Binnenstebuiten

  

Opening

Binnenstebuiten

Zorg voorafgaand aan de kinderwoorddienst dat er op een paars kleed een adventskrans in het midden staat/ligt. Leg het hartje erbij (zie bij Extra’s om te downloaden).

Zorg voor een waslijn waar de poster behorende bij de zondag opgehangen kan worden (of plakband om te plakken op een deur of bord).

Opening
Neem met de kinderen plaats in een kring.
Leg of hang de zwangerschapskledingop een centrale plaats in de ruimte of in de kring.

Steek de vier kaarsen van de adventskrans aan.
De vierde Advent kan het vierde couplet gezongen of voorgelezen worden van het adventsliedje ‘Gouden vlam’ (zie bij Extra’s) Of zing alle 4 de coupletten!

Sta met de kinderen even stil bij de zwangerschapskleding die ze hebben meegekregen uit de kerk. Vraag de kinderen de kleding te beschrijven. Wie draagt dit soort kleding? Wanneer draag je dit? Waarom is er aparte zwangerschapskleding? Heb je wel eens jouw moeder met zwangerschapskleding gezien? Dan heb je een broertje of zusje! Wat is zijn/haar naam?

(Houd er als begeleider rekening mee dat soms een broertje of zusje levenloos geboren is of snel gestorven is na de geboorte. Misschien heeft een kind dit meegemaakt. Dit hoef je niet te vragen, maar wees alert als een kind dit zelf vertelt of aangeeft. Ouders hebben dan vaak wel een naam gegeven aan hun kindje. Waarom hebben ze toch een naam gegeven? Waar mogen we op hopen of in geloven?)

Sta met de kinderen stil bij het feit dat kleding iets laat zien van hoe je gezien wilt worden. Dit noemen we de ‘buitenkant’ van iemand.
Maar hoe zit het met de ‘binnenkant’ van iemand. Zegt je kleding iets over je binnenkant? Zwangerschapskleding vertelt létterlijk iets over de binnenkant van een vrouw. Als je ziet dat iemand zwangerschapskleding draagt, wat is er dan aan de ‘binnenkant’ van haar aan het groeien? Nieuw leven, een baby’tje.

Pak de poster van Maria en Elisabet in de zwangerschapskleding erbij en hang deze op. Wie zijn de twee vrouwen met de ronde buiken? Eentje herken je misschien al (Maria), de andere ga je ontmoeten in het Bijbelverhaal (Elisabet).

Wat vinden de kinderen een goede ‘binnenkant’ oftewel goede eigenschappen voor een moeder en een vader? Pak het hartje erbij en beslis samen met de kinderen welk woord jullie op dit hartje gaan schrijven als belangrijk voor de binnenkant van een (nieuwe) moeder en vader. Plak dit hartje op de poster.

Bid het gebed en lees de navertelling.

Bijbel
Maria op bezoek bij Elisabeth

Er was iets heel bijzonders gebeurd. Maria had bezoek gehad. Van een engel. Dat was nog nooit gebeurd. De engel had een belangrijke boodschap voor Maria. Ze zou moeder worden.

Toen Maria van de verbazing was bekomen, had de engel nog meer nieuws. Ook haar oude nicht Elisabet zou een kindje krijgen. Maria wilde Elisabet graag helpen. Daarom ging ze op reis. Ze had veel haast. Elisabet woonde met haar man Zacharias in een stad in Judea, een bergachtig gebied. Toen Maria in de stad was aangekomen ging zij direct naar binnen bij Elisabet en Zacharias. Ze begroette Elisabet.

