Opletten!

 

Het is vakantietijd, tijd om lekker te doen waar je zin in hebt, en te genieten. Er hoeft even helemaal niets. En juist deze zondag horen we in de kerk hoe Jezus zijn leerlingen vertelt hoe ze moeten leven: vol aandacht, goed oplettend of er misschien iets gebeurt waarbij ze een ander kunnen helpen. Dat gaat natuurlijk ook best samen: genieten en zorgen dat anderen ook meedelen in de feestvreugde.

Bij de kinderen leggen we deze zondag de nadruk op het vlammetje van God, dat in elk mens brandt. Dat vlammetje helpt je om zo te leven als God graag wil, met aandacht voor anderen. Het is de kunst om dat lampje brandend te houden. We denken deze zondag met de kinderen na over hoe ze dat zouden kunnen doen. 

Opening

Op zoek naar het lichtje in jezelf

De kinderen komen binnen en gaan zitten. Dit keer staat er geen kaars op tafel maar een olielampje of een ander mooi, bijzonder, lichtje. We gaan, aan de hand van een verhaal, op zoek naar het lichtje in iedere mens.

Wijs de kinderen op het lichtje dat op tafel staat. Vertel ze dat het een olielampje is. Die lampjes komen ook in het bijbelverhaal voor. Weten de kinderen wel dat ieder mens een lichtje in zichzelf meedraagt? Met de warmte van dit lichtje op tafel willen wij ook het lichtje in onszelf ervaren.

Vraag de kinderen of ze de uitdrukking: 'Als de kat van huis is dan dansen de muizen op tafel' kennen?
Wat zou het kunnen betekenen?
Help ze zo nodig op weg: Als jullie in de klas zitten en jullie zijn aan het werk en dan zegt de juf:
"Beste kinderen, even goed doorwerken en stil zijn, ik moet even weg".
Wat gebeurt er dan? Doen ze dan precies wat de juf zegt of ...

Over zo'n moment gaat het in de bijbellezing van vandaag. Jezus vraagt ons te leven met God in ons leven, te leven zoals Hij dat van ons vraagt. Ook als Hij afwezig lijkt. Jezus noemt dat: waakzaam zijn. Wat zou dat betekenen? Luister maar.

Bijbel

De evangelielezing van vandaag is Lucas 12,32-48. Voor de jongste kinderen kan de navertelling gebruikt worden, voor wat oudere kinderen is de vertaling uit b.v. he Evangelieboek voor kinderen of de Bijbel in Gewone Taal ook heel goed te begrijpen.

Houd je lampje brandend!

Op een dag keek Jezus naar zijn leerlingen en zag dat ze soms bezorgd met elkaar spraken. Hij zei: “Beste vrienden, jullie zijn maar met weinig. Toch hoeven jullie niet bang te zijn. Want God houdt van jullie. Ik heb een tip voor jullie. Weet je wat jullie het beste kunnen doen? Alles wat je hebt verkopen en het geld dat je daarmee verdient weggeven. Want je spullen kan iemand je afpakken. Ze kunnen inbreken in je huis en alles stelen. Elke schat kunnen ze van je afnemen, behalve de schat die jij in je hart meedraagt. Zorg daarom vooral voor de schat in je hart. Daar moet je elke dag mee bezig zijn. Het is zoals met een olielampje, als je dat vergeet, dan gaat het uit. Het is ook zoals met je kleren. Als je nog in je ondergoed rondloopt kan je niet de straat op. Elke dag kan je de Mensenzoon tegen komen. Het zou jammer zijn als je je dan geen tijd had om aan het werk te gaan met die Zoon van God. Let dus goed op. Het is zoals met je baas. Als je gewoon netjes doorwerkt terwijl je baas een boodschap doet, schrik je niet als hij plotseling terugkomt. Of vergelijk het met een dief. Een dief durft heus niet bij jou in te breken als hij ziet dat jij nog wakker bent en op het huis past.”
Petrus zuchtte. “Dat is moeilijk allemaal. Ik snap zelfs niet eens wie er nu precies klaar moet staan om de Mensenzoon te ontvangen.“ “Iedereen”, antwoordde Jezus. “Maar er is wel een verschil. Als je weet wat je moet doen en je doet het niet, dan is dat erger dan wanneer je het niet weet en je doet het niet. Als je baas je gevraagd heeft om voor je collega’s te zorgen en ze te eten te geven en je eet alle lekkere dingen zelf op en laat niets over voor je collega’s, dan is dat erger dan wanneer je baas je niets gevraagd heeft. Zo is het ook met God. Als God je veel gegeven heeft, dan moet je ook weer veel doorgeven aan anderen.”

Gebed

Om Gods Licht in ons

Openingsgebed

God onze Vader,
vandaag zijn wij weer samen om te luisteren
en te leren over U en uw Zoon Jezus.
Wij proberen te zijn zoals Jezus, God,
door goed te zijn voor mensen
en voor hen te zorgen.
Zo houden wij het lampje in ons brandend.
Wilt U ons helpen om waakzaam te blijven?
Amen

Slotgebed

God onze Vader, wij danken U,
dat U dichtbij ons wilt zijn.
Maar soms komen wij ogen en oren tekort
om U te zien in al wat leeft,
en om uw stem te verstaan in mensen om ons heen.
Laat ons voelen, God, dat U bij ons bent,
dat uw licht brandt in ons,
en in alles en iedereen om ons heen.
Dank U daarvoor, God.
Amen

Verwerking

Gesprek met de kinderen

In het kringgesprek kan gekeken worden hoeveel de kinderen van het verhaal begrepen hebben.
Jezus zegt dat je niet alleen maar dingen moet doen die je zelf leuk vindt. En dan vervolgens nergens anders meer aan denken dan alleen aan je eigen plezier. Vraag de kinderen wie van hen dat wel eens gebeurt? Dat je zoveel plezier hebt dat je helemaal nergens anders meer aan denkt? Wijs de kinderen ook nog een keer op het spreekwoord ‘als de kat van huis is dan dansen de muizen op tafel’. Herkennen ze dat? Kunnen ze voorbeelden geven van wat ze dan anders zouden doen wanneer er niemand zou opletten? In de klas, of thuis?

