Binnenstebuiten

 

Opening

Binnenstebuiten

Zorg voorafgaand aan de kinderwoorddienst dat er op een paars kleed een adventskrans in het midden staat/ligt. Leg het hartje erbij (zie bij Extra’s om te downloaden).
Zorg voor een waslijn waar de poster behorende bij de zondag opgehangen kan worden (of plakband om te plakken op een deur of bord).

Omdat het opnieuw over Johannes de Doper gaan is het zinvol om ook de jute zak of de vacht van een dier bij de hand te hebben.

Opening
Neem met de kinderen plaats in een kring.
Leg of hang het overtollige kledingstuk op een centrale plaats in de ruimte of in de kring.

Steek de eerste, tweede en derde kaars van de adventskrans aan.
De derde Advent kunnen de eerste drie coupletten gezongen of voorgelezen worden van het adventsliedje ‘Gouden vlam’ (zie bij Extra’s)

Informeer bij de kinderen of ze kleren in de kast hebben die ze eigenlijk nooit aan trekken. Hoe komt dat? Hebben ze te veel, is niet alles mooi genoeg, liggen er kleren in hun kast die ze te klein of te groot zijn? Zijn er ook kleren die ze graag zouden hebben, maar die ze nu niet hebben? Hoe komt dat? Ongetwijfeld zijn er verschillen tussen de kinderen. Waak erover dat niemand zich ongemakkelijk voelt in dit gesprek.

Hoeveel jassen heeft een mens eigenlijk nodig? Of hoeveel broeken? Hoeveel schoenen, hoeveel truien? Laat de kinderen hier goed over doordenken. Wat is ‘nodig’ hebben precies. Hoe komt het dat mensen hierin verschillen? Heeft het ook nadelen als je te veel hebt? Een kleine discussie hierover kan geen kwaad, zolang het vriendelijk en respectvol blijft.

Neem dan de jute zak / vacht van Johannes de Doper van vorige week erbij. Johannes de Doper was een profeet die wilde dat mensen een nieuw begin gingen maken. En de mensen vroegen hem: “Maar hoe dan?” We zullen horen wat Johannes de Doper daarover zei.

Bid dan het gebed en lees de navertelling.

Bijbel
Johannes vertelt hoe de mensen moeten leven

Johannes stond bij de rivier te roepen en te dopen. Veel mensen kwamen naar hem toe en vroegen: “Wat moeten we doen om goed te leven?” Johannes antwoordde: “Stel je voor, jij hebt twee T-shirts. Dan geef jij één T-shirt aan iemand die helemaal geen T-shirts heeft. En deel jouw eten met mensen die honger hebben.”
Toen kwamen er tollenaars bij Johannes, mensen die belasting ophaalden voor de keizer. Zij wilden ook graag gedoopt worden. Zij vroegen: “Meester, wat moeten wij doen om goed te leven?”
Tegen deze belasting ophalers zei Johannes: “Laat de mensen niet méér betalen dan wat is afgesproken.”
Daarna vroegen een paar soldaten aan Johannes: “En wat moeten wij dan doen?”
Johannes zei tegen de soldaten: “Wees tevreden met je loon en pak van niemand geld af. Neem geen geld aan van andere mensen en laat je niet omkopen.”

De mensen verwachtten veel van Johannes. Ze dachten: Misschien is deze Johannes wel de Messias, de redder van ons volk! 
Maar Johannes zei: “Ik doop jullie met water. Maar na mij komt iemand die veel machtiger is dan ik. Ik durf nog niet eens de riem van zijn sandalen los te maken. Hij zal jullie dopen met het vuur van de heilige Geest.”

Johannes vertelde verder: “Hij lijkt op een boer die de tarwe van zijn akker haalt. De boer bewaart de tarwe in zijn schuur. Het stro wat overblijft, dat steekt hij in brand. De man die na mij komt, zal op deze manier ook het goede bewaren. Maar het slechte dat zal hij verbranden, in een vuur dat nooit uitgaat.”

Zo vertelde Johannes met voorbeelden aan de mensen wat zij moesten doen. Maar wat hij vooral vertelde was het Goede Nieuws van God.