Toen Elisabet de stem van Maria hoorde, trappelde de baby in haar buik. De heilige Geest kwam in Elisabet. En Elisabet riep blij naar Maria: “Wees gegroet Maria, Jij bent gezegend, meer dan alle andere vrouwen. En ook het Kind dat jij zal krijgen zal gezegend zijn. Wat is het bijzonder dat de moeder van de Heer bij mij op bezoek komt.” Elisabet vertelde aan Maria: “Toen ik jouw stem hoorde, voelde ik het kind in mijn buik trappelen. Het trappelde van vreugde. Jij bent gezegend Maria, omdat je geloofde dat God de woorden van de engel in vervulling zal laten gaan.”

Gebed
Gebed op vierde Advent

Goede God,

Wat leek uw lief Zoontje op ons
toen Hij rustig groeide en luisterde,
droomde, ademde en zwom,
in de buik van mama Maria.

Hij trappelde soms ongeduldig
om snel de wereld in te gaan
en uw mensen, dieren en planten
met eigen ogen te zien.

Hij was zó bijzonder
dat een engel kwam vertellen,
aan een verbaasde Maria,
dat Hij uw oogappel was.

Zend ook engelen voor ónze kinderen,
hoe kwetsbaar en klein zij ook zijn,
hoe gewild of onverwacht zij ook komen,
om ze te beschermen en te begeleiden.

Amen

Verwerking

Gesprek met de kinderen

Babyfoto's

Wat is de eerste foto die van je gemaakt is? Misschien wel een foto van een echo? Daarop zie je hoe je groeide aan de binnenkant van mama.

De kinderen laten om de beurt hun foto zien en je kan verschillende vragen stellen om de kinderen te laten nadenken over zichzelf en samen te praten over het wonder van zwangerschap en nieuw leven:

- Hoe lang geleden ben je geboren?
- Op welke dag ben je geboren, wanneer ben je jarig?
- Herken je jezelf in de foto, of niet?
- Heb je een jonger broertje of zusje? Hoe vond je het dat papa en mama een nieuw kindje kregen?
- Heb je wel eens jouw oor of jouw handen op mama’s buik gelegd toen zij zwanger was? Wat hoorde of voelde je toen?
- Verzin gerust zelf meer vragen.

Nu kunnen we iets diepere vragen gaan stellen:

- Zijn alle kinderen even sterk en gezond als ze geboren worden?
- Worden alle kinderen in veilige of rijke landen geboren?
- Wat vinden de kinderen hiervan?
- Verzin gerust zelf meer vragen.

Nu gaan we een geloofsvraag stellen:

Soms wordt een baby’tje heel kwetsbaar en ziek geboren, en veel baby’tjes worden in arme landen geboren of in landen waar oorlog is. Houdt God meer van je als je gezond en rijk bent of houdt God van alle kindjes die geboren worden?

Natuurlijk proberen we hier uit te leggen dat God de Schepper van al zijn kinderen houdt. Jezus is zelf onder moeilijke omstandigheden geboren: Maria en Jozef moesten een lange, vermoeiende reis maken. Er was geen slaapplaats dus Maria moest in een stal bevallen. Enkel door de adem van de os en ezel was het niet té koud. Jezus lag niet in een comfortabel, zacht wiegje maar in een voederbak/kribbe. Vlak na Jezus’ geboorte moesten zijn ouders met Hem vluchten naar Egypte. Toch zeggen zowel de engel Gabriël als Elisabet tegen Maria dat zij en dat Jezus gezegend zijn: God houdt van hen!Leg het kledingstuk met het prijskaartje er nog aan in het midden bij de kinderen en vertel eerlijk de geschiedenis van dit kledingstuk. Hoe komt het dat het gekocht is, maar toch niet gebruikt. Wat zou Johannes de Doper daarvan vinden?

Misschien vinden sommige kinderen het heel raar dat er kleding in de kast ligt die niet gebruikt wordt. Informeer dan eens of ze met al het speelgoed spelen dat ze van Sinterklaas gekregen hebben. Want wat Johannes de Doper zegt geldt niet alleen voor onze kleding, maar ook voor onze andere spullen en zelfs voor ons voedsel.
Soms wil je iets hebben of houden, maar je doet er niets mee. Waarom is het dan moeilijk om het weg te geven of te delen? 
Bedenk samen wat je allemaal zou kunnen delen met elkaar. Misschien zijn er ook dingen die je met elkaar kunt delen die niet in je kast liggen, zoals je tijd, je talenten of je passie? Hoe deel je die dan?
Maak met de kinderen eerst een lijst van dingen die je kan delen met een ander.