Jezus zegt: “Zorg dat je je vlammetje brandend houdt”. Wat bedoelt Hij daarmee? Als de kinderen weten dat Hij bedoelt dat je op moet blijven letten wat andere mensen nodig hebben, dat dat vlammetje eigenlijk Gods manier is om je goed te laten leven, vraag ze dan hoe kinderen dat doen. Kunnen zij voorbeelden noemen van de dingen die ze zelf voor anderen doen, bijvoorbeeld op school of thuis. Kennen de kinderen mensen van wie zij vinden dat ze van binnen een hele grote sterke vlam hebben? Wat doen die mensen dan? Hoe leven die?

Om te ervaren hoe moeilijk het is om oog voor een ander te hebben, en goed te kijken, kunt u als afsluiting het spel met de kinderen spelen. Zie hiervoor bij Extra's.

Schatten in je hart

Maak met de kinderen een lijst van hun schatten. Alles wat voor hen belangrijk is mag in die lijst.
Probeer daarna samen te kijken welke van deze schatten niemand van hen kan afpakken. Denk daarbij aan gevoelens, talenten, vriendschappen, vaardigheden, ervaringen, kennis etc. Zet daar een hartje bij.

Geef ieder kind het werkblad van de schatkist en laat ze hun schatten daarin schrijven.

Extra's

Spelletje: Oog hebben voor een ander

Zet de kinderen in een kring.
Vraag ze allemaal een bepaalde zelfverzonnen houding aan te nemen (bijvoorbeeld armen gekruist of benen wijd, enzovoort).
Eén kind krijgt de beurt.
Het kind mag 1 minuut (gebruik een zandloper) rondkijken.
Vraag het kind dat de beurt heeft met het gezicht tegen de muur te gaan staan en niet te kijken.
Wijs dan één kind aan dat iets in zijn houding mag veranderen.
Tel tot 10.
Vraag het kind dat de beurt heeft zich om te draaien.
Hij/zij mag goed rondkijken en aanwijzen en zeggen welk kind er iets aan zijn/haar houding veranderd heeft.

Liedje: Diep, diep in mij

Diep diep in mij 

Diep diep in mij
daar is een plekje
daar kan niemand bij.

Diep diep in mij
daar brandt een vlammetje
daar brandt van een vlammetje

zo blij
zo hoog
zo diep in mij.

  

Tekst en muziek: Rikkert Zuiderveld, van de cd Wonder boven wonder, voor de allerkleinsten (deel1)

Lichtjes knutselen

Op een gemakkelijke manier kun je een mooi lichtje maken, dat de kinderen mee naar huis kunnen nemen.

Lichtje van glas

Nodig:
• Glazen potje.
• Schaar.
• (Doorzichtig) papier.
• Lijm.
• Waxine lichtje.

Zorg dat u voor elk kind een leeg, glazen potje heeft.
Bijvoorbeeld een groentepotje of babyvoeding potje.
Knip wat vormen van gekleurd vloeipapier of vliegerpapier. Het moet in elk geval een beetje doorschijnend zijn.
Het is ook mooi om met een ponsje figuren uit te ponsen.
Beplak de buitenkant met de kleine vormpjes. Als de lijm goed droog is, zet er dan een waxinelichtje in en zo heeft ieder kind een sfeer-lichtje.
(Kijk goed uit met aansteken en houd daarbij het potje scheef.)

Heeft u geen potjes, dan kunnen de lampjes ook van papier gemaakt worden.

Lichtje van papier

Nodig:
- stevige stroken van 10 cm hoog en 25 cm lang, gekleurd doorzichtig vloeipapier
- lijm , scharen of prikpennen en matjes
- Kladblaadje van 10 bij 10 cm of stevig kartonnetje
- Waxine lichtje

Knip een strook stevig gekleurd papier van 25 cm. lang en 10 cm. hoog.
Teken op de stook 4 cirkels, ovalen of vierkanten.
Laat de kinderen deze cirkels, ovalen of vierkanten uitprikken of uitknippen, en laat ze aan de binnenkant van de strook gekleurd doorzichtig papier plakken.
Knip dan aan de onderkant de stroken zo in, dat u ze kunt omvouwen.
Plak vervolgens de zijkanten van de strook aan elkaar tot een rondje en vouw de onderkant zo om dat de kinderen het geheel op een kladblaadje of stevig kartonnetje kunnen plakken.
Zet er tot slot een waxine lichtje in.
Zo hebben de kinderen zelf een kleurig lampje gemaakt.

Liedje: Hij is koning

 

'k Heb een beurs die niet oud wordt
'k Heb een schat die nooit opraakt
'k Heb een schat in de hemel
En 'k heb Jezus in mijn hart
Hij is Koning, Hij is Koning
Hij is het die ons bevrijdt
Hij is Koning, Hij is Koning
Koning in eeuwigheid

Jezus is Heer van hemel en aarde
Toch werd hij net zo'n mens als wij
Om ons te leiden naar Zijn Vader
Ik ben de weg, zegt Hij
Zoek niet naar schatten op aarde
Daar gaat hun waarde voorbij
'k Geef je een schat in het Koninkrijk
Volg je Mij dan word je de koning te rijk

'k Heb een beurs, die niet oud wordt
'k Heb een schat die nooit opraakt
'k Heb een schat in de hemel
En 'k heb Jezus in mijn hart
Hij is Koning, Hij is Koning ... (enz.)

Jezus zegt jou: Ik ken al je zorgen
Want Ik werd net zo'n mens als jij
Kom dus bij Mij, wacht niet tot morgen
Kom want Ik maak je vrij
Ik ben het licht van de wereld
'k Schijn in de donkerste nacht
Dit is de dag dat je leven begint
Volg je Mij dan word je zo blij als een kind

'k Heb een lamp die niet uitgaat
'k Heb een weg die omhoog leidt
'k Heb een huis in de hemel
En 'k heb Jezus in mijn hart
Hij is Koning, Hij is Koning... (enz.)