Gebed
Gebed op derde Advent

Goede God,

Wij danken U voor alles wat we hebben.
We hebben geluk dat we niets tekort komen.
Helaas kunnen niet alle kinderen dat zeggen.
Daarom bidden wij voor wie niet genoeg heeft
en vragen wij U:
Leer ons delen van wat we teveel hebben
met mensen die dat nodig hebben.
Dan wordt de wereld een beetje mooier en eerlijker.

Amen Verwerking

Gesprek met de kinderen

Leg het kledingstuk met het prijskaartje er nog aan in het midden bij de kinderen en vertel eerlijk de geschiedenis van dit kledingstuk. Hoe komt het dat het gekocht is, maar toch niet gebruikt. Wat zou Johannes de Doper daarvan vinden?

Misschien vinden sommige kinderen het heel raar dat er kleding in de kast ligt die niet gebruikt wordt. Informeer dan eens of ze met al het speelgoed spelen dat ze van Sinterklaas gekregen hebben. Want wat Johannes de Doper zegt geldt niet alleen voor onze kleding, maar ook voor onze andere spullen en zelfs voor ons voedsel.
Soms wil je iets hebben of houden, maar je doet er niets mee. Waarom is het dan moeilijk om het weg te geven of te delen? 
Bedenk samen wat je allemaal zou kunnen delen met elkaar. Misschien zijn er ook dingen die je met elkaar kunt delen die niet in je kast liggen, zoals je tijd, je talenten of je passie? Hoe deel je die dan?
Maak met de kinderen eerst een lijst van dingen die je kan delen met een ander.

Sommige dingen deel je gemakkelijker dan andere dingen. Probeer met elkaar een volgorde maken van makkelijk naar moeilijk te delen. Wat valt op?
 
Als je je klaar wilt maken voor de komst van Jezus dan is het verstandig om met iets makkelijks te beginnen, zo adviseerde Johannes de Doper. Hij zei niet tegen de soldaten: “Zoek een ander beroep.” Hij vroeg hen iets te doen wat niet moeilijk was, namelijk om niet extra te roven en te dreigen.

Neem de poster van de mens met heel veel kleren en het hart erbij. Wat zou er in het hart leven van deze mens? Overleg samen wat er op het hart geschreven mag worden. Plak dit hartje op de poster.

Ga verder met een verwerking bij de Extra's

TIP: vermeld ook vast dat de kinderen voor de volgende zondag een babyfoto van zichzelf mee moeten nemen.

Extra's

Projectversje Binnenstebuiten

Refrein:
Kijk toch goed - door alles heen,
het echte zie je niet meteen.
Leer ons zien in de Advent
waar U, God, verborgen bent!

Week 1
Is Jezus een koning? Hij lijkt zo gewoon,
geen goud en geen mantel, geen wapens, geen kroon,
maar ogen als edelstenen en een hart van goud,
je ziet pas een koning … als je van Hem houdt. Refrein…

Week 2
Johannes de Doper, hij was een profeet,
hij preekte en doopte, in kameelhaar gekleed:
‘Mensen, bekeer je, met heel je hart en verstand!
God hoort je bidden … niet je buitenkant.’ Refrein…

Week 3
Kijk naar de rijkdom waarin jij geboren wordt.
‘Wat heb ik veel dubbel … een ander komt tekort.’
Leer danken en delen, jij, ik, wij allemaal,
Er is overvloed voor velen, als we geven, royaal. Refrein…

Week 4
Maria uit Nazaret zoekt Elizabeth op,
allebei in verwachting, vol blijdschap, vol hoop.
‘Zomaar twee vrouwen’, maar vergis je toch niet:
op hen kan God bouwen, ze zijn méér dan je ziet! Refrein…

Kerstmis
Een kind pasgeboren in een stal, in de kou,
zorgzaam gekoesterd door een man en een vrouw,
Dit kindje is Jezus, klein en kwetsbaar misschien,
maar gróót in zijn wezen, Hij zal God laten zien!

Adventsliedje: Gouden vlam

1e kaars
Gouden vlam, eerste kaars,
licht, jij bent een hoopvol teken.
Hand in hand, hand in hand
vieren wij de adventsweken.
Kom, ga mee, kom, ga mee,
kom, ga mee naar Bethlehem.