Sommige dingen deel je gemakkelijker dan andere dingen. Probeer met elkaar een volgorde maken van makkelijk naar moeilijk te delen. Wat valt op?
 
Als je je klaar wilt maken voor de komst van Jezus dan is het verstandig om met iets makkelijks te beginnen, zo adviseerde Johannes de Doper. Hij zei niet tegen de soldaten: “Zoek een ander beroep.” Hij vroeg hen iets te doen wat niet moeilijk was, namelijk om niet extra te roven en te dreigen.

Neem de poster van de mens met heel veel kleren en het hart erbij. Wat zou er in het hart leven van deze mens? Overleg samen wat er op het hart geschreven mag worden. Plak dit hartje op de poster.

Ga verder met een verwerking bij de Extra's

TIP: vermeld ook vast dat de kinderen voor de volgende zondag een babyfoto van zichzelf mee moeten nemen.

Extra's

Projectversje Binnenstebuiten

Refrein:
Kijk toch goed - door alles heen,
het echte zie je niet meteen.
Leer ons zien in de Advent
waar U, God, verborgen bent!

Week 1
Is Jezus een koning? Hij lijkt zo gewoon,
geen goud en geen mantel, geen wapens, geen kroon,
maar ogen als edelstenen en een hart van goud,
je ziet pas een koning … als je van Hem houdt. Refrein…

Week 2
Johannes de Doper, hij was een profeet,
hij preekte en doopte, in kameelhaar gekleed:
‘Mensen, bekeer je, met heel je hart en verstand!
God hoort je bidden … niet je buitenkant.’ Refrein…

Week 3
Kijk naar de rijkdom waarin jij geboren wordt.
‘Wat heb ik veel dubbel … een ander komt tekort.’
Leer danken en delen, jij, ik, wij allemaal,
Er is overvloed voor velen, als we geven, royaal. Refrein…

Week 4
Maria uit Nazaret zoekt Elizabeth op,
allebei in verwachting, vol blijdschap, vol hoop.
‘Zomaar twee vrouwen’, maar vergis je toch niet:
op hen kan God bouwen, ze zijn méér dan je ziet! Refrein…

Kerstmis
Een kind pasgeboren in een stal, in de kou,
zorgzaam gekoesterd door een man en een vrouw,
Dit kindje is Jezus, klein en kwetsbaar misschien,
maar gróót in zijn wezen, Hij zal God laten zien!

Adventsliedje: Gouden vlam

1e kaars
Gouden vlam, eerste kaars,
licht, jij bent een hoopvol teken.
Hand in hand, hand in hand
vieren wij de adventsweken.
Kom, ga mee, kom, ga mee,
kom, ga mee naar Bethlehem.

2e kaars
Ga ons voor, tweede kaars,
en wil ons de wegen wijzen.
Hand in hand, hand in hand
gaan we samen verder reizen.
Kom, ga mee, kom, ga mee,
kom, ga mee naar Bethlehem.

3e kaars
Geef ons moed, derde kaars,
help de duisternis verjagen.
Hand in hand, hand in hand
gaan wij het er nu op wagen.
Kom, ga mee, kom, ga mee,
kom, ga mee naar Bethlehem.

4e kaars
Held’re ster, vierde kaars,
laat jouw licht de stal nu wijzen.
Hand in hand, hand in hand,
Heel nabij, nog even reizen!
Kom, ga mee, kom, ga mee,
kom, ga mee naar Bethlehem.