Te vinden op de cd’s : Vertel het aan de mensen en Een boom vol liedjes deel II van Elly en Rikkert

Tekst & Muziek: Elly & Rikkert Zuiderveld

Achtergrond

Waakzaamheid geboden

In hoofdstuk 10 van het Lucasevangelie waren er nog bekende verhalen als die van Martha en Maria en de barmhartige Samaritaan. Aan het begin van hoofdstuk 11 wordt het gebed van Jezus, het Onze Vader, gegeven. Daarna volgt een wat onbekender stuk van Lucas. We horen hoe steeds meer mensen Farizeeën het Jezus lastig te maken; ‘ze begonnen Hem over van alles uit te vragen, in en arglistige poging om Hem te betrappen op een ongeoorloofde uitspraak’ (Lucas 11,53-54). Maar Jezus gaat door met zijn boodschap, én door met controverse oproepen.
In deze lezing uit Lucas 12 gaat het over waakzaamheid: ‘doe je gordel om en houd de lampen brandend’.
Het is een thema dat in het najaar, vlak voor de Advent, eveneens veelvuldig voorkomt. In de tijd van Jezus verwachtte men de terugkomst van Jezus op aarde; de ‘wederkomst van de Messias’.
Jezus draagt de mensen op waakzaam te zijn want dat moment zou komen ‘als een dief in de nacht’. De grote vraag was daarbij: Hoe leeft men tot aan de tijd van de wederkomst? Gaat men zijn eigen gang (stoort men zich aan God noch gebod?) of bereidt men zich voor op de wederkomst en leeft men zoals God dat aan de mens vraagt?
Zo leven als God van de mens vraagt, is af te meten aan hoe men omgaat met de medemens.

Met geld kun je geen toekomst kopen!

 

Als je eerlijk wilt delen, maar de ander wil niet meewerken, dan heb je een probleem. Wat doe je dan? Dan zoek je een scheidsrechter, die je helpt om voor elkaar te krijgen wat je wilt. Vandaag horen we hoe Jezus als rabbi ingeschakeld wordt bij het verdelen van een erfenis. Maar in plaats van een uitspraak over eerlijk delen te doen, waarschuwt Jezus voor hebberigheid.

Jezus vertelt het verhaal van een man die zijn toekomst veilig probeerde te stellen, door zijn bezit te vergroten. Hij dacht alleen maar aan zichzelf en vergat de mensen om hem heen en God. Jezus noemt hem dom, want wat heb je aan spullen en geld, als je er niet iets goeds mee doet?

Vandaag denken we met de kinderen na over wat rijk zijn is. Is dat veel geld op de bank hebben, of veel spullen in je huis? Of zijn het misschien hele andere dingen die maken dat we ons rijk voelen? Waar worden zij zelf eigenlijk gelukkig van?

Opening

Wie is de rijkste?

Deel aan de kinderen gekleurde kopietjes van geldbriefjes uit. De achterkant moet blanco zijn. Geef ze niet allemaal een briefje van dezelfde waarde, maar varieer.

Bespreek met de kinderen wat je met een briefje van vijf, een briefje van vijftig, een briefje van honderd kunt doen. Vraag wie van de kinderen nu het rijkste is.

Vertel dan het verhaal van vandaag.

Bijbel

Navertelling Lucas 12,13-21

De evangelielezing van vandaag gaat over het verdelen van een erfenis. Voor de jongste kinderen kan de navertelling gebruikt worden, voor wat oudere kinderen is de vertaling uit b.v. de Bijbel in Gewone Taal ook heel goed te begrijpen.

De erfenis

Jezus begon een beroemd man te worden. Veel mensen kwamen naar Hem toe met hun vragen en problemen. Lang niet altijd hadden ze goed naar Hem geluisterd voordat ze een vraag stelden. Zo kwam er op een dag een man bij Jezus die zei: "Meester, ik heb ruzie met mijn broer. Hij wil de erfenis niet met mij delen. Zeg eens tegen mijn broer dat ik de helft van het geld mag hebben." "Man", zei Jezus "kom je daarover bij mij zeuren? Geld is niet het belangrijkste in dit leven. Ik zal je een verhaal vertellen.

Er was eens een boer die een grote oogst had. Er kwamen zoveel appels van zijn bomen dat zijn schuur er te klein voor was. Hij bedacht een plan. "Ik breek mijn oude schuur af en bouw een nieuwe, veel grotere schuur", zei hij. En hij begon te breken. Maar in de nacht kreeg hij een hartaanval en hij ging dood. En hij kon geen enkele appel mee nemen naar de hemel. 
Is dat niet dom?", vroeg Jezus. "Had deze boer niet beter kunnen zorgen dat hij geleefd had zoals God dat wil?"

Gebed

Om niet te vergeten te delen

Goede God,

alles wat we hebben, hebben we gekregen.
Onze ogen, ons haar,
onze handen, voeten en ons hart,
we hebben het allemaal van U gekregen.
Ook de wereld waarin we leven
is een cadeautje van U aan ons.
Toch proberen we ook zelf te zorgen
dat het goed gaat met ons.
We doen ons best op school
en we sparen en verzamelen geld en spulletjes
die we nodig denken te hebben.
Als we niet oppassen worden we daar hebberig van.
We willen teveel hebben
en vergeten te delen met anderen.
Help ons om nooit te vergeten
dat we op deze wereld zijn
om er samen iets moois van te maken
door ook elkaar iets te gunnen.
Dan volgen we het voorbeeld van Jezus
uw lieve Zoon.

Amen.

Gesprek met de kinderen

Vraag na het verhaal nog een keer aan de kinderen wie van hen de rijkste is.