2e kaars
Ga ons voor, tweede kaars,
en wil ons de wegen wijzen.
Hand in hand, hand in hand
gaan we samen verder reizen.
Kom, ga mee, kom, ga mee,
kom, ga mee naar Bethlehem.

3e kaars
Geef ons moed, derde kaars,
help de duisternis verjagen.
Hand in hand, hand in hand
gaan wij het er nu op wagen.
Kom, ga mee, kom, ga mee,
kom, ga mee naar Bethlehem.

4e kaars
Held’re ster, vierde kaars,
laat jouw licht de stal nu wijzen.
Hand in hand, hand in hand,
Heel nabij, nog even reizen!
Kom, ga mee, kom, ga mee,
kom, ga mee naar Bethlehem.

Kerst
Levend Licht, stralend Licht!
Zo is God hier in ons midden.
Hand in hand, hand in hand
mogen wij Hem hier aanbidden.
Kind, jij geeft ons klank en stem
om te zingen in Bethlehem.

Tekst: Josef Guggenmos
Vertaling: Gerard van Midden
Melodie: Martin G. Schneider

 Het Adventsliedje is overgenomen uit Kom en zing, geloofsliederen voor kinderen, lied nr. 21, Baarn, Adveniat, 2015, bladzijde 42-43

Schrijf het op het hart

Afbeelding van een hart, om elke bijeenkomst een woord voor de binnenkant op te schrijven.

Druk de afbeelding  af, knip het grote of een klein hartje uit en schrijf jullie woord er met een dikke zwarte stift op.

 

Liedje: Een stem in de woestijn

Er roept een man in de woestijn,
wie zou dat zijn, wie zou dat zijn?
Die man in vreemde kleren is de profeet des Heren!
De mensen, overal vandaan, doopt hij in de Jordaan.

Een stem roept in de wildernis:
dat ’t rijk van God in aantocht is!
Breek daarom met het kwade,
God let op onze daden.
Maak voor Hem uit een rechte baan,
een weg die Hij kan gaan.

Ook Jezus komt naar de Jordaan,
tussen de mensen gaat Hij staan,
en als Hij zich laat dopen,
zet God de hemel open:
een duif daalt uit de hoge neer
op Jezus onze Heer.

Dit lied is overgenomen uit Alles wordt nieuw, deel II, Nijkerk, Hanna Lam en Wim ter Brug, 1979, blz. 30-31

Inpakpapier maken

Met de kinderen is gesproken of ze kleding en/of speelgoed hebben dat ze nooit aandoen of gebruiken. Zouden ze iemand anders daar blij mee kunnen maken?

Denk bijvoorbeeld aan kinderen in asielzoekerscentra. Informeer of zij misschien behoefte hebben aan kinderkleding of speelgoed.

Zeker speelgoed maar ook kleding, kan voor de kinderen echt een cadeautje zijn, wanneer de kinderen het thuis mooi inpakken. Maak daarvoor samen inpakpapier. 

Benodigdheden:
- rol papier of grote A 3 vellen
- potloden, grote stiften of stempels

Doen:
Laat de kinderen een stuk inpakpapier maken om mee te nemen naar huis. Ze kunnen daar wat ze willen weggeven in inpakken.
Spreek af om de cadeautjes een volgende keer ingepakt mee te nemen naar de kinderwoorddienst.

Kerststukjes maken 

Nodig:

• Potjes bijvoorbeeld lege glazen potjes
• Snoeischaar
• Stukje oase/steekschuim
• Dennentakken en hulst en takken met besjes (pas op giftig, niet met kleine kinderen gebruiken)
• Dennenappels
• Stekers
• Stukje kerstslinger
• Lange kaars
• Plastic folie
• Andere versierselen (vaak goedkoop te vinden bij de kringloop)

Doen:
Maak de oase van tevoren alvast goed nat.
Steek de kaars in het midden in de oase. (doe er een stukje plastic folie omheen aan de onderkant)
Steek rondom het groen dat onderaan is ontdaan van naalden en bladeren.
Versier met kerstspulletjes.

Bedenk met de kinderen met wie ze deze sfeermakers kunnen brengen. Misschien zijn er ouderen of zieken in de gemeenschap die heel blij met zo'n attentie zouden zijn. 

Delen maakt anderen blij, maar ook jezelf!