Kerst
Levend Licht, stralend Licht!
Zo is God hier in ons midden.
Hand in hand, hand in hand
mogen wij Hem hier aanbidden.
Kind, jij geeft ons klank en stem
om te zingen in Bethlehem.

Tekst: Josef Guggenmos
Vertaling: Gerard van Midden
Melodie: Martin G. Schneider

 Het Adventsliedje is overgenomen uit Kom en zing, geloofsliederen voor kinderen, lied nr. 21, Baarn, Adveniat, 2015, bladzijde 42-43

Oefening - Binnenstebuiten

We hebben de foto’s gezien, oftewel de buitenkant van de kinderen toen ze net geboren waren. Pasgeboren baby’tjes kunnen soms op elkaar lijken, maar hoe ouder ze worden hoe meer eigen ze worden, zowel naar uiterlijk als innerlijk.

Laat de kinderen zichzelf beschrijven zoals ze nu zijn. Wat is het verschil tussen toen als baby’tje en nu? Help de kinderen te benoemen wat bijzonder en mooi is aan hen.

Vervolgens gaan ze beschrijven/ontdekken hoe ze er aan de binnenkant uitzien. Hiervoor doen we een oefening:

- Neem een A4 en plak bovenaan de babyfoto
- Schrijf de voornaam bij de foto
- Mochten niet alle kinderen een foto hebben meegenomen, dan kan ook gewoon de eigen naam extra groot en kleurig opgeschreven worden.
- Bovenaan het A4 staat ‘Dit ben ik van buiten’ of alleen ‘Van buiten’
- In het midden onder de foto/naam staat ‘Dit ben ik van binnen’ of alleen ‘Van binnen’

- Op tafel liggen plaatjes en teksten die verschillende eigenschappen, hobby’s, talenten en karaktertrekken uitdrukken (zie bij Extra’s). Het is aan de begeleider om in te schatten of plaatjes of woorden beter werken met de verschillende kinderen en hun leeftijden. Oudere kinderen kunnen natuurlijk ook zelf schrijven of tekenen. Er is een voorbeeldblad in  de Extra’s. Begeleiders kunnen ter voorbereiding nog meer afbeeldingen en woorden zoeken en invullen op het extra A4 rasterblad.

- De kinderen kiezen en plakken afbeeldingen, kiezen en schrijven woorden, of tekenen afbeeldingen die bij hun passen. Dingen die ze herkennen in zichzelf of die ze leuk vinden om te doen. Voor jongere kinderen is het al voldoende als ze een paar plaatjes uitkiezen en opplakken, of er iets bij kleuren. Laat de oefening eenvoudig en intuïtief zijn: wat kiezen de kinderen zelf spontaan als ze de plaatjes of woorden zien?

- Voorbeelden van afbeeldingen en plaatjes zijn: lezen, tekenen, spelen, rustig zijn, druk zijn, lachen, dromen, natuur, water, rekenen, vertellen, sterk, stoer, verschillende dieren, lief zijn, grappig zijn, behulpzaam zijn, goed luisteren, huilen, ziek, gezond, zwemmen, sporten, etc.
 
- Aan het einde van de oefening hebben de kinderen een beetje ontdekt en laten zien wie ze van binnen zijn. Ze mogen voorlezen of laten zien wat ze gemaakt hebben. Stel ook wat vragen om ze over zichzelf en wat zij leuk vinden te laten vertellen.

Raster met woorden en afbeeldingen

Voor de Oefening Binnenstebuiten zijn er voorbeelden van eigenschappen, hobby's en dingen die bij je passen in woorden en afbeeldingen. Voor de eigen inbreng is er een leeg blad toegevoegd.

Elk kind krijgt een eigen blad. Knip het raster zodat dubbelzijdig afbeeldingen en woorden gebruikt worden. De kinderen kiezen spontaan of door erover na te denken een aantal afbeeldingen of woorden uit die ze onder hun foto plakken. Zo geven ze een inkijkje in hun ‘binnenkant’.