Als ze wederom degene noemen die de hoogste geldwaarde heeft, vraag hen dan of Jezus het met hen eens is. Wanneer ben je rijk in de ogen van Jezus?
Kunnen de kinderen bedenken wat die boer had moeten doen? En waarom? 

Bedenk dan samen hoe je die briefjes zo zou kunnen gebruiken dat er iets goeds van komt. Schrijf op de achterkant aardige wensen voor de mensen in de kerk, vouw er iets leuks van, maak een mooie collage of een gezellige slinger.
Kan je ook met echt geld iets goeds doen? Verzamel voorbeelden.

Daarna kunt u met de geldbriefjes aan de slag gaan. Zie hiervoor ook bij Verwerking.

Verwerking

Ik, ik, ik ...

Met oudere kinderen kunt u voor deze verwerking de Bijbel in gewone taal gebruiken. Daarin staat uitvoerig beschreven hoe de rijke man bij zichzelf denkt.

Geef de kinderen het onderstaande stukje tekst. Vraag hen om alle keren ik / mij / mijn / mezelf te omcirkelen. Al werkend zullen ze ontdekken dat de rijke man wel heel erg met zichzelf bezig is. Aan wie had hij volgens de kinderen ook kunnen denken?Aan zijn vrouw en kinderen, aan zijn buren, aan zijn personeel, aan de armen, aan zijn vrienden….

Toen gaf Jezus de mensen dit voorbeeld: ‘Een rijke man heeft een groot stuk land dat vol staat met koren. Hij denkt: Wat moet ik doen? In mijn schuren is niet genoeg plaats voor al het graan. Dan denkt de man: Weet je wat? Ik breek mijn oude schuren af en ik bouw nieuwe schuren die veel groter zijn. Daarin bewaar ik dan het graan en al mijn bezit. Dan kan ik tegen mezelf zeggen: Zo, nu ben ik rijk. Ik heb genoeg om jaren van te leven! Ik ga nu lekker uitrusten, eten, drinken en feestvieren.

Extra's

Kunst kijken met kinderen

De gelijkenis van de Rijke Dwaas, geschilderd in 1627 door Rembrandt van Rijn.

Rembrandt van Rijn schilderde op 21-jarige leeftijd een afbeelding van de Rijke Dwaas. Maak een kleurenafdruk van dit schilderij (zie werkblad hieronder) of presenteer het op de beamer.

Kijk met de kinderen enkele ogenblikken in stilte naar het schilderij.
Vraag hen wat ze allemaal zien. Let er goed op dat ze niet meteen interpreteren, maar eenvoudigweg opsommen wat ze waarnemen. Dus niet een rijke man, maar een man met dure kleren aan.
NB Het grote blad rechtsonder op het schilderij is met Hebreeuwse letters beschreven.

Als u met de kinderen alles hebt benoemd, kijkt u met hen waar het licht op valt. Waarom zou Rembrandt het licht zo hebben geschilderd?
Zou één van de kinderen die man willen zijn? Zo ja, waarom. Zo nee, waarom niet.

 

Liedje: Handen heb je om te geven

Er zijn heel veel liedjes over samen delen. Zing samen met de kinderen één van de hen bekende liedjes. De begeleidingsmuziek kun je horen door onderaan op het pijltje te drukken.

Bijvoorbeeld: Handen heb je om te geven.
Melodie: Ton van Erp, tekst: Henk Jongerius

Handen heb je om te geven
van je eigen overvloed.
En een hart om te vergeven
wat een ander jou misdoet.

Refrein:
Open je oren om te horen,
Open je hart voor iedereeen.
Open je oren om te horen,
open je hart voor iedereen.

Ogen heb je om te zoeken
naar wat mensen nog ontbreekt.
En een hart om uit te leggen
wat een ander moed inspreekt.

Refrein

Schouders heb je om te dragen
zorg en pijn van alleman.
En een hart om te aanvaarden
wat een ander beter kan.

Refrein

Voeten heb je om te lopen                             
naar de mens die eenzaam is.                    
En een hart om waar te maken                     
dat geen mens een eiland is.

Refrein

Oren heb je om te horen
naar de mens die vrede is.
En een hart om te geloven
in zijn Geest die liefde is. 

Achtergrond

Raad van de rabbi

Een rabbi, een meester, kan je raadplegen over alle dingen die van belang zijn in dit leven. Jezus had zich, rondtrekkend, langzamerhand ontwikkeld tot zo’n rabbi. Het is daarom niet zo vreemd dat er iemand bij Hem aanklopt met een heel dringende vraag over een erfenis.

Het is typerend voor Lucas dat hij dit verhaal over geld, machtsmisbruik en valse zekerheid opneemt in zijn Evangelie. Hij heeft een paar van deze verhalen die ons allemaal proberen los te weken van het idee dat wij met geld onze eigen veiligheid en toekomst kunnen verzekeren.

Jezus wijst ons een andere weg. Een weg van vertrouwen op God en betrokkenheid bij onze medemensen. De man met zorgen over zijn erfenis wordt door Hem dus ook niet zo begripvol ontvangen.

Hoe kunnen we bidden?

 

Bidden kun je leren. Jezus leerde het aan zijn leerlingen, en wij leren het weer aan de kinderen. Bidden is praten met God, en volgens Jezus kun je daar heel goed vaste woorden voor gebruiken, zoals het Onze Vader. 
Jezus leert zijn leerlingen veel en vrijmoedig te bidden, en geeft als voorbeeld een parabel om te laten zien dat gebeden verhoord worden. Praten met God wordt in Jezus' parabel: vragen aan God, waarbij je altijd antwoord krijgt!

Vandaag denken we met de kinderen na over hoe zij zelf bidden, en hoe het zit met het verhoren van onze gebeden door God. Vaak geeft God niet rechtstreeks antwoord, maar door mensen, door jouzelf.
Het is mooi als de kinderen ontdekken dat zij iets voor een ander kunnen doen, niet alleen door voor die persoon te bidden, maar doordat ze van God de kracht krijgen om ook zelf daadwerkelijk uit Gods naam te helpen. 