Een cadeautje maken voor het Kerstkind

In het gesprek met de kinderen ging het over wat er gemakkelijk te doen zou zijn om je voor te bereiden op de komst van het Kerstkind.

Geef ieder kind een hart zoals dat ook gebruikt wordt op de poster.
Laat iedereen daar voor zich opschrijven wat hij of zij gaat delen de komende week. Het hart gaat immers over de binnenkant, over wat je wilt laten zien aan de buitenkant. 

Dit hart kunnen ze met Kerstmis bij de Kerststal in de kerk neerleggen.

 

Achtergrond
Johannes helpt mensen op weg

De mensen zijn vandaag de helpers. De gewone mensen. Deze mensen leefden niet in een gemakkelijke tijd. Er was in de politieke wereld veel onrust. Het Romeinse rijk had de macht over het gebied waar de Joden woonden. Daarin werden in het leven van Jezus verschillende mensen aangesteld om over het land te heersen. Daarnaast waren er verschillende aanvallen op het Romeinse rijk die ook in het land van Jezus voelbaar waren.

Veel politieke onrust dus, wat vaak ook zorgt voor onrust bij de gewone mensen. Mensen gaan spullen verzamelen, angstig dat ze te kort zullen komen of dat een leider het weer zal afnemen. Soldaten eisen meer geld dan hun loon omdat ze honger hebben. En de tollenaar zal meer geld gaan eisen om voor zichzelf meer zekerheid te creëren. Johannes probeert met zijn preken de gewone mensen de juiste keuzes te laten maken, en helpt hen zo niet mee te gaan met de verkeerde gewoontes die de onrust bij velen oproept.

Dit alles was dus ook een probleem in de tijd dat Jezus leefde. Mensen moesten belasting betalen aan het Romeinse rijk, maar voelden zich niet verbonden met het Romeinse rijk. Ze waren Joden, geen Romeinen. Dat veel van de heersers die direct over hun heersten ook niet bepaald blij waren met het Joodse geloof, hielp niet mee bij het bewaren van de rust. Daarom opent het bijbelverhaal ook met een opsomming van de machthebbers. Dit gaf de mensen die dit jaren later lazen een idee van de situatie waarin Johannes preekte. Het was geen land van overvloed, maar een land van oorlog en angst. De mensen die voor Johannes kwamen, wilden zich voorbereiden op de komst van hun redder, Jezus.

Johannes de Doper
Johannes is een veel voorkomende naam in het Nieuwe Testament. De naam betekent ‘God is genadig’. Naast Johannes de Doper, een neef van Jezus volgens het Evangelie van Lucas, is daar ook de geliefde leerling van Jezus, die Johannes heet, is er een Evangelie volgens Johannes, zijn er brieven geschreven door Johannes, wordt het boek Openbaringen aan Johannes toegeschreven en is er een Johannes de zoon van Zebedeus. Soms zal het over dezelfde Johannes gaan, dat is niet altijd duidelijk. Maar Johannes de Doper is zeker een andere persoon dan Johannes de geliefde leerling van Jezus. Voor de duidelijkheid is het daarom gewenst om consequent te spreken over Johannes de Doper.

Johannes de Doper was een profetisch figuur. Hij leefde in de woestijn en was gekleed in een kameelharen mantel. Sommigen zagen hem als de teruggekeerde profeet Elia, mede omdat ook Elia gekleed was in een kameelharen mantel. Johannes preekte aan de rand van de woestijn bij de rivier de Jordaan en riep de mensen op zich te bekeren met een verwijzing naar het komende oordeel. Die bekering maakte hij eenvoudig, voor elke mens bereikbaar.

In het Nieuwe Testament is Johannes een belangrijke stem. Hij komt uiteindelijk om het leven doordat hij de leefwijze van koning Herodes bekritiseert. De koning houdt het namelijk met de vrouw van zijn broer. Herodes gooit Johannes in de gevangenis als hij hier iets van zegt. Op een uit de hand gelopen feestje laat de koning Johannes onthoofden. Dit alles staat uitgebreid beschreven in de evangeliën, een teken dat men Johannes een belangrijk man vond. Ook in buiten-Bijbelse bronnen komen we Johannes tegen.Johannes is een veel voorkomende naam in het Nieuwe Testament. De naam betekent ‘God is genadig’. Naast Johannes de Doper, een neef van Jezus volgens het Evangelie van Lucas, is daar ook de geliefde leerling van Jezus, die Johannes heet, is er een Evangelie volgens Johannes, zijn er brieven geschreven door Johannes, wordt het boek Openbaringen aan Johannes toegeschreven en is er een Johannes de zoon van Zebedeus. Soms zal het over dezelfde Johannes gaan, dat is niet altijd duidelijk. Maar Johannes de Doper is zeker een andere persoon dan Johannes de geliefde leerling van Jezus. Voor de duidelijkheid is het daarom gewenst om consequent te spreken over Johannes de Doper.