Spelletje: Wie is in verwachting?

Om dit spelletje te spelen is een klein balletje of kussentje nodig dat past onder trui of blouse van de kinderen. Ook klinkt een kort melodietje.

Eén kind moet raden wie er zwanger is en staat apart op een paar meter. De andere kinderen staan met de rug naar dit kind en geven onderling links en rechts, heen-en-weer, het balletje/kussentje door en huppelen een beetje totdat de muziek stopt of de begeleider stop zegt. Dan doen ze allemaal net alsof ze het balletje/kussentje onder hun trui/blouse doen. Maar wie heeft het balletje/kussentje écht onder de trui verstopt?

Het kindje dat moet raden heeft van een afstand goed zitten kijken of hij/zij misschien het balletje heeft rond zien gaan. Hebben de andere kinderen het goed kunnen verbergen, of was het balletje/kussentje zichtbaar tussen de armen?

Het kindje dat moet raden kiest één van de kinderen uit door op de schouder te tikken. Alle kinderen draaien om. Is het gelukt, is het goede kind gekozen?

Dit spelletje kan een aantal keer gespeeld worden.

Achtergrond

Maria en Elisabet

Maria en Elisabet zijn twee bijzondere vrouwen.
Allebei werden ze zwanger op een bijzondere manier. Elisabeth was eigenlijk te oud om nog kinderen te krijgen, toch werd zij zwanger. De naam die zij aan haar kind gaf was ook niet zoals in die tijd gewoon was. Zacharias kon niet spreken totdat hij zijn zoon Johannes had genoemd.

Maria’s verhaal is uniek, zwanger zonder ooit met een man geweest te zijn. Een engel die aankondigde dat zij de zoon van God zou baren.
Deze vrouwen waren familie van elkaar, en zijn beiden uitgekozen door God. Ze hebben allebei direct contant gehad met God. Niet zo gek dat ze elkaar nu in deze bijzondere tijd opzoeken.

Er wordt in de Bijbel eigenlijk maar heel weinig verteld over deze twee vrouwen. We weten dat vouwen meestal de verzorging van de kinderen op zich nemen, en we weten dat Maria erg betrokken bleef bij Jezus toen Hij op pad ging, maar veel meer weten we niet over het leven van deze twee sterke vrouwen.

Toch heeft God twee vrouwen wel gebruikt om zijn heilsgeschiedenis vorm te geven. Daarom richten wij ons vandaag op deze vrouwen, die zwanger waren op een manier die niet gemakkelijk was in de tijd van Jezus. Zij hebben de twee belangrijkste personen uit deze tijd opgevoed, Johannes en Jezus. Door hun openstaan voor God hebben zij de weg voor hen vrijgemaakt.

Aankondiging van de Heer/Maria Boodschap

In de navertelling lezen we dat een engel Maria bezocht en het grote geheim vertelde dat zij én haar oudere nicht Elizabet zwanger zouden worden van een bijzonder kind.

Deze engel is Gabriël, een boodschapper van God. Op 25 maart viert de kerk deze wonderlijke gebeurtenis. Het Hoogfeest noemen we ‘Aankondiging van de Heer’. Een andere naam is ‘Maria Boodschap’. De feestdatum is niet zomaar gekozen, reken maar eens uit welke datum het negen maanden later is...25 december! Zo verstrijkt het kerkelijke jaar met al haar gedachtenissen, feesten en Hoogfeesten dus ook op het ritme van het menselijke leven.

De naam ‘Maria Boodschap’ is minder in gebruik geraakt, omdat de nadruk weer is komen te liggen op Christus die aangekondigd wordt: het is een Christus-feest. Natuurlijk is Maria’s menselijke ja-woord op deze aankondiging ingrijpend en moedig, vandaar dat ook haar eer en waardering toekomt. Dit klinkt door in het Wees Gegroet dat gebeden wordt: zij is de gezegende onder de vrouwen!