Opening

Waar bid je voor?

Leg een groen kleed op tafel, en zet daar de kaars op. Wanneer de kinderen rondom de kaars verzameld zijn, vraag ze dan of ze weten hoe bidden er uitziet? Kunnen ze het voordoen? De kans is groot dat de kinderen op deze manier gaan zitten:

 Vraag de kinderen hoe zij zelf bidden. En waar dan? Doen ze dat alleen of met anderen samen? 
Bedenken ze zelf de woorden, of bidden ze een gebed dat ze geleerd hebben?

Daarna kunt u vragen waar de kinderen zoal voor bidden? Als ze dat moeilijk vinden om te zeggen, kunt u wat voorbeelden geven:

- bidden ze wel eens voor iemand die ziek is?
- bidden ze wel eens voor zichzelf?
- bidden ze om een goed cijfer op school?
- bidden ze wel eens om iets te krijgen?
- bidden ze wel eens om kracht te krijgen, zodat ze iets kunnen doen wat ze heel moeilijk vinden?

Vraag tenslotte aan de kinderen of ze wel eens antwoord gekregen hebben.
Daarna leest u het verhaal van Jezus die zijn leerlingen leert bidden.

Bijbel

Navertelling Lucas 11,1-13

De evangelielezing van vandaag is uit Lucas 11,1-13. Voor de oudere kinderen is de vertaling uit het Evangelieboek voor kinderen geschikt, omdat de tekst van het Onze Vader dan aansluit bij de tekst die ze in de kerk horen en thuis gewend zijn. Voor kleinere kinderen is er de navertelling. Daarbij kunt u kiezen uit een naverteld Onze Vader, of de officiële woorden.

Jezus leert de leerlingen bidden

Op een dag was Jezus aan het bidden. Een van zijn leerlingen zag dat. Zo wilde hij ook wel bidden. Daarom zei hij tegen Jezus: "Heer, wilt U ons ook leren hoe we moeten bidden?"
Natuurlijk wilde Jezus dat. Hij zei: "Zo moeten jullie bidden:

Vader,
laat iedereen U eren,
laat uw Koninkrijk op aarde komen.
Geef ons elke dag het brood dat we nodig hebben.
Vergeef ons wat we fout gedaan hebben,
want wij vergeven ook andere mensen wat zij fout deden.
En help ons altijd het goede te kiezen." *

De leerlingen luisterden goed naar Jezus. Ze zeiden de woorden na, maar Jezus zag aan hen dat ze het moeilijk vonden. "Jullie moeten veel bidden", zei Jezus "want als je iets aan God vraagt, zul je antwoord krijgen."
"Altijd?", vroegen de leerlingen. "Altijd!", zei Jezus. "Stel je voor dat je midden in de nacht naar het huis van een vriend gaat, omdat je bezoek hebt gekregen. Je vraagt je vriend om drie broden, omdat je geen eten voor je bezoek hebt. Zal die vriend je dan wegsturen? Natuurlijk niet. Hij helpt je, niet alleen omdat je zijn vriend bent, maar ook omdat je het durft te vragen.
Zo is het met bidden ook. Geef daarom nooit op! Als je iets vraagt zul je het krijgen. Als je iets zoekt, zul je het vinden. Als je bij God aan de deur klopt, zal Hij altijd opendoen." 

* U kunt in plaats van deze navertelling van het Onze Vader ook de voor kinderen bekende tekst nemen.
Onze Vader,
die in de hemel zijt,
uw naam worde geheiligd,
uw Rijk kome, 
op aarde zoals in de hemel.
Geef ons heden ons dagelijks brood
en vergeef ons onze schulden
zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren.
En breng ons niet in beproeving,
maar verlos ons van het kwade.

Gebed

Gebed om Gods hulp

Goede God,
we kunnen het niet altijd alleen.
Sommige dingen wel, andere dingen echt niet.
Soms hebben we steun nodig.
Daar mogen we U altijd om vragen.

Wij danken U, dat wij U daar altijd om kunnen vragen.
Zo bidden wij uit dankbaarheid.
En als het moeilijk gaat, dan bidden wij
om de kracht van uw heilige Geest.
Wij kunnen het niet alleen, God.
Wij vragen om die kracht om onszelf te helpen
en om anderen te helpen,
die het niet alleen redden.

Goede God,
wanneer we het 'Onze Vader' bidden
dan eren wij uw Naam
en bidden wij om brood, iedere dag, voor iedereen.
En vragen wij om vergeving wanneer wij verkeerds hebben gedaan,
en om uw hulp om anderen ook te vergeven.
Ook bidden wij dat het kwaad weg mag gaan uit deze wereld.

Daarom bidden we nu samen:

Onze Vader,
die in de hemel zijt,
uw Naam worde geheiligd,
uw Rijk kome,
uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel.
Geef ons heden ons dagelijks brood,
en vergeef ons onze schulden
zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren.
En breng ons niet in beproeving,
maar verlos ons van het kwade.
Amen

Gesprek met de kinderen

Bidden is misschien meer iets om te doen, dan om over te praten. Toch is het goed er eens met de kinderen over na te denken.

Pak het gesprek van voor de bijbellezing weer op: Waar was het gebed van de kinderen zoal voor?
Denk nu verder met de kinderen na over het antwoord dat God gaf, op hun gebed. In de navertelling staat: 
   'Als je iets vraagt zal je het krijgen, als je iets zoekt, zal je het vinden.
    Als je bij God aan de deur klopt, zal Hij altijd open doen.'
Hebben de kinderen daar ervaring mee? Laat ze vertellen. Vraag ev. door aan de hand van een voorbeeld: Als je vraagt om een hoog cijfer op school, krijg je dat dan ook? Of moet je daar zelf nog iets voor doen?

