Kijk eens in de spiegel: De klikspaan

 

Opening

Start Kijk eens in de spiegel

Neem met de kinderen plaats in een kring rondom een kaars en een paars kleed en zet de spiegel erbij. Leg er ook een bergje stenen naast.

Steek de kaars aan.
Vraag aan de kinderen welke zondag van de Veertigdagentijd het is. Plak de smiley van deze zondag naast de spiegel op de plek van de vijfde zondag. (daar is ruimte voor vrijgehouden bij de voorbereiding van de spiegel, zie hiervoor bij Extra's, materialen) 

Wat denken de kinderen dat deze smiley uit wil drukken? Laat ze maar vrij associëren, de antwoorden hoeven nog niet per se uit te komen op het thema van de dag.

Herhaal voor de kinderen dat we in de Veertigdagentijd of Vastentijd zitten. Kijk naar het aantal gekleurde stickers, 40 stickers voor 40 dagen. Bespreek waar de open plekken voor staan: de 7 zondagen tellen we niet mee in ons aantal van 40. Op deze zondagen hoef je ook niet te vasten. We plakken de nieuwe ‘klikspaan’ smiley op de vijfde plek.

Kijk nog eens samen naar de beplakte spiegel. Wat is er nog meer op te zien?
De spiegel was beplakt met 6 tekeningen. Er zijn er al vier af. Bekijk de vijfde tekening die hoort bij deze zondag en vraag aan de kinderen wat ze zien en wat het volgens hen betekent. Je neemt de tekening van de spiegel en legt deze naast de kaars. De spiegel is nu weer iets leger, de kinderen die in de spiegel kijken zien steeds meer van zichzelf.

Vraag aan de kinderen of ze wel eens hebben meegemaakt dat ze verklikt of verraden werden door andere kinderen in de klas of thuis? Hoe voelde dat? Waarom doen mensen dat eigenlijk, iemand verklikken of verraden? Praat hier rustig even op door. Houd ook ruimte voor de notie dat ‘verklikken’ soms nuttig is, als je het welzijn van de ander op het oog hebt. Bijvoorbeeld naar de leerkracht gaan als een kind een ander kind aan het pesten is. Maar als je hoopt dat iemand dan straf krijgt….

Bid het gebed en lees het verhaal van deze zondag.

Bijbel

Navertelling Johannes 8,1-11

De evangelielezing van vandaag is is het verhaal van 'de overspelige vrouw'. Voor de jongste kinderen kan de navertelling gebruikt worden; voor wat oudere kinderen is de vertaling uit b.v. het Evangelieboek voor kinderen of de Bijbel in Gewone Taal ook heel goed te begrijpen.

Wie heeft nog nooit iets fout gedaan?

Jezus was in Jeruzalem. Daar ging Hij elke dag naar de tempel om mensen te vertellen over Gods liefde en de Nieuwe Wereld.
Jezus was in Jeruzalem. Daar ging Hij elke dag naar de tempel om mensen te vertellen over Gods liefde en de Nieuwe Wereld. Op een dag trokken een paar mannen een vrouw met zich mee.
Ruw duwde ze haar richting Jezus. “ Meester,” zeiden ze verontwaardigd, “kijk eens naar deze vrouw. Zij heeft haar man veel verdriet gedaan door weg te lopen met een andere man. Gelukkig hebben we een wet die zegt dat we zulke vrouwen met stenen dood mogen gooien. Bent U het eens met die wet?” De mannen hoopten dat Jezus iets zou zeggen dat verboden was door de wet. Maar Jezus zei niets. Hij boog zich voorover en begon te schrijven in het zand. De klikspanen gaven het echter niet op en vroegen het nog een keer.

Jezus ging weer rechtop zitten en keek de mannen aan. “De man die nog nooit iets fout gedaan heeft in zijn leven mag de eerste steen gooien naar deze vrouw.” Toen boog Hij zich weer voorover en schreef verder. De mannen keken elkaar aan. Nog nooit iets fout gedaan? Tja, dat kon eigenlijk niemand van hen zeggen. Zelfs nu deden ze eigenlijk iets fout, want ze hadden ook de man mee moeten nemen met wie deze vrouw was weggelopen. Eén voor één slopen ze stilletjes weg. Jezus bleef alleen achter met de beschuldigde vrouw. Jezus zei tegen haar: “Mevrouw, waar zijn al die mannen gebleven? Heeft niemand een steen gegooid?” Ze schudde haar hoofd en zei: “Nee, niemand Heer.” Toen zei Jezus tegen haar: “Ook Ik vind niet dat Ik stenen moet gaan gooien. Ga naar huis en doe het nooit meer.”