Johannes de Doper was een profetisch figuur. Hij leefde in de woestijn en was gekleed in een kameelharen mantel. Sommigen zagen hem als de teruggekeerde profeet Elia, mede omdat ook Elia gekleed was in een kameelharen mantel. Johannes preekte aan de rand van de woestijn bij de rivier de Jordaan en riep de mensen op zich te bekeren met een verwijzing naar het komende oordeel.
In het Nieuwe Testament is Johannes een belangrijke stem. Hij komt uiteindelijk om het leven doordat hij de leefwijze van koning Herodes bekritiseert. De koning houdt het namelijk met de vrouw van zijn broer. Herodes gooit Johannes in de gevangenis als hij hier iets van zegt. Op een uit de hand gelopen feestje laat de koning Johannes onthoofden. Dit alles staat uitgebreid beschreven in de evangeliën, een teken dat men Johannes een belangrijk man vond. Ook in buiten-Bijbelse bronnen komen we Johannes tegen.

Johannes de Doper op het Isenheimer altaar 
Matthias Grünewald maakte voor een klooster in Isenheim een heel bijzonder altaar. Dit altaar, geschilderd tussen 1510 en 1515, toonde de gekruisigde Jezus als iemand die aan de pest leed. Jezus was op het de schildering overdekt met pestbuilen. De kloosterlingen hoopten dat als de zieken die aan de pest leden zagen dat Jezus deelde in hun lijden, zij getroost en gesterkt zouden worden.

Op dit altaar is ook Johannes de Doper afgebeeld, wijzend naar Jezus. Hij is gekleed in zijn kamelenharen mantel en ziet er een beetje woest uit. Aan zijn voeten zien we een lam met een kruis. “Zie het lam Gods”, had hij immers gezegd toen Jezus passeerde.

 

Sint Nicolaas
Het is vandaag 5 december, de feestdag van Sint Nicolaas.
Van de heilige Nicolaas weten wij weinig. Hij is geboren in Patara in Lycië, een vroegere provincie van Klein-Azie en verloor op jeugdige leeftijd zijn ouders. Hij was rond het jaar 300 bisschop van Myra in Klein-Azie en nam als zodanig deel aan het Concilie van Nicea (325). In deze periode begon de christenvervolging weer onder keizer Calerius Valerius Maximus. De heilige Nicolaas kwam ook in de gevangenis terecht en werd zwaar gefolterd. Toch wist hij onder erbarmelijke omstandigheden en met veel pijn deel te nemen aan het Concilie van Nicea.
Op een zeereis stilde hij, door gebed, een zware storm; daarom wordt hij als patroon van de zeelieden vereerd. In het oosten wordt de heilige Nicolaas buitengewoon vereerd als grote wonderdoener en als verkondiger van Gods Woord. Hij stierf in het jaar 341. In 1087 werden zijn relieken door Italiaanse kooplieden gestolen en overgebracht van Myra naar Bari in Italië. Vanaf die tijd is zijn verering in het westen verder uitgebreid. Hollandse koopvaarders hebben de populariteit van Sint Nicolaas overgebracht naar de stad Amsterdam, waarvan 'Sinterklaas' de patroon is.
Veel legendes worden over hem verteld: het uitdelen van de bruidsschat voor drie dochters die, door geldgebrek, verkocht zouden worden om de bruidsschat te kunnen opbrengen; het redden van drie studenten tijdens een hongersnood, die vermoord waren en in een vat ingepekeld lagen; het redden van mensen die ter dood veroordeeld waren, door hun onschuld te bewijzen. Op heiligennet.nl kan je deze en vele andere legendes vinden.