Vertel de kinderen dat God niet altijd geeft wat wij willen, maar geeft wat we nodig hebben. God zendt ons zijn heilige Geest, dat betekent dat wij kracht krijgen om bijvoorbeeld goed te kunnen leren, of voor school te werken, of ook om te kunnen helpen. Bidden en doen gaan samen, zodat we de kracht krijgen om zelf of samen met anderen te werken aan wat we graag willen.

Als mensen bidden om iets of voor iemand die ziek is bijvoorbeeld, dan is het alsof ze God zichtbaar maken. Als je vraagt om de genezing van een zieke moeder of van je huisdier dan ga je ook iets doen om te helpen.Wij moeten meewerken om uit te laten komen waar we om vragen.
God stuurt ons de heilige Geest die ons helpt om zelf dat voor elkaar te krijgen waar we in ons gebed om vragen.

Denk eens met de kinderen na over bidden voor anderen waar het niet zo goed mee gaat. Doen ze dat? Hebben ze wel eens gebeden voor iemand die gepest wordt of die verdriet heeft? Is bidden dan het enige wat je doet?
Natuurlijk ga je ook troosten, of je neemt het op voor een kind dat gepest wordt. Dat kun je omdat God je daar door de heilige Geest kracht voor geeft. Zo help je God om jouw gebed te verhoren.

Een laatste vraag aan de kinderen: Weet je altijd de juiste woorden te vinden voor je gebed? God begrijpt het ook wel zonder woorden, maar je kunt altijd het gebed dat Jezus zijn leerlingen leerde, het Onze Vader, bidden.

Sluit het gesprek af met het gebed en het Onze Vader, of leer de kinderen het Onze Vader met gebaren.

Onze Vader bidden met gebaren

Er bestaan versies van gebaren bij het Onze Vader. Bij de Extra's vindt u een versie bij de tekst van het RK Onze Vader.

Ga tegenover de kinderen staan, en bid hardop terwijl u de bebaren maakt. Laat de kinderen opstaan en meedoen. Herhaal een paar keer om de gebaren te leren.

Om het nog leuker te maken kunt u ook een eigen versie maken. Vraag de kinderen mee te denken over de gebaren: Hoe beeld je de verschillende zinnen uit telkens in één gebaar? Als het te moeilijk is, gebruikt u de bestaande versie als hulplijn.

De kinderen kunnen in de kerk het Onze Vader samen op deze manier meebidden. 

Extra's

Onze Vader met gebaren

U kunt de kinderen het Onze Vader met gebaren leren. Zie hiervoor bij de Verwerking. Wanneer u gebruikt wilt maken van de bekende gebaren, vindt u als handleiding hier een blad om af te drukken.

Wanneer kun je bidden?

Overgenomen uit Wonderwel, 2012, jaargang 24, nr 3, 
Tekst: Jack Visker, Illustratie: Marcel Jurriëns

Kleurplaat: ook jij kunt bidden

Voor de jongsten: een kleurplaat over hoe en wanneer kinderen bidden.

 

 

Achtergrond

Bidden volgens Jezus

Lucas is de enige evangelist die zoveel aandacht besteedt aan het bidden van Jezus. In vers 13 schrijft Lucas dat de Vader de heilige Geest geeft aan wie erom vragen, ook dit is karakteristiek voor Lucas. Bidden om de heilige Geest is volgens Lucas het meest essentiële van ons gebed.
Over het bidden zegt Jezus in deze perikoop: "Vraag en er zal je gegeven worden, zoek en je zult vinden". Als voorbeeld vertelt Jezus een parabel van een man die midden in de nacht brood vraagt aan een vriend. Die zal hem dat geven, zeker als hij herhaaldelijk vraagt. Vrijmoedig vragen wordt beloond, en zelfs aangemoedigd. God is als een Vader die zijn kind niet in de kou zal laten staan.
Een mooi voorbeeld in deze lijn is Abraham, die in de eerste lezing van deze zondag in aanhoudend gebed vraagt om het sparen van de onschuldigen uit Sodom en Gomorra. Tenslotte verhoort God zijn gebed.

Aan het begin van de evangelielezing vinden we het Onze Vader, dat hier door Jezus aan zijn leerlingen wordt gegeven. Het is het meest dierbare en bekende gebed van al zijn volgelingen geworden. Juist in dit gebed komt heel duidelijk aan het licht dat ons gebed niet alleen een appèl is aan God, maar juist ook altijd aan onszelf. We vragen om vergeving, en vergeven zelf ook, we vragen om brood, en delen ons brood. We bidden om Gods Rijk, en brengen het nabij door ons vrij en moedig leven. (Jean Bastiaens, Het woord is mens geworden, Halewijn, 2015)

Sta eens even stil!

 

Er is veel dat we ‘moeten’ in ons leven. Dat geldt niet alleen voor grote mensen, maar helaas ook voor kinderen. Vandaag horen we een verhaal dat ons vertelt dat er ook ruimte mag zijn om even halt te houden en je weer te richten op wat echt belangrijk is. Daarvoor moet je even stilstaan.
Wanneer Jezus te gast is bij de zussen Marta en Maria ontvangen zij hem hartelijk en gastvrij, ieder op hun eigen manier: Marta is gastvrij en dienstbaar; Maria is gastvrij door met hart en ziel bij Jezus te zijn. Marta heeft geleerd om goed voor een ander te zorgen. Vaak roept de Bijbel ons juist op om iets te doen voor een ander, maar als dat ervoor zorgt dat je het te druk hebt om de weg naar Jezus te vinden, dan wordt het tijd om ruimte te maken. 

Vandaag onderzoeken we met de kinderen hoe zij tijd en ruimte maken om stil te staan bij die dingen die er echt toe doen. Kun je alles tegelijk met aandacht doen, of moeten er keuzes gemaakt worden?

Opening

Inspanning en ontspanning

Op de tafel liggen pannenlappen, een theedoek, een pollepel en er staat een pan en een koffiepot. Andere spullen die nodig zijn om een gast goed te ontvangen zijn ook mogelijk. Vul ze aan met wat er tot uw beschikking staat.

Daarnaast zijn er spullen die met ontspanning en geloven te maken hebben, zoals een kaars, een mooi boek, bijvoorbeeld een kinderbijbel, een cd, een kussen, een beeldje.

Vraag de kinderen om de spullen soort bij soort te leggen. Steek dan de kaars aan en vertel het verhaal over de twee zussen Marta en Maria die Jezus op bezoek kregen.

Bijbel

Navertelling Lucas 10,38-42

In de evangelielezing van vandaag is Jezus op bezoek bij Marta en Maria. Voor de jongste kinderen kan de navertelling gebruikt worden, voor wat oudere kinderen is de vertaling uit b.v. de Bijbel in Gewone Taal ook heel goed te begrijpen.

Jezus gaat op bezoek bij Marta en Maria

Jezus heeft ook een paar goede vrienden waar Hij graag op bezoek gaat. Op een dag gaat hij op visite bij Marta en Maria. Marta en Maria zijn zussen en wonen samen in een huis. Als Jezus binnen is, gaat Maria gezellig bij Jezus zitten en luistert heel goed naar wat Hij allemaal vertelt. Ze besluit dat ze zijn leerling wil worden. Wat Hij zegt is zo mooi en waar.
Marta is ondertussen druk bezig. Ze haalt drinken voor Jezus en zijn leerlingen en maakt lekkere hapjes klaar in de keuken. Dat is veel werk. Ze is erg druk. Eigenlijk zou ze graag hulp hebben. Maar haar zus Maria lijkt dat niet te merken. Ze zit gewoon te luisteren naar Jezus. Dan kan Marta zich niet meer beheersen. Ze loopt naar Jezus en Maria toe.
“Jezus,” vraagt ze, “kan het U helemaal niets schelen dat ik nu al het werk alleen moet doen omdat mijn zusje naar U zit te luisteren? Stuur haar naar me toe om me te helpen in de keuken". Maar Jezus schudt zijn hoofd. “Nee, Marta,” zegt Hij vriendelijk, “je maakt je veel te bezorgd om dingen die nu niet het belangrijkste zijn. Maria heeft goed gekozen en Ik zal haar dat niet verbieden. Zo vaak ben ik niet bij jullie. Zo vaak kun je niet naar Mij luisteren. Neem daar nu de tijd voor. De rest komt dan wel."
Marta gaat naast haar zus zitten. Ineens klapt zij in haar handen en roept uit: "Net als mijn zus Maria, Jezus, wil ik ook uw leerling worden!”. En zo gebeurde het.

Vertelplaten voor de allerkleinsten

Voor de hele kleintjes is er een kartonboekje over Marta:

Marta, J. Clayden en Angela Jolliffe, Ark Media, 2007

De platen om het verhaal bij te vertellen vindt u hieronder.

Gebed

Gebed om evenwicht

Goede God,
wij kunnen heel druk zijn
met dingen die allemaal moeten gebeuren.
We gaan naar school en naar de sportclub,
we ruimen onze kamer op
en spelen met onze vrienden en vriendinnen.
Dat doen we graag
en U bent er graag bij.
Op andere momenten maken we tijd voor U.
We steken een kaars aan
en vertellen elkaar over Jezus,
over uw plannen met ons
en over hoe we Jezus kunnen volgen.
Help ons om de drukke momenten en de stille momentn
in evenwicht te houden,
dat vragen wij U in Jezus naam.
Amen.

Verwerking

Gesprek met de kinderen

Leg de pollepel en de andere Marta-spullen bij elkaar op de tafel. Dit zijn allemaal attributen waar volwassenen druk mee zijn. Vraag de kinderen wat je hier allemaal mee zou kunen doen. Breng dan het gesprek naar hun leefwereld:
Als kinderen druk zijn, wat hebben zij dan allemaal nodig? Laat ze zelf dingen bedenken, of help ze op weg: Een schooltas misschien of een pen, een sporthanddoek, een muziekinstrument, een brooddoosje, een afstandsbediening, ...

Praat verder met de kinderen over waar ze druk mee zijn. Dat kunnen ook heel goede en nuttige of leuke dingen zijn. Er is niets mis met druk zijn. Het gaat om het evenwicht, het ruimte hebben en maken om stil te staan bij wat je doet.

Breng dan het gesprek op tot rust komen. Wanneer doe je dat? Laat de kinderen dit zelf bedenken. Of geef een paar hints: Tijdens een gesprekje bij de thee, als je uit school komt of vlak voor het slapen gaan, tijdens het aaien van de hond, als je even stil staat om naar de vogels te luisteren of naar het water te kijken, in de kerk misschien?
Vraag verder: Als je het niet zo vaak doet, mis je het? Kan je het inbouwen in je leven? Wat helpt je daarbij?

Geef tips: Rituelen kunnen kinderen helpen bij het tot rust komen. Een vast moment om even samen te praten, een kaars aansteken, een gebed bij het eten of voor het naar bed gaan, een (bijbel-) verhaaltje voor het slapen gaan, een kijktafel die langzaam groeit, samen kleuren, dagelijks even de hond uitlaten, het konijn verzorgen.

Breng het gesprek nog even terug bij het Bijbelverhaal. Dat eindigde met Marta en Maria die beiden aan de voeten van de Heer zaten en naar Hem luisterden. Sluit het gesprek dan af met samen stil zijn. Vraag de kinderen zich op het licht van de kaars te richten, en even tot rust te komen. Sluit na een korte stilte af met het gebed.

Spelletje: aandacht verdelen

Geef de kinderen een woordzoeker om te maken. U vindt deze onder Extra's.

Terwijl de de woordzoeker maken vertelt u een kort verhaal, bijvoorbeeld uit de Bijbel of kinderbijbel het verhaal van de roeping van de leerlingen. Dit vindt u in Lucas 6, 12-16. Na afloop vraagt u aan de kinderen hoeveel leerlingen er door Jezus uitgekozen zijn en of ze onthouden hebben hoe deze leerlingen heten.

De meeste kinderen zullen niet goed hebben kunnen luisteren, omdat ze ook naar woorden zochten in hun woordzoeker. 
Bespreek met de kinderen na dat je alleen goed kunt luisteren als je volledige aandacht erbij is. En dat Jezus daarom vond dat Maria het beste deel gekozen had: zij had ruimte gemaakt om Jezus boodschap te horen.

Wanneer de kinderen te jong zijn om een woordzoeker te maken, kunt u ze vragen een opdracht uit te voeren, zoals de kleurpotloden in de potlodendoos te sorteren op kleur, een kwartetspel met de juiste kaarten bij te leggen enzovoort. Het is alleen van belang dat ze hun aandacht erbij nodig hebben.

Liedje: Martha, Martha

Martha, Martha

Martha, Martha
leg je bezem neer.
Al dat werken komt een and're keer.
Martha, Martha
altijd in de weer.
Kies het beste deel,
luister naar de Heer.

Ik moet werken, bezig zijn
want dat vindt de Heer zo fijn.
Nee, zegt Jezus, wees nou stil
luister eerst naar wat Ik wil.

Martha, Martha...

Ik moet werken, steeds maar weer
want dat doe ik voor de Heer.
Nee, zegt Jezus, dat gaat mis,
weet je wat belangrijk is?

Martha, Martha...

De muziek, met de tekst in een filmpje kunt u hieronder vinden.

 

Tekst & Muziek: Elly & Rikkert Zuiderveld
Staat op: Een boom vol liedjes (deel 1)

1991 EMI Bovea BV

Extra's

Woordzoeker

Deze woordzoeker gaat over het bijbelverhaal van Marta en Maria. U kunt hem door de kinderen als extra verwerking na het gesprek laten maken.
Om te laten zien hoe moeilijk het is om twee dingen goed te doen, kunt u de kinderen tegelijkertijd een verhaal voorlezen en daarna kijken hoe het met de woordzoeker én met het verhaal gegaan is. Zie hiervoor het kopje Verwerking.

 

Luisteren naar muziek

Bij het gesprek met de kinderen staat:
“Het gaat om het evenwicht, het ruimte hebben en maken om stil te staan bij wat je doet.”
Met de pollepel en andere dingen is het druk bezig zijn zichtbaar gemaakt.
Om het verschil tussen de drukke en de stille momenten inzichtelijk te maken, kan ook muziek gebruikt worden.
Op onderstaand filmpje wordt slaapmuziek voor kinderen gespeeld.
Daartegenover kan een druk lied van bijvoorbeeld kinderen voor kinderen gespeeld worden. 
Zo kunt u laten zien dat druk zijn en stil worden op hele alledaagse manieren kan, zelfs bij zoiets als luisteren naar muziek.

 

 

Spelletje: Houd je evenwicht

Hoe belangrijk evenwicht in het leven is, kan met verschillende spelletjes inzichtelijk gemaakt worden.

Spel 1:
De kinderen worden in twee rijen tegenover elkaar gezet.
Op de grond tussen de twee rijen is een lijn getrokken (bijvoorbeeld van afplak-tape).
Zij mogen alleen op de voorvoet staan, de hak moet los van de grond zijn.
De kinderen plaatsen de vlakke handen tegen elkaar en het spel begint.
Het doel van het spel is de tegenstander uit evenwicht te brengen zodat hij/zij een stap moet zetten. Als dit gebeurt, heb je gewonnen. Je mag iemand uit evenwicht brengen door te duwen of in te houden terwijl de ander duwt.
Laat de kinderen om de 2 à 3 minuten van tegenstander wisselen om de spanning erin te houden.

Spel 2: (voor de kleintjes)
Leg een springtouw of een ander touw op de grond. Laat de kinderen er overheen lopen zonder hun evenwicht te verliezen. In tweede instantie kan een hoepel gebruikt worden waar zij doorheen moeten; in derde instantie een krukje bijvoorbeeld waar zij op moeten klimmen.

 

 

 

 

Achtergrond

Dienstbaarheid en aandachtig geloof

Gastvrijheid is een belangrijk aspect van de cultuur in het Midden Oosten. Ook in de Bijbel wordt het verlenen van gastvrijheid hogelijk gewaardeerd. Zeker in de woestijn kon het van levensbelang zijn dat een reiziger gastvrij werd onthaald. Abraham in de eerste lezing en Marta in de evangelielezing doen dan ook op de eerste plaats gewoon hun plicht volgens de gewoonten van hun volk.
Maria kiest een andere vorm van gastvrijheid. Ze geeft Jezus alle aandacht. Ze gaat zitten aan de voeten van Jezus, een uitdrukking die wil aangeven dat zij een leerling van Hem wordt.

Het verhaal van het bezoek van Jezus aan Marta en Maria volgt op het verhaal van de Barmhartige Samaritaan. Daar werd juist benadrukt dat je inzetten voor een medemens het grootste goed is voor een volgeling van Jezus. Lucas lijkt hier aan te geven dat er meer is dan deze actieve inzet: betrokkenheid op Jezus gaat voor alles. 

Lucas spreekt vaker dan de andere evangelisten over vrouwen die leerling van Jezus worden. Hier maakt hij duidelijk dat leerling worden zelfs ten koste mag gaan van wat er eigenlijk van een mens verwacht wordt. De houding van dienstbaarheid mag iemand nooit verhinderen om zich door Jezus te laten aanspreken. Bij Lucas is het woord van Jezus voor iedereen. Dat is, met name voor vrouwen, bevrijdende taal.

Marta, die in het verhaal terecht wordt gewezen, is in het verhaal bij de Evangelist Johannes juist de vrouw die Jezus gaat halen, terwijl Maria thuis blijft. Haar geloof spreekt daar, wanneer zij zegt: 'Ik weet heel zeker, God zal alles doen wat u Hem vraagt'. Zij is in de geschiedenis dan ook zeker gewaardeerd: zij werd de patroonheilige van het thuiswerk, altijd afgebeeld met keukengerei.