Gebed

Gebed om goed naar onszelf te kijken

Goede God,

We zijn op weg naar Pasen
en we proberen onderweg te leren van Jezus
hoe mooi de wereld kan zijn
wanneer we samen het goede proberen te doen.
Dat is geen wedstrijdje, wie het liefste is.

Allemaal doen we soms wat goed
en dan weer wat fout,
ook wijzelf.
Help ons, om daarom vooral naar onszelf te kijken.
Dat vragen wij u in Jezus naam.

Amen

Verwerking

Gesprek met de kinderen

De evangelielezing van vandaag is bepaald geen kinderverhaal. Het is daarom belangrijk om te checken of de kinderen begrepen hebben wat er aan de hand is. Dat kunt u doen, door één van de jongere kinderen te vragen om het verhaal na te vertellen. Vraag aan de oudere kinderen om ze te helpen waar het niet lukt.
Heeft u de indruk dat ze het niet goed begrijpen, vertel dan onderstaand spiegelverhaal. Als het gehoor erg jong is, dan kan het zelfs raadzaam zijn om alleen het spiegelverhaal te vertellen.

Spiegelverhaal: Sam en Julia eten lekkere peren
Sam woont naast een boerderij. Dat vindt hij erg leuk. Soms mag hij in de stal komen kijken naar de pasgeboren kalfjes. Bij de boerderij is ook een boomgaard waarin mooie perenbomen staan. Sam houdt van peren. Maar ja, in de boomgaard mag hij niet komen. Op een dag komt Julia spelen bij Sam. Ze springen op de trampoline en kunnen zo goed in de tuin van de buren kijken.

‘Er staat een perenboom in de tuin van jullie buren,’ zegt Julia. ‘Die peren zien er lekker uit.’
‘Weet ik’, zegt Sam, ‘maar de buurvrouw verkoopt die peren, dus ik krijg er nooit eentje.’
‘Jammer,’ zegt Julia. ‘Ja,’ zegt Sam. Ze springen verder op de trampoline. Maar ze vergeten kunstjes te doen. Ze denken nog aan de peren.
‘Kunnen we niet zelf een peer plukken? ‘vraagt Julia dan. Sam aarzelt. Maar ineens krijgt hij een idee. Als hij nou eens een plank uit de schuur pakte, dan kunnen ze de sloot oversteken en dan…
Sam pakt een plank. Hij legt hem over de sloot en zegt dan galant: ‘Dames gaan eerst.’ Julia steekt voorzichtig de sloot over. Ze rent naar de perenboom en plukt een peer. Sam doet hetzelfde. Ze zien niet dat de grote broer van Sam, Luuk staat te kijken.
’s Avonds aan tafel zegt Luuk tegen hun moeder: ‘Die Julia is maar een brutaal meisje. Ze stak zomaar de sloot over om een peer te stelen bij de buren. Misschien moeten je haar ouders bellen om te vertellen dat ze een dief is.’
‘Oh,’ zegt de moeder van Sam en Luuk. Ze eet gewoon door.
‘Dat mag toch niet, mam, ’dringt Luuk aan. ‘Dat meisje moet toch gestraft worden.’
‘Als jij nog nooit een snoepje gestolen hebt, mag je van mij bellen,’ antwoordt zijn moeder. 

Gesprek 

Nodig: blad papier met pen, of wat zandbakzand op een stuk plastic.

Vraag aan de kinderen wat ze vinden van het gedrag van Sam en Julia.
En wat vinden ze van Luuk? Is het eerlijk wat hij doet? En waarom zou hij Julia verraden en Sam niet?
Waarom geeft moeder eerst geen antwoord? Wat vind je daarvan?
En wat vind je van het antwoord dat ze uiteindelijk geeft?

Dezelfde vragen kunnen ook gesteld worden bij het evangelieverhaal.
Wat vind je van het gedrag van de vrouw en de man met wie ze wegloopt?
Wat vind je van de mannen die de vrouw bij Jezus brengen? Is het eerlijk wat ze doen? Waarom zouden ze de vrouw willen straffen en de man niet?
Waarom geeft Jezus eerst geen antwoord? Wat vind je daarvan?
En wat vind je van het antwoord dat Hij uiteindelijk geeft?

Er zijn goede en minder goede redenen om iemand te verklikken. Minder goede redenen zijn: in een goed blaadje bij iemand willen komen, jezelf beter vinden dan iemand anders, een hekel hebben aan iemand of aan groep, bijvoorbeeld aan alle meisjes, een vorm van pesten.
Maar er kan ook een goede reden zijn om bepaald gedrag te melden, om iemand te beschermen tegen zichzelf of een ander (je kleine zusje doet roekeloze dingen, er wordt iemand gepest) Dan is het geen klikken.
Praat met de kinderen over dit verschil.

Vraag dan aan de kinderen of zij wel eens geklikt hebben. Teken wat op een blad papier dat je voor je hebt liggen of in het zandbakzand als het antwoord uitblijft. Misschien kunt u schrijven: 'Kijk naar jezelf' of 'iedereen', of iets anders dat voor de groep toepasselijk is op dit moment. Wanneer u met de kinderen in het zand gaat schrijven (zie bij Extra's) dan kunt u ook kiezen om juist iets onleesbaars te schrijven.

Pak dan een paar stenen. Iemand stenigen met echte stenen totdat de dood erop volgt doen wij niet. Maar wat wij wel doen is elkaar met woorden bekogelen die pijn doen. Welke dingen hebben de kinderen wel eens gehoord die pijn doen?
Leg voor elke pijnlijke uitspraak een steen apart, zodat je een rijtje krijgt.
Beëindig het gesprek door plechtig te zeggen: “Dit is niet de goede weg naar Pasen!” en veeg alle stenen op een hoop.

Speel nu met zand en stenen, te vinden bij de Extra's.

Extra's

Smileys voor rond de spiegel

Voor elke zondag is er een smiley, die past bij het karakter van de zondag. De smileys kunnen door de voorganger uit de kerk meegegeven worden aan de kinderen wanneer zij naar de kinderwoorddienst gaan.

Druk de afbeeldingen af op stickerpapier, of op gewoon papier en gebruik lijm.

Knip ze uit en plak ze op de zondag tijdens de kinderwoorddienst op de juiste plaats van de spiegelrand.

Tekening van de zondag: Klikspaan

De tekeningen worden, voorafgaand aan het hele traject van 40 dagen, op de spiegel geplakt zodat ze hem voor een groot deel bedekken. Tijdens de kinderwoorddienst wordt de juiste tekening van de spiegel gehaald. Bij de vijfde zondag is dat die van de klikspaan.

De tekening kan in kleur afgedrukt worden, op A3 formaat, en uitgeknipt op de spiegel worden geplakt. Misschien kunt u ze ook natekenen/verven op behangpapier.

Knutselen: Tekenen met zand

Nodig:
-(zwart) papier
-wit/ geel zand 
-lijmstiften

Werkwijze:

Geef ieder kind papier en een lijmstift.
Laat ze een tekening maken op het papier met de lijm.
Laat ze vervolgens het zand over hun papier strooien.

Wat schreef Jezus in het zand?

Nodig:
-voor ieder kind pen en papier
-of een laagje zandbakzand op een stuk plastic of in een grote schaal

Werkwijze:

Eeuwenlang hebben mensen zich afgevraagd wat Jezus toch zat te schrijven in het zand. Dat is een mooie vraag om met de kinderen te bespreken: “Wat zou Jezus nu hebben geschreven in het zand?”
Geef ieder kind een vel papier en een stift en vraag ze om te doen of het zand is. Wat schrijft Jezus?
Bespreek na afloop wat ze opgeschreven hebben en waarom.

U kunt ook een berg zand in het midden leggen en een kind uitnodigen om in het zand te schrijven/tekenen wat Jezus in het zand schreef. Er zijn geen goede of foute antwoorden, het is een oefening is je inleven in wat Jezus zou doen.

Knutselen: Happy Stones

Nodig:
- Een aantal goed schoongeboende stenen
- Acryl verf of stiften om de stenen te versieren
- Evt. lak om de beschilderingen langer mooi te laten blijven

Stenen kan je gebruiken om naar andere mensen te gooien. Maar je kan er ook veel leukere dingen mee doen. Ze beschilderen met aardige wensen bijvoorbeeld. Sommige mensen beschilderen stenen met een lieve tekst en verstoppen die steen dan in het bos of ergens langs de weg. Degene die de steen later vindt wordt hopelijk een beetje blij van die aardige steen.

Werkwijze:

Beschilder samen met de kinderen een aantal stenen en overleg waar je ze neer kunt leggen. Dat kan ook heel goed in de kerk, op de banken of in de dagkapel waar mensen een kaarsje komen aansteken.

Liedje: Veertig dagen onderweg

Marjet de Jong en Wim Ruitenbeek maakten een liedje bij de lezingen uit de Veertigdagentijd en Paasmorgen: Veertig dagen onderweg.
Zing elke week een coupletje, met een refrein ervoor en erna.
Met de muziek erbij, kan iedereen gemakkelijk meezingen. 

 

 

 

 

 

 

 

 

Refrein:

Veertig dagen onderweg
om als Hij te kijken
om te leren wat Hij doet
en op Hem te lijken.

1e zondag
In de kale woestenij
gaan we ons bezinnen.
Welke keuzes maken wij?
Luister diep van binnen!

2e zondag
Ga de berg op, zie zijn licht,
tel je zegeningen.
Hou je hart op God gericht,
denk aan mooie dingen!

3e zondag
Ga je planten, heb geduld,
langzaam groeien bomen.
Zorgzaam wezen is de clou
alles zal goed komen.

4e zondag
Ga je weg en heb je spijt
durf dan om te keren.
God geeft jou een tweede kans
je mag altijd leren.

5e zondag
Gaat een ander in de fout
wees dan heel bescheiden.
Kijk toch eerst eens naar jezelf
God wil ons bevrijden.

6e zondag
In de stad komt Jezus aan,
mensen staan te juichen!
Ben jij vriend door dik en dun,
blijf je trouw getuigen?

Pasen
Op paasmorgen in de tuin,
zondag net begonnen,
blijkt de grafplaats leeg te zijn,
’t leven heeft gewonnen!

Refrein

’t grote nieuws van deze dag
voel je diep van binnen:
wanhoop hoeft niet, want je mag
steeds opnieuw beginnen!

Achtergrond

Wie zonder zonde is

Evangelie van Johannes
We maken deze vijfde zondag van de veertigdagentijd even een uitstapje naar het Evangelie van Johannes. Over het verhaal van de overspelige vrouw is veel te melden.
Zo is het verhaal pas heel laat terecht gekomen in dit Evangelie. Ook heeft het niet altijd op deze plek in het geheel van het Evangelie gestaan, lang was het een aanhangsel bij het Evangelie. Uit het woordgebruik kunnen we opmaken dat het pas later toegevoegd is aan het Johannes Evangelie. Waarschijnlijk is dit verhaal hier geplaatst vanwege de tekst in Johannes 8,15: “Ik oordeel niemand.”
In ieder geval vindt de kerk dit verhaal inmiddels zo belangrijk dat het een plek krijgt tussen de evangelieteksten van de Veertigdagentijd. 

De wet van Mozes
In de tijd van Jezus was het vanzelfsprekend dat men zich hield aan de wet van Mozes. In de Tien Geboden staat immers: Gij zult geen overspel plegen.
In de wetten uit het Oude Testament stond inderdaad dat vrouwen die op heterdaad op overspel werden betrapt gestenigd moesten worden. Datzelfde gold overigens voor de man die met haar overspel beging. Zie hiervoor Leviticus 20,10, waarin staat dat beide overspelplegers moeten worden gedood. De overspelige man is echter in dit verhaal de grote afwezige. Dat maakt dit ‘proces’ bij voorbaat tot een oneerlijk proces.

Strikvraag
Jezus heeft een boodschap van liefde en vergeving verkondigd. Hij kan daarom niet instemmen met de wrede straf die de belagers van deze vrouw in hun hoofd hebben. Anderzijds kan Hij ook de wet van Mozes niet ongeldig verklaren. Wat moet Hij doen in deze gespannen situatie? Hij begint met het inlassen van een pauze. Hij schrijft (onbekende tekens) in het zand. Maar de pauze is niet voldoende. Men eist een antwoord. Het antwoord van Jezus is bijzonder, omdat Hij zijn toehoorders dwingt uit hun collectieve verontwaardiging te komen en ieder voor zich na te denken over waar ze mee bezig zijn. En ze komen tot inkeer, ‘de oudsten het eerst.’ Daarmee wordt aangegeven, dat er inzicht ontstaat. Men druipt niet af, men realiseert zich wat men aan het doen is. En bekeert zich.

Jezus' schrijven in het zand inspireerde ook dichters:

Guillaume van der Graft

‘Laat al mijn fouten staan
getekend in het zand;
maar schrijf voorgoed mijn naam,
mijn naam in de palm van je hand.’

Gerrit Achterberg  En Jezus schreef in ‘t zand

Jezus schreef met Zijn vinger in het zand.
Hij bukte Zich en schreef in ‘t zand, wij weten
niet wat Hij schreef, Hij was het zelf vergeten,
verzonken in de woorden van Zijn hand.

De Schriftgeleerden, die Hem aan de tand
hadden gevoeld over een vrouw, van hete
hartstochten naar een andere man bezeten,
de Schriftgeleerden stonden aan de kant.

Zondig niet meer, zei Hij, ik oordeel niet.
Ga heen en luister, luister naar het lied.
En Hij stond recht. De woorden lieten los
van hun figuur en brandden in de blos

waarmee zij heenging, als een kind zo licht.
Zo geestelijk schreef Jezus Zijn gedicht.