstokken.
In het boek Genesis maken Adem en Eva als zij zien dat ze naakt zijn, schorten van de vijgenbladeren.
De profeet Micha beschrijft de vrede die ooit zal heersen op de berg van de Heer: '... Iedereen zal onder zijn wingerd zien of onder zijn vijgenboom, door niemand opgeschrikt.(Micha 4,4)
Ook Jezus verwijst in zijn rede over de laatste dingen naar de vijgenboom: Aan de vijgenboom kun je zien wanneer de zomer in aantocht is, zo moeten de mensen ook de tekenen (verschikkingen) verstaan die aangeven dat het einde van de wereld voor de deur staat. (Marcus 13,28-29